Montessori Metodu İle Tuvalet Eğitimi İpuçları

Montessori Metodu İle Tuvalet Eğitimi İpuçları

Son Güncelleme: 16 Aralık, 2018

Doktor ve eğitmen Maria Montessori ardında çocuk yetiştirme ve eğitimiyle ilgili önemli araçlar bıraktı.  Kendisi sahip olduğu bilgi birikimi ile anneliğin farklı yönlerini geliştirmemize yardımcı olmayı amaçlıyordu. Bu sebeple, biz de Montessori’nin tuvalet eğitimi metodunu paylaşmak istiyoruz.

Bildiğiniz gibi, bebek bezi kullanmayı bırakmak zaman ve emek isteyen bir süreç. Bu süreçte izlenebilecek farklı yollar var, ki bunların hepsi de sabır ve istikrar gerektiriyor.

Genellikle, çocuklar bu süreçten herhangi bir yara almadan çıkıyorlar. Ebeveynler olarak bizler içinse olabilecek en kötü şey ufak tefek kazalardan ötürü biraz fazladan temizlik yapmakla uğraşmak.

Öte yandan, hangi yöntemi seçerseniz seçin, çocuklara baskı yapmamak en önemlisi. Aksine, onlara bu yeni duruma adapte olmaları için onlara zaman tanımalısınız.

Montessori Metodu’nun İşe Yarayıp Yaramadığını Anlama

tuvaletini yapan çocuk

Montessori Metodu dünya çapında önemli başarılar kazanmıştır. Görünen o ki çocuk gelişimi uzmanı, kendi adıyla anılan yaklaşımıyla etkili sonuçlar almayı başarmış. Ancak, kendisinin tuvalet eğitimi metoduyla sizlerin elde edeceği sonuç bu yöntemi nasıl ve ne zaman uyguladığınıza bağlı.

Aynı şekilde, doğru anı beklemek çok önemli. Her çocuk farklıdır ve kendine özgü bir hızla öğrenir. Çocuk ne zaman hazırsa, siz de o zaman denemelisiniz, bu metod ancak bu şekilde işe yarar.

Metodun yaratıcısına göre, küçüğünüzün kendi kişisel süreçlerine saygılı yaklaşmak en doğrusu. Bu yüzden, çocuğunuzun hareketlerinde bağımsızlık istediğini gösteren sinyalleri izlemelisiniz.

Kendisi için doğru zamanda, çocuğunuz çevresine adapte olmaya başlayacaktır. Bu süreçte, çocuğunuzda gittikçe artan bir bağımsızlık arzusu fark ettiğinizde, bu isteğine ulaşması için gereken şartları sağlamalısınız.

Maria Montessori’den bebek bezini bırakma ipuçları

Maria Montessori’nin bebek bezini bırakma metodu çocuğun bağımsızlık arzusu üzerine kurulmıştur. Ebeveynler olarak, bazen sabırsız davranıp bu süreci hızlandırmak isteyebilirsiniz. Çocuğun henüz hazır olmadan tuvaleti kullanması için eğitmeye çalışmanın çok çeşitli sebepleri olabilir.

Öte yandan, hem bir doktor hem de eğitmen olarak Montessori, sürecin doğal gelişimine saygılı olmanın çok önemli olduğunu düşünüyor. Başka bir deyişle, çocuğunuza tuvalet eğitimi için ihtiyaç duyabileceği araçları sunarken aynı zamanda sabırlı da olmalısınız.

Mesele yaş değil

Çocuğunuzun artık tuvaleti kullanması gerektiği yaşa ulaştığını düşünüyor olsanız bile, bu onun hazır olduğu anlamına gelmez. Tuvalet eğitimi ile ilgili çoğu teori 2 yaşının bebek bezini bırakmak için doğru zaman olduğunu söyler.

Ancak, Montessori’ye göre doğru zaman küçüğün büzgen kaslarını (idrarı tutmayı ve bırakmayı sağlayan kaslar) fiziksel olarak kontrol edebildiği zamandır. Yaş bu gelişimde önemli olabilir ancak belirleyici değildir. Bu kontrol çocuğunuzun damdan düşer gibi öğrenebileceği bir şey değil. Vücudunun öncelikle buna hazır olması gerekir.

Yıl içinde doğru ya da yanlış zaman yoktur

Bazen yılın belli bir dönemini çocuğunuza bebek bezini bıraktırmak için beklemek isteyebilirsiniz. Örneğin; çoğu insan çocuğun kıyafetlerini sık sık yıkayabilecekleri ve soğuktan endişelenmeden daha az giysiyle bırakabilecekleri için tuvalet eğitimi konusunda yaz mevsimini tercih eder.

Ya da, yakında kreşe gitmesi gerekeceği için tuvalet eğitiminin verilmesi gerektiği konusunda baskı da hissedilebilir. Ama, havanın sıcak olması veya çocuğunuzun yakında kreşe başlayacak olması onun hazır olduğu anlamına gelmez.

O yüzden, kış aylarında hava soğuk ve rutubetli olsa bile, eğer çocuğunuz hazır olduğuna dair sinyal veriyorsa tuvalet eğitimine başlamalısınız.

