Bir Bebeğin Beyni Nasıl Gelişim Gösterir – İşin Sırrı Sevgi

3 dakika

Son Güncelleme: 22 Mart, 2018

Bir çocuğun beyninin gelişimindeki en önemli dönem 0 ile 6 yaşları arasındadır. Bu dönemde sadece bazı kimyasal değişiklikler meydana gelmekle kalmaz. Aynı zamanda bebeğin beyninin büyüklüğü artar, ilişkiler kurmaya başlar ve yeni bağlantılar oluşur.

İnsan beyninde, duygusal zekanın temellerinin, gelişimin ilk birkaç yılda oluştuğunu hatırlayalım.

Bebeğimizle etkileşimde bulunma ve onlarla ilgilenmemiz onların gelişimi için çok önemlidir. Onlara sevgi ve şefkat gösterip yavaş yavaş olgunlaşmalarına yardımcı olarak, duygusal olarak sağlıklı ve güçlü yetişkinler olmalarını garanti altına olmuş oluruz.

Kuşkusuz, bir çocuğun tüm ihtiyaçlarını yönetmek zor bir görevdir. Bunu başarabilmek için öncelikle bebeğimizin beyninin nasıl gelişmekte olduğunu anlamak gerekir.

Bir bilgi ne kadar faydalı olursa olsun, onu uygulamadan yararını göremeyiz. Ayrıca onu ne zaman ve nasıl uygulayacağımızı da bilmek önemlidir.

Aşağıda, çocuklarımızın ihtiyaç duyduğu desteği onlara sunarken faydalanabileceğimiz bazı temel hususlar bulunmaktadır.

İnsan beyni nasıl olgunlaşır?

Beyin içten dışa ve arkadan öne doğru olgunlaşır

Kulağa garip geliyor ama bu doğru. Hepimizin bildiği gibi yenidoğmuş bir bebeğin beyni henüz çok olgunlaşmamıştır.

Tıpkı bir çiçek gibi olgunlaşarak yetişkinliğe erişebilmeleri ve bu sayede kapasitelerini tam olarak ortaya çıkarabilmeleri için onlara yardımcı olmak gerekir.

Doğum sonrası süreçte, artık insan beyni yapıları yerleştirmeyi bitirmesi gerekir. Bilgi gibi temel işlemlerin biçimlendirilmesini sağlar ve bağlantılar kurar. Sonuçta aşağıdaki kavramlar oluşur:

İletişim
Hareket
Koordinasyon
Problem çözümü

3 yaşına kadar bir çocuğun beyninde bir yetişkindekinden iki kat fazla sinaps vardır. Bu yüzden yaşamın ilk yıllarında bebekleri doğru bir şekilde teşvik etmek çok önemlidir.

Doğumdan 3 yaşına kadar çocukların beyinleri inanılmaz miktarda değişiklik geçirir. Sinapsis (nöronlar arasındaki bağlantı) olarak bildiğimiz beyindeki işlem giderek gelişir. Bu işlem 3 yaşından sonra artık tekrarlanamayacak bir şeydir.

Bu sürecin verimli bir şekilde geçebilmesi için çocuğun, çevresindeki insanlarla birincil duygusal etkileşimleri deneyimlemesi gerekir.

İçten dışa ve arkadan öne doğru

İnsan beyni, omuriliğin üst beyne bağlandığı yer dahil olmak üzere bir çok parçadan oluşur. Bu bağlantı sayesinde, insanın refleksleri oluşur ve nefes alma, kalp atışı gibi istem dışı işlemleri gerçekleştirmesi sağlanır.

Yenidoğanlar da bu yapıya sahiptirler, ancak onlarda henüz tam anlamıyla olgunlaşmamıştır.

Beyin sapının arkasında ve beynin üst kısmının altında beyincik bulunur. Beyincik, denge ve koordinasyon gibi işlemlerle ilgilenir. Beyincik yavaş ama sürekli olarak bir gelişim gösterir.
Bu gelişim beynin ön bölgelerine ulaşana kadar bebek her geçen gün daha da olgunlaşmaya devam eder. Beynin ön bölgelerinde korteks ve neokorteks gibi yapılar bulunur. Ve bu yapılar hafıza, öğrenme, karar verme, problem çözme ve planlama gibi daha yüksek işlemleri yönetir.

Beynin içinde gerçek bir sihir bulunur. Orada bir kişinin duygusal dünyasını yöneten inanılmaz pusulayı bulabilirsiniz. Limbik sistem, amigdala ve hipokampus gibi yapılar çok ilkel bölgelerdir ve hep birlikte bir bebeğin davranışlarını düzenlerler.

Sinapsisi uyarmak

Genlerimiz, beynin çevreden kazandığı deneyimlere dayanarak kendini yeniden organize etmesine izin veren şeydir.

Deneyimler pozitif, uyarıcı ve sevgi dolu ise, o zaman sinirsel aktivite daha da güçlenir ve korku, stres gibi muhtemel düşmanlara karşı savaşır.

Tekrarlanan kullanım ve bulunulan çevreyle sürekli etkileşim halinde olmak, sinapslar oluşturarak iç güç veren dış kaynaklardır.
Bu nedenle, pozitif bağlantıları desteklemek için sürekli istikrarlı bir ebeveynlik tarzı sürdürmemiz önemlidir.
Örneğin, ilk başlarda ağlayan 6 aylık bir bebekle ilgilenmek ve daha sonra “olgunlaşma” ve “büyüme” zamanının geldiğini düşünerek ağladığında ilgilenmeyi bırakmak, son derece etkisizdir.

3 yaşına kadar, bir çocuğun uyku düzeni ve gece boyunca kendini tamamen güvende hissetmesini sağlayacak sinirsel işlemlerin çoğu henüz gelişmemiştir. Bu yüzden yakınlığımıza ihtiyaç duyarlar.

Bebeğin beyin gelişiminde önemli anlar

3-6 ay: İkinci trimesterde bazı nöronların aksonlarında miyelin görünmeye başlar. Miyelinizasyon denen bu süreç ergenlik dönemine kadar devam eder ve çocuğun bilgiyi hızlı bir şekilde işlemesine olanak sağlar.

6-9 ay: Bebeğin serebral korteksi gelişmeye başlar ve potansiyel kazanır. Bunun sonucunda bizimle daha fazla etkileşim kurmaya başlar.

İlk yıl: Beyin üç kat büyür, frontal ve temporal loblar gelişmeye başlar ve çocuk kendine daha fazla güvenerek hareket etmeye ve iletişime de yoğun ilgi göstermeye başlar.

2 yaş: En yoğun değişiklikler beynin dil ile ilgili alanlarında meydana gelir.

3 yaş: Bu yıllar büyülü yıllardır. Prefrontal kortekste sinapsis yoğunluğu maksimum düzeye ulaşır. Bir yetişkindeki miktarın tam üç katı sinirsel bağlantıya sahip olurlar. Tek ilgi alanları, öğrenmek, etkileşimde bulunmak ve dünyayı elleriyle keşfetmektir.

Eğer onlara sevgi ve saygıyla rehberlik edecek olursak, bebeklerimiz kuşkusuz duygusal olarak güçlü çocuklar ve daha sonra da yetişkin bireyler olacak şekilde büyüyeceklerdir.