Çocuklarda Arpacık: Ne Yapmalı ve Nasıl İyileştirmeli?

Gözde ortaya çıkan arpacıktan daha rahatsız edici çok az şey vardır. Bu bulaşıcı iltihabın iyi yanı kolay bir biçimde tedavi edilebilmesi ve genellikle çok büyük sorunlara yol açmamasıdır. Bu yazıda arpacığın nedenlerini ve tedavi yöntemlerini inceleyeceğiz.
Çocuklarda Arpacık: Ne Yapmalı ve Nasıl İyileştirmeli?

Son Güncelleme: 18 Aralık, 2018

Arpacık, gözde batma ve acıya yol açtığı için hem çocuklar hem de yetişkinlerin en nefret ettikleri hastalıklar arasında bulunmaktadır. Şimdi bu hastalığın tedavisi ile ilgili bazı ipuçlarını ve nasıl önlenebileceğine ilişkin bilgileri inceleyeceğiz.

Deri üzerindeki bir iltihaptan daha fazlası olmamasına rağmen arpacığın, hem anneler hem de çocuklar için baş ağrısından çok daha büyük rahatsızlık verdiği kesindir. Siz ne kadar “Kaşıma sakın!” derseniz deyin, yine de çocuklar arpacık çıkan bölgeyi kaşıyacaklardır. Bu da durumu daha da kötü yapacaktır. Aslında, gözünde arpacık çıkan herkes onları çok iyi anlayacaktır.

Peki arpacık tam olarak nedir? Kirpiklerin diplerine yüzeysel olarak yerleşen küçük iltihaplanmalara arpacık adı verilmektedir. İltihap haline gelen parçalar ya yağ bezi (yağ üretir) ya da ter bezidir (ter üretir). Bu sıvı maddelerin esas fonksiyonu, gözün kayganlaşmasını sağlamaktır.

Arpacık göz kapağının hem üst hem de alt kısmında ortaya çıkabilir. Arpacığın, şalazyon adı verilen ve çeşitli salgıların birikmesi nedeniyle göz kapağı kenarında oluşan kistlerle karıştırılmaması gerekir. Bu tarz kistler daha büyük olmasına rağmen daha az acı vermektedir. Şalazyon oluşmasına neden olan madde ise meibomian adı verilen bir tür yağdır.

Arpacık, iç ve dış arpacık olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. İç arpacık, adından da anlaşılacağı üzere, derinin altında ortaya çıkar ve gözle görünmez. Ancak en az dış arpacık kadar acı verir. Bu tip arpacıkların iyileşme süreci de daha fazla zaman alır, çünkü içindeki maddenin dışarı atılması daha zor olmaktadır.

Arpacığın belirtileri; gözde kızarma ve şişme, kaşınma, dokunulduğunda acıya neden olma, gözlerin yaşarması ve son olarak içi iltihapla dolu bir şişkinliğin ortaya çıkması olarak sıralanabilir.

“Arpacık, büyük oranda kendiliğinden iyileşir.”

Çocuklarda Görülen Arpacığın Nedenleri

Arpacık rahatsızlığının nedeni, genellikle streptokoksik ve stafilokoksik bakterilerden kaynaklanan enfeksiyondur. Ortaya çıkması, çocuktaki herhangi bir eksikliğe bağlı nedenlere dayanmamaktadır. Vücudumuzda bulunan bakterilerin zaman zaman sebum adı verilen, keratin ve epitel birikintisi içeren yarı sıvı maddelerin salımını engelleyerek, eski sebumları, ölü deri hücrelerini ya da eski deri bakterilerini arpacığa dönüştürmesi nedeniyle oluşmaktadır.

arpacık çıkarmış çocuk

Çocuklarda Arpacık Nasıl Tedavi Edilir?