Uygun koşulları sağlayın

tuvaletini yapan çocuk ve annesi

Montessori, çocuğunuzun bağımsızlık arzusundan faydalanmak için kendi problemlerini çözmede başkalarına bağımlı olmak zorunda hissetmemesinin önemli olduğunu söyler. O yüzden, çocuğunuzun tuvaleti kullanmak için ne yapması gerektiğini bilmesi ve tuvalete kolay ulaşabiliyor olması gerekir.

Eğer çocuğunuzun bir pisuvara, tabureye veya başka bir yardımcı araca ihtiyacı varsa bu araçlar kolay ulaşabileceği yerde olmalıdır. Bu şekilde, tuvalete gitmesi gerektiğini fark ettiğinde, kendi kendine gidip ihtiyaç duyduğu araçları kullanabilir.

 Çocuğunuzun beden diline dikkat edin

Çoğunlukla ebeveynler çocuklarını işlerini yapana kadar lazımlıkta oturmaya zorluyorlar. Çocuklar içinse ceza gibi algılanan bu durum onları motive etmekten çok uzak. Bu sebeple çocuğunuzu tuvalette oturmaya zorlamamak en doğrusu.

Montessori Metodu çocuğun beden diline dikkat ederek ne zaman tuvalete ihtiyaç duyduğunu fark etmek gerektiğini söyler. Aynı zamanda, sık sık çişi veya kakası gelip gelmediğini de sormalısınız.

Ödül vermekten kaçının

bebek ve renkli tuvalet kağıdı

Adapte olma süreci doğal olarak gelişmeli ve bebeğiniz de bunu bu şekilde görmeli. Bu süreç özel bir eylemin icrası, bir yetenek gösterisi veya bir misyonu gerçekleştirme olarak algılanmamalı. Ödül vermekten kaçınmalısınız çünkü bu durum küçüğünüzün gelişiminde yeni bir adım olmalı.

Er ya da geç, çocuğunuz gereken olgunluk seviyesine ulaşacak, önemli olan da bu süreçle doğal bir şekilde karşılaşması. Üstelik, ödül vermek çocuğunuzda çok büyük bir baskı ve gerekeni yapamadığında da öfke yaratır.

Çocuğunuzu azarlamayın veya cezalandırmayın

Eğer çocuğunuz bu süreçte ne yapması gerektiğini biliyor olsaydı, bu yazıyı okuyor olmazdınız. Bütün hayatı boyunca bebek bezine alışmış çocuğunuzun alışkanlıklarını bir gecede değiştirmesini beklememelisiniz. Çocuğunuz çişini ve kakasını bezine yapmanın dışında başka bir yol bilmiyor.

Bu yüzden, arada sırada altına kaçırmalarına, ortalığı batırmalarına hazırlıklı olmalı ve bunu da sürecin bir parçası olarak kabul etmelisiniz. Çocuğunuzun başına gelen bu kazaları bir isyan veya itaatsizlik olarak değerlendirmeyin.

Sabırlı ve sevgi dolu olup, çocuğunuzun bazı kazalarında öfkelenmemelisiniz. Her şeyden önemlisi, çocuğunuzu bu amaca giden yolda motive etmelisiniz. Bu yüzden küçük kazaları önemsememeye çalışın. Ya da basitçe, çocuğunuza azarlamadan ve skandal yaratmadan öğretmeye çalışın.

Roma bir günde inşa edilmedi

Eğer bebek bezini bırakma sürecine girdiyseniz, hedefe belirli bir sürede ulaşacağınızı beklemeyin. Bazı yaklaşımlara göre tuvalet eğitiminin 3 gün ile bir hafta arasında sürdüğü söylenir. Ancak bildiğiniz gibi gerçek hayat bu kadar net değil.

Bu metodu mümkün olduğunca doğal bir şekilde uygulayın, çok büyük beklentileriniz olmasın. Yönetmi küçüğünüzün hak ettiği şekilde incelikle uygulamalısınız. Zaman hedefleri koymaktan da kaçınmalısınız. Göreceksiniz yaşadığınız stres çabucak kaybolacak.


Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.


  • Campos, O., & Claudia, R. (2003). Método Montessori. Psicopedagogía II Semestre.
  • Febres-Cordero Intriago, I. M. (2014). La importancia de promover la autonomía en niños de cero a cinco años(Bachelor’s thesis, Quito, 2014). http://repositorio.usfq.edu.ec/handle/23000/3152
  • Hainstock, E. (2013). Teaching Montessori in the home: The Pre-School years.Toronto: Random House.
  • Montessori, M. (2013). Metode Montessori. Jogjakarta: Pustaka Pelajar.
  • Pitamic, M. (2004). Teach me to do it myself: Montessori activities for you and your child. New York: Barron ́s Educational Series, Inc.
  • Seldin, T. & Epstein, P. (2003). The Montessori way. Florida: Todd Allen Printing Co.Inc.
  • Valdebenito, P. E., Profesora, V., Claudia, I. :, Bocaz, S., Campos, R., Ramo, O., & Loyola, : (2003). METODO MARIA MONTESSORI. Instituto Profesional Luis Galdames.

Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.