Narsist Ebeveynler: İçten Şefkat Eksikliği

Narsist kişilerde empati eksikliği olur ve bu kişiler diğerlerinden daha üstün olduklarını düşünürler. Bugün bu yazımızda sizlere, bu bozukluğun büyüme ve çocuk gelişimi üzerindeki etkilerinden söz edeceğiz.

Bir kişilik bozukluğu olarak narsisizm

Psikoloji bilimine göre narsizm, aşağıdaki davranışları içeren bir kişilik bozukluğudur:

• Empati eksikliği.
• İhtişam ya da üstünlük illüzyonu.
• Gösteriş, sığlık ya da açgözlülük göstergesi olabilecek davranış ya da düşünceler.
• Aşırı ya da patolojik derecede ilgi, hayranlık ya da onaylanma isteği.
• Hüküm kurma ya da diğer insanları duygusal olarak kendine bağımlı hissettirme çabaları.

Narsisizm karakterimizin bir parçasıdır

Uzmanlar, narsisizmin insan ruhunun bir parçası olduğunu onaylamaktadır. Tüm insanlar, kişiliklerinde bir dereceye kadar narsist davranışlar barındırır. Bu, duygusal yapımızın doğasında olan bir durumdur. Dahası, çocuk ve ergenlerde öz saygının gelişimi açısından narsisizm belli bir dereceye kadar gereklidir de.

Ama bu davranışlar çok yoğun ve baskın hale geldiğinde, bu durum farklı davranış sorunlarına yol açabilir. Bazı durumlarda, narsist hastalara şiddetli kişilik bozukluğu teşhisi de konulmaktadır.

Narsist ebeveynler ve çocuk yetiştirirken şefkat eksikliği

Narsist insanlar, çocukluk ve ergenlik dönemlerinden kalma bazı davranışları yetişkin hayatlarında da sürdürürler. Bu yüzden, tıpkı çocuklar gibi, sürekli ve aşırı ilgi ve onaylanma ihtiyacı duyarlar.

Sizin de tahmin edebileceğiniz gibi, narsist bir yetişkin, kesinlikle özgüveni sağlıklı olmayan birisidir. Bu kişilerin öz olumlama için hep diğerlerine karşı üstün hissetme ihtiyaçları vardır. Bu genellikle, başkalarının hisleri ve ihtiyaçlarına karşı saygısızlık şeklinde ortaya çıkar. Dahası, narsist ebeveynler bu özelliklerini çocuklarında da görmek isterler.

Öncelikle, empati eksikliği, bu ebeveynlerin çocuklarının ihtiyaçlarını karşılamasını ve sorunlarını çözmesini engelleyen bir durumdur . Narsist kişilerin kendi arzuları ne kadar küçük olursa olsun her zaman önce gelir. Bu kötülükten ileri gelen bir durum değildir, bu kişiler gerçekten diğer insanların hislerini anlamayı beceremezler. Dahası, narsist kişiler başkalarından bir şeyler öğrenebileceklerinin bile farkında değillerdir.

Narsist ebeveynlerde öz eleştiri

Bir çocuk yetiştirmek gerçekten fedakarlık ve öz eleştiri becerisi gerektirir. Her ebeveyn, çocuklarını yetiştirirken mutlaka birkaç hata yapar. Eğer ebeveynler hatalarından ders çıkarmayı biliyorsa, bu durum hem çocuklarının gelişimi hem de ailenin geri kalanı için faydalı olacaktır.

Öte yandan, bir narsist için öz eleştiri karmaşık bir konudur. Çünkü öz eleştiri yapabilmek dışarıdan gelen onaydan vazgeçmek ve başarısız olduğunu kabul etmek demektir.  Bu objektif öz değerlendirme eksikliği, narsist ebeveynlerin en görünür hatalara karşı bile kör kalmasına sebep olur. Dahası, bu durum onların kendi çocukları dahil olmak üzere diğer insanların hislerine karşı da duyarsız olmasına yol açar.

Narsist ebeveynliğin başka ciddi bir sonucu da bu kişilerin çocuklarına karşı ilgisiz davranmasıdır.Bu durum, kendi çocuklarının onlara ihtiyacı olan ego tatmini ve onaylanmayı sağlayamamasıdır. Bunun sonucu olarak, davranışlarını sorgulamamak ve değişmemek için her zaman bir savunma mekanizması geliştirirler.

Tüm bunlar da ebeveyn ve çocuklar arasında çok büyük bir kopukluğa sebep olur. Bu yüzden, çocukların çocukluk ve gençlik dönemleri gerekli şefkatten yoksun olarak geçer.

Narsist ebeveynler çocukları üzerinde aşırı kontrolcü olurlar

Narsist yetişkinler ayrıca, çocuklarına karşı fazla korumacı ve kontrol edici ebeveynler olabilir. Kendi davranışlarını çocuklarında da görmeyi beklerler, onlara karşı aşırı talepkar olurlar ve büyük beklentiler oluştururlar. Çocuklarının da kendilerinin olduğunu düşündükleri gibi üstün olmasını isterler.

Ne yazık ki, narsist ebeveynlerin çocuklarına psikolojik ve fiziksel istismarda bulunması da yaygın bir durumdur.  Bu kişiler, çocuklarını sürekli eleştirmeye, onlara saldırmaya ve istenmeyen davranışlarını “düzeltmek” için onları cezalandırmaya meyillidirler.

Bunun sonucu olarak da özgüvensiz çocuklar yetiştirmiş olurlar. Bu tip insanların çocuklarında alay edilme korkusu ve özgüvensizlik çok yoğun şekilde gözlemlenir. Yetişkinler olarak bu insanlar, şiddetli travma, sosyal ilişkilerde zorluk ve kişilik bozukluklarından muzdarip olurlar.

Narsist ebeveynler: Bir çözümü var mı?

Narsistik kişilik bozukluğu olan yetişkinlerin gerekli tedaviyi alması gerekir. Özellikle de bu kişilerin çevrelerindeki insanlara olumsuz etkisi varsa yardım alması çok önemlidir – bunlar kişinin çocukları, eşi, büyükanne ve büyükbabası, arkadaşları vb. olabilir.

Narsizm, kronik ya da tedavi edilemeyen bir durum değildir. Bununla beraber, tedavi edilmesi çok fazla çaba, kararlılık ve bir doz da mütevazılık gerektirir.

Narsist ebeveynlerin, duygusal gelişimleri için bu konuda uzmanlaşmış bir psikologla birlikte çalışmaları gerekir. Ayrıca, bu kişilerin çocuklarının duygusal durumu için çocuk psikolojisinde uzman birine danışmaları da iyi olacaktır.