Bebeklerde Emeklemenin Aşamaları
Bu yazıda sizlerle, bebeklerde emeklemenin aşamalarını ve bazı farklı faydalarını paylaşacağız.
Bir bebeğin gelişimi aşamalı olarak gerçekleşir, bu da öğrenilen bir becerinin diğer bir becerinin ortaya çıkmasına yardım ettiği anlamına gelir. Öncelikle, bebekler basit şeyler yapmaya başlar ve daha çok öğrendikçe daha karmaşık yeteneklere sahip olurlar.
Örneğin, bebekler, yürümeye başlamadan önce emekleme aşamalarından geçer. Bu sayede bir yerden diğerine gitmek için hareket ederler ve bacaklarını kullanmaya hazır hale gelirler.
Sinir sisteminin bölümleri birbiriyle koordineli olarak çalışır. Her bölüm diğerleriyle ilerişim kurar böylece bebeğin becerileri doğru şekilde gelişir.
Bu gelişim doğrusaldır, sefalokaudal (baştan aşağı) gelişimde de belirtildiği gibi yukarıdan aşağıya doğru gerçekleşir.
Öte yandan, merkezden dışa gelişim, vücudun merkezinden başlayıp çevresine doğru yayılır.
Emeklemenin aşamaları nasıl başlar?
Bebekler yaklaşık 9 aylıkken yani ilk yaşlarının sonlarına doğru emeklemenin aşamalarına başlarlar.
Bununla beraber, her çocuğun kendi hızında geliştiğini ve her çocuğun emekleme aşamasından geçmek zorunda olmadığını vurgulamak isteriz. Başka bir deyişle, bazı bebekler emeklemeye gerek duymadan yürümeyi öğrenebilir.
Hareketin gelişimi kaba motor becerileri ve ince motor becerileri olarak ikiye ayrılır.
Duruş kontrolü, hareket kabiliyeti ve vücut koordinasyonu kaba motor becerilerine, el-göz koordinasyonu, grafomotor becerileri vb. ise ince motor becerilerine dahildir.
Çocuk başını dik tutabildiği ve kollarını desteklemeyi başardığı zaman dönmeyi de öğrenebilir. Bu da, onun birtakım yeni beceriler geliştirmesine yardım eder.
Emekleme ve yürüme aşamaları bazı belli dönme hareketlerini gerektirir, bunlar da omuzlar ve kalça arasından bağımsızdır ve senkronizedir.
Emekleme aşamasında edinilen beceriler şunlardır:
- Ahenk
- Koordinasyon
- Bedensel boyut
- Kol ve bacak gelişimi
Emeklemeyi teşvik etmek için ipuçları
Bebekler, emekleme aşaması sayesinde dokunma, görme, konuşma, yön, algı, denge ve farklı türlerde hareketleri geliştirir.
İşte çocuğunuzun emeklemeyi öğrenmesi için birkaç ipucu. Eğer kendi kendine bu pozisyonu aldığını görürseniz, bu tavsiyeleri uygulamaya başlayabilirsiniz:
- Bebeğiniz elleriyle hareket etmeye başlarsa, onun arkasında durarak bacaklarını senkronize şekilde hareket ettirmeye yöneltip emeklemesini sağlayabilirsiniz. Burada en önemli şey çocuğunuzun hareket etmek istemesi ve bunu yapmak için vücudunun diğer bölümlerini de kullanmasıdır.
- Bebeğiniz otururken, ona ellerini ileri doğru yönelterek yardım etmeniz iyi olacaktır. Bu olduğunda, dizlerini biraz kırmalı ve ufak bir itmeyle ayaklarını arkaya doğru çevirmelidir. Bu şekilde emekleme pozisyonunu almış olacaktır.
- Çocuğunuz emekleme pozisyonuna geldiğinde, aşamalı olarak oturma pozisyonundan emekleme pozisyonuna geçmeyi de öğrenecektir ve bu şekilde bu pozisyondayken ileri geri hareket edebileceğini fark edecektir.
- Bu süreçten sonra, yere dizleriyle değdiğinde ve küçük bir destek aldığında emeklemeyebilmek için ihtiyacı olan her şeyin tam olduğunu anlayacaktır. Son olarak, çocuğunuz, oturmadan emekleme pozisyonuna geçmeye başlayacaktır. Bu da onun tekniğini geliştirmesi ve 12 aylık olana kadar başarılı bir şekilde emeklemesi için ideal olacaktır.
Emeklemenin gelişim açısından faydaları
Bir çocuğun motor aktiviteleri zekasının gelişimiyle de ilgilidir. Örneğin, yazmayı ele alırsak, bir çocuğun bunun için doğru tonik postural düzen ve ince motor becerileri geliştirmesi gereklidir.
Bu sebeple, emeklemek, öğrenme için de önemli faydalar sağlamaktadır, bunlardan bazıları aşağıdaki gibidir:
- Hareketin çapraz düzeni, vücuttaki yer değiştirmeyi mümkün kılan nörolojik işlevi içerir. Sağ kolu çaprazındaki bacakla ve diğer kolu da aynı şekilde çaprazındaki diğer bacaklar hareket ettimeyi sağlar. Bebekler emeklediğinde, omurgalarına yön vermeyi öğrenirler ve daha sonra dik durmayı sağlayacak olan kaslarına yön verirler.
- Emeklemek bebeklerin egzersiz yapmasını ve görüşlerini iyileştirmelerini sağlar. Gözlerinin ikisini de 30-40 santimetre uzaklığa kadar odaklamayı öğrenirler.
- Bebeklerin denge kurmayı sağlayan vestibüler sistemleri gelişir.
- Emeklemek, avuç içlerindeki dokunma hissini geliştirir.
- Emekleme aşamasında, el-göz koordinasyonu da gelişir.
- Bilişsel işlevleri geliştirerek bilgi rotaları oluşturan beyin yarım kürelerini birbirine bağlar.
- 5-6 yaşları civarında beynin yanallaşmasına yardımcı olur.
- Çocuklar, etraflarındaki dünyayı keşfederek ve çevreyle etkileşim kurarak iletişim becerilerini geliştirirler.
Emeklemeyi öğrenmek bebekler için çok önemlidir ve birçok fayda sağlar. Bu ipuçları sayesinde bebeğinizi emeklemeye teşvik ederek onun en hızlı şekilde emeklemeyi öğrenmesini sağlayın.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- de Avila Aburdene, R., & Castro Kukoc, M. (2005). Relaciones con el inicio de la marcha, gateo, uso de andadores y accidentes. Revista de la sociedad boliviana de pediatría, 44(1), 11-14.
- Ojeda Alberca, E. (2018). El gateo en el desarrollo cognitivo en niños menores de 2 años.
- Oldak-Kovalsky, B., & Oldak-Skvirsky, D. (2016). Gateo. Revisión de la literatura médica. Revista Mexicana de Pediatría, 82(4), 144-148.