Arpacık vakalarının büyük bölümü kendiliğinden iyileşmektedir. Ancak iyileşme sürecini hızlandırmak için faydalı olabilecek bazı tavsiyeler aşağıda sıralanmıştır:

  • İltihaplanmış bölgeye sıcak ve nemli bir kompres uygulayın. Bunu günde 3 – 4 kez,  10 – 15 dakika süreyle tekrar edin.
  • Yukarıda belirtilen seçeneği, bir miktar papatya ekleyerek de uygulayabilirsiniz. Papatya, acının azalmasına ve iltihaplanmanın yayılmasının önlenebilmesine yardımcı olacaktır.
  • Eğer bir doktora giderseniz, çocuğa uygulamanız için bir merhem ya da göz damlası yazabilecektir.
  • Eğer çocuk kontakt lens kullanıyorsa, enfeksiyon ortadan kalkana kadar bunların çıkarılması ve normal gözlük kullanması gerekmektedir. Tekrar lensleri takacağınız zaman, uygun bir solüsyon ve pamukla temizliğini yapmayı ihmal etmeyin.

Normal şartlar altında arpacık, 3 ila 7 gün arasında iyileşecektir. Eğer iyileşmezse bir doktora danışmanızda fayda olacaktır. Çünkü enfeksiyonun etrafında bir çeşit kapsül oluşmuş olma ihtimali bulunmaktadır. Böyle bir durumda ise içeride biriken iltihabı akıtmak için küçük bir çiziğe gerek duyulabilir. Bu operasyon lokal anestezi ile gerçekleştirilen ve dikişe ihtiyaç duyulmayan acısız bir operasyondur.

“Arpacığın ortaya çıkması, çocuğun organizmasındaki herhangi bir eksiklikten kaynaklanan nedenlere dayanmamaktadır.”

Arpacık Neden Tedavi Edilmeye Çalışılmamalıdır?

Belki de arpacık konusunda ne yapmamız gerektiğinden daha çok, çocuklarda arpacığı tedavi etmeye çalışmamız gerektiğinin bilincinde olmamızın daha önemli olduğunu belirtmemiz gerekiyor. Aşağıda sıralanan üç şeyi yapmaktan kesinlikle uzak durmanız gerekmektedir:

  1. Arpacığı kesinlikle sıkmaya çalışmayın. Eğer bunları patlatırsanız, daha büyük enfeksiyonlara yol açabilirsiniz.
  2. Arpacığı kaşımayın. Çocuğunuzun iltihaplı bölgeyi çizmediğinden emin olmalısınız. Böyle bir durum enfeksiyonun daha da kötüleşmesine sebep olacaktır.
  3. Tıbbi bir tavsiye olmaksızın krem ya da diğer ürünleri uygulamayın. Göze çok yakın bir bölgede olması arpacığın çıktığı yerin çok hassas olduğu anlamına gelmektedir. Bu sebeple, kontrolsüz kullanılan ürünler daha büyük zararlara yol açabilir.
arpacık çıkarmış kız çocuğu

Çocuklarda Arpacık Çıkması Nasıl Önlenir?

Bu konuda en etkili yöntem, günlük düzenli hijyeni doğru bir biçimde sağlamaktır. Çocuğun ellerini güzel bir biçimde yıkaması gerekir. Ayrıca, daha önceden arpacık çıktıysa, kirpiklerde biriken yağların ara sıra temizlenmesi tavsiye edilmektedir.

Aynı şekilde kontakt lensleri takmadan önce, gözle direkt temasa gireceğinden ellerin iyi bir şekilde yıkanmasına özen gösterilmelidir. Yetişkinlerde yatmadan önce makyajın tamamen temizlenmesi, maskara, göz kalemi ve göz farı gibi makyaj malzemelerinin, özellikle uzun bir süre sonra kullanılacaksa kontrol edilmesi tavsiye edilmektedir.

Bunlara ek olarak, arpacık çıkan bir kişinin, yastık, havlu ve güneş gözlüğü gibi kişisel eşyalarını başkaları ile paylaşmaması alınması gereken önlemler arasında bulunmaktadır.


Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.


  • AskMayoExpert. Hordeolum (stye). Rochester, Minn: Mayo Foundation for Medical Education and Research; 2014.
  • Lindsley K, Nichols JJ, Dickersin K. Non-surgical interventions for acute internal hordeolum. Cochrane Database of Syst Rev. 2017;1:CD007742

Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.