Çocukları Dengeli ve Sağlıklı Biçimde Övmek
İyi davranışları konusunda çocukları övmek önemlidir ve onların gelişimleri için faydalıdır. Çocukların yapılanın yanlış olduğunu bilmek kadar, doğru olduğunu bilmeye de hakları vardır.
Böylece, bulundukları ortamda da gelişmeye ve öğrenmeye devam ederler. Peki, çocukları sürekli olarak övmek doğru mudur? Pek çok ebeveyn, