Boğmaca hastalığı: Bebeğim için ne gibi riskler taşıyor?

Boğmaca hastalığı, diğer bir adıyla boğmaca öksürüğü, solunum yolunun bakteriyel enfeksiyona maruz kalması sonucu oluşan çok ciddi bir hastalıktır. Boğmaca hastalığını karakterize eden özellikler arasında “çok güçlü ve keskin bir sesle öksürme” eyleminin olduğunu görürüz.

Boğmaca hastalığı genellikle 6 aylıktan küçük ve zamanında bu hastalık için aşı yaptırmamış bebekleri etkilemektedir. Bazı durumlarda “11 ila 18 yaş” arası olan ve “aşıların sunduğu bağışıklık sisteminin de güçsüzleştiği” çocuklarda da gözlenebilir.

Boğmaca öksürüğü aşıları birçok ülkede toplam ölüm sayısını düşürdü. Fakat buna rağmen günümüzde birçok bebek ve çocuk ölmekte. Çünkü bu bebekler ve çocuklar zamanında aşılanmıyorlar ya da tedavi görmüyorlar. Ölümün sebebi ne diyebilirsiniz? Çocuklar boğmaca öksürüğüne yakalandıklarında ölme riskleri artıyor çünkü bebek ya da çocuk nefes almayı bırakıyor.

Size bu yazımızda çocuğunuzu boğmaca öksürüğüne yakalanmasına karşı nasıl koruyabileceğinizi anlatacağız ve enfeksiyon kanalları neler biraz da bunlardan bahsedeceğiz. Dikkatle okuyun ve hatırlamaya başlayın: Siz ve çocuğunuz bu hastalığa karşı aşı oldunuz mu? Eğer ki sizi henüz aşılamadıysalar, bir an önce aşı olmanız için bir kliniğe gitmenizi tavsiye ederiz.

Boğmaca hastalığına yakalanmanın yolları

Boğmaca öksürüğüne yakalanan insanlar genellikle öksürerek ya da diğer insanların yanında hapşırarak hastalığı bir diğerine solunum yolları üzerinden bulaştırır. Bu yüzden birçok bebek hastalığı anne ve babasından, kardeşlerinden ya da bakıcılarından kapar. Bu insanlar kendi sağlık durumlarının da yeterince farkında değillerdir.

Hasta konvülsif öksürme olarak da bilinen bu hastalığa bir kere yakalandığında hastanın akciğerleri ve solunum yolları şişmeye başlar ve ardından nefes borusu da enfekte olur. Bu hastalık oldukça can sıkıcı şiddette ve sürekli devam eden bir öksürmeden ibarettir.

Bu sebeplerden ötürü bu hastalığın yetişkinlerin ve çocukların korkulu rüyası olduklarını görürüz. Hastalığa yakalananların çıkardıkları ilginç sesler vardır ve bu garip sesler çıkar çünkü boğmaca öksürüğüne kapılan bireyler durmadan devam eden öksürükleri arasında nefes almak istediklerinde bile bir başka yaratıktan gelen bir kükreme sesi gibi algılanır.

Boğmaca öksürüğünün işaretleri ve belirtileri

Boğmaca öksürüğünün ilk başta ortaya çıkan belirtileri diğer nezle hastalıklarına oldukça benzemektedir ya da aynı belirtilerdir. Bu belirtileri şöyle sıralayabiliriz:

• Burun akıntısı
• Aksırma
• Hafif öksürme
• Biraz ateşte yükselme

İki hafta sonrasında, kuru ve rahatsız edici rastgele öksürükler öksürük nöbetine dönüşür. Bu nöbetler bir dakikanın üzerinde sürer ve kontrol edilmeleri oldukça güçtür. Bu yoğun öksürük nöbeti esnasında çocuğun rengi kırmızıya ya da mora döner ve öksürük nöbeti geçtikten sonra çocuk nefes almaya çalışırken garip sesler çıkarır ya da kusmayla bile sonlanabilir.

Fakat birçok bebek ve çocuk bu hastalığa yakalanmaya zemin hazırlayacak belirtileri göstermelerine rağmen, herkeste bu hastalığı hemen fark edemeyebiliriz. Örneğin, bir grup bebek ya da çocuk o ilginç sesleri çıkarmazlar ya da öksürmezler fakat o bebeklerin nefes almakta zorlandıklarını, nefessiz kalacaklarını ya da hatta birkaç saniye için nefessiz kalabildiklerini görürüz.

Bunun yanı sıra hastalığa yakalanan çocuklar zatürre (akciğer enfeksiyonu) geçirebilirler ve birçoğu nefes almakta zorluk yaşar. Tahminlerimize göre boğmaca öksürüğüne yakalanan bebeklerin yarısı hastanelik oluyor ve hatta büyük bir çoğunluğu ölüyor.

Aklınızda tutmanız gereken bir diğer şey ise öksürük atakları esnasında, bebeklerin dudakları ve tırnakları oksijen eksikliğinden ötürü maviye dönmeye yatkın olur. Buna ek olarak, çocuk kalın bir balgam atabilir ya da kusabilir.

Bebeklere özel riskler

Konvülsif öksürük özellikle 1 yaş altı bebekler için gerçek bir risk teşkil eder çünkü bu hastalığa sahip 1 yaş altı bebekler zatürre gibi komplikasyonlar edinme, hastalık nöbeti ya da kriz geçirme, beyin hasarı alma ve son olarak da ölme riskleri taşırlar. Bu sebeplerden ötürü, uzmanlar bebeği hastanenin acil kısmına hemen götürmelerini tavsiye etmektedirler.

Bu sayede, çocuk doktorluğu alanında çalışan uzmanlar ebeveynleri uyarıyor ve bebeğin nefes alma zorluğu, durmadan kusma, hastalık nöbeti, felç, kriz, ya da susuzluk belirtileri göstermeleri durumunda en yakın hastaneye gitmelerini öneriyorlar.

Boğmaca öksürüğünü nasıl engelleyebilirsiniz?

Bebeğinize ya da çocuğunuza 6 yaşından önce 5 doz şeklinde uygulanan DTPa (kuş palazı, tetanoz, ve hücresiz boğmaca) aşısı ile boğmacayı engellemeniz mümkün. Amerikan Çocuk Hastalıkları Akademisi, ekstra savunma için 11 ve 18 yaş arası çocukların tekrar DTPa aşısı olmalarını öneriyor.

Bunun yanı sıra, bu aşı çocukluğunda ya da ergenlik döneminde aşı olmamış yetişkinlere de uygulanabiliyor. Özellikle evde küçük çocuğunuz varsa daha da dikkatli olmalısınız çünkü boğmaca öksürüğü tüm aileye bulaşıp aileyi kötü yönde etkileyebilir.

Çocuk hastalıkları uzmanına görünme zamanı

Eğer bebeğinizin boğmaca geçirdiğini düşünüyorsanız ya da bu teşhise sahip bir insanla vakit geçirmişseniz, daha önce zamanında bu hastalıktan korunmak için gereken tüm aşıları yaptırmış olsanız bile, tavsiye edilen hareket, özellikle uzun süren öksürükler geçiriyorsa, bir çocuk hastalıkları uzmanına danışmak olur.

Eğer bu öksürük nöbetleri aşağıda sıraladığımız belirtilerden birini daha taşıyorsa oldukça dikkatli olmalısınız.

• Bebeğin cildi, dudakları veya tırnaklarının kırmızı, mor, ya da maviye dönüşmesi
• Ardından gelen bir kusma, hatta kalın balgam atmak
• Öksürdükten sonra nefes alırken keskin bir ses çıkarmak
• Nefes almakta zorluk çekme veya kısa süreli nöbetlerde nefes almayı bırakmanız (nefes darlığı)
• Aşırı halsizlik

Fakat, eğer ki çocuğunuz zaten tıbbi bakım görmüşse ve boğmaca öksürüğü teşhisi konulmuşsa ve evde de tedaviye devam ediyorsa, size de önerimiz bu süreçte havale geçirirseniz, nefes zorluğu yaşarsanız ya da susuzluk belirtileri gösterirseniz lütfen tıbbi yardım almayı unutmayın.