Çocuklarınızın Hata Yapmasına İzin Vermek Onlar İçin Sağlıklıdır
Kimse bu dünyaya her şeyi bilerek gelmez. Hata yapmak büyüme sürecinin önemli bir parçasıdır. Sağlıklı bir ruhsal ve duygusal gelişim süreci için her insanın bu yollardan geçmesi gerekir. Bu aynı zamanda kişinin farklı beceriler geliştirmesine de olanak sağlar.
Gerçek şu ki, her anne baba ne zaman müdahale edilmesi ve ne zaman karışılmaması gerektiğini bilmelidir. Her şey bir denge içinde olmalıdır. Bu bağlamda ebeveynler çocuklarına gerektiğinde yol göstermeli ve onlara her zaman destek olmayı ihmal etmemeliler.
Fakat bazen ebeveynler çocuklarına karşı aşırı korumacı bir tavır içinde olduklarında bu durum aslında çocuklara zarar verir. Aşırı korumacı bir ailede büyümüş çocukların özgüvenleri düşük olur ve dış dünyaya karşı kendilerini savunmasız hissedebilirler.
İstedikleri oyuncaklara ulaşamadıklarında veya gündelik işlerini halledemediklerinde hemen hemen bütün çocuklar kendilerini kötü hissederler. İşte tam da bu noktada ebeveynlerin çocuklarına ne zaman yardım edip ne zaman onları kendi hallerine bırakmaları gerektiğini bilmeleri çok önemlidir.
Bu birçok anne ve baba için uygulaması zor olabilir fakat gerçek şu ki onların gelişimine saygılı olduğunuz sürece bu imkansız değildir.
Bağımsızlık
Bağımsızlığın aslında iki çeşidi bulunmaktadır. Birincisi fiziksel gelişimle; yani motrisite ve koordine etme becerisiyle alakalıyken diğeri ise fizyolojiktir. Kişinin dilek ve isteklerini ifade ederek hareketlerini buna göre yönlendirebilmesi ile ilgilidir.
Çocuk yetiştirmek ise bu süreçte bağımsızlığı olabildiği kadar geniş sınırlarda tutmayı gerektirir.
Çocuk yetiştirme sürecinde anne ve babalar fark etmeden aşırı korumacı bir tavır sergileyebilirler. Fakat, onları her türlü zorluğa karşı korumaya çalıştığımızda gelişim süreçlerine engel teşkil etmiş oluruz.
Çocuklara belli konularda bağımsızlık vermek onların gelişimi için oldukça önemlidir. Bu, yetenekli ve kendi ayakları üzerinde durabilen bireyler yetiştirmenin anahtarıdır. Bu özelliklerin gelişimi çocukluk yıllarından başlar.
Çocuklara bağımsızlık tanımak
Anne ve babaların çocukların kendi kendilerine karar vermelerine müdahale etmelerinin pek çok sebebi vardır. En etkili sebeplerden biri de hata yapmaları korkusudur. Kimse çocuğunun üzüldüğünü görmek istemez fakat bu da aslında aşırı korumacı bir davranış biçimidir.
Bazı ebeveynler ise aşırı kontrolcüdür. Onlar çocuklarının doğru olarak öğretilen şeyi yaptıklarını görmek isterler. Bu durum eleştirilme veya çocuklarının başarısız olduğunu görme korkusundan kaynaklanmaktadır.
Öte yandan, modern hayatın zaman ayırmayı gerektiren rutinler etrafında şekillendiğini söyleyebiliriz. Ebeveynler farklı işlerden ötürü çok meşgul olduklarında çocuklarına zorluklarla tek başına yüzleşmeyi öğretme konusunda yetersiz kalabilirler.
Öğretme süreci zaman ve sabır ister. Fakat yaş ilerledikçe zaman ayırmak ve sabır göstermek zorlaşır ve bu yüzden çocuklarımıza öğretmek yerine onlar için bir şeyler yapmak daha kolay gelir.
Fakat çocuk yetiştirme süreci söz konusu olduğunda bu gerekçelerin hiçbiri geçerli değildir. Çocuklarınızın hata yapmalarına izin vererek onları hayata karşı hazırlamış olursunuz. Bu noktada ebeveynler de çocuklarına nasıl davranmaları gerektiğini öğrenmeliler.
Çocuklarınızın hata yapmalarına izin vermek için ilk adımı nasıl atabilirsiniz
İlk olarak, çocuklar bir şeyleri kendi başlarına yaptıklarında hata yapmalarının da kaçınılmaz olduğunu anne ve babaların kabul etmeleri gerekir. Bu da hayal kırıklığını beraberinde getirir.
Fakat hayal kırıklığı tamamıyla kötü bir şey değildir. Aksine, hayal kırıklıkları bir şeylerin üstesinden gelerek yeni hedefler belirlemek için fırsattır. Fakat bu sonuca çocuklar kendi kendilerine varamazlar. Ebeveynler olarak görevimiz onlara bu değerleri öğretmektir.
Azim
Eğer çocuğunuz ev içinde bazı işlere yardım etmek isterse onların bu teklifini kabul edin ve daha fazlası için onları teşvik edin. Eğer çocuğunuz bir hata yaparsa tekrar denemesi için onu motive edin. Çocuğunuzun yeniden başlamayı doğal bir süreç olarak algılamasını sağlayın.
Ebeveynler ancak azimli olurlarsa çocuklarına hayal kırıklıklarıyla başa çıkabilmeyi öğretebilirler. Uzun vadede, çocuğun mutluluğunu sağlayabilmek için bu en iyi yoldur.
Sabır
Bir şeyi başarmak için atılan tüm adımların başarısız olması çocuğunuzun üzülmesine sebep olabilir. Ebeveynlerin ilk tepkisi genellikle sorunu çözerek çocuklarının üzülmesine sebep olan durumu ortadan kaldırmaktır. Fakat asıl yapılması gereken çocuğunuzu karşınıza alıp birlikte alternatif çözüm yolları aramaktır.
Ulaşılabilir hedefler
Bir çocuğun öğrenme süreci pek çok aşamadan oluşur. Çocuğunuz için koyduğunuz hedefler çocuğunuzun beceri ve yaşı da göz önünde bulundurulduğunda gerçekçi ve ulaşılabilir olmalıdır.
Bu şekilde çocuğunuz koyduğu hedeflere ulaşabilir ve bu da çocuğunuzun özgüvenini ve öğrenme isteğini arttırır.
Çocuğunuzun karşılaştığı zorluklara karşı “sen her şeyi yaparsın” mantığıyla yaklaşmak pek doğru bir davranış değildir. Çocukların gelişim sürecinde bazı evrelerden geçmeleri gerekir ve onlardan yapabileceklerinin fazlasını talep etmek hayal kırıklığına sebep olabilir.
Ev işleri iyi bir öğretme yoludur
Çocukları ev işlerine yardım etmeleri konusunda teşvik etmek onlara önemli değerleri öğretme konusunda oldukça yardımcıdır. Bu şekilde birlikte yaşamayı, iş birliği yapmayı ve bütünleşmeyi öğrenirler. Aynı zamanda bağımsızlık bilincini ve gelecekte bir şeyleri tek başlarına yapmaları gerektiğini öğrenmiş olurlar.
Ağlamalarına izin verin
Şüphesiz ki hiçbir anne baba çocuğunun ağladığını görmek istemez. Onların hata yapmalarını görmek hiç kolay değildir. Fakat, çocuklarımızın hayal kırıklıklarını, korkularını ve öfkelerini dışa vurmalarına izin vermeliyiz. Umutsuzluğa kapılıp onların duygularını baskılamak kötü bir hatadır.
Kötü duygularla nasıl başa çıkabileceklerini ve yola devam etmelerini öğretmek için onlarla karşılıklı konuşun. Gözyaşlarını içe atmalarına sebep olmak ve yaşadıkları kötü anıları hafifletmeye çalışmak onların gelişimi açısından sağlıklı değildir.
Peki ne yapmalısınız? Çocuklarınızın hata yapmalarına izin verin ve böylelikle hayattaki zorluklarla kendi başlarına yüzleşmeyi öğretin.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Rodríguez, M. R. (2012). Mitos: el mérito de saber equivocarse. Padres y Maestros/Journal of Parents and Teachers, (344), 27-30. https://fund-encuentro.org/index.php/padresymaestros/article/view/527
- Astolfi, J. P. (1999). El error, un medio para enseñar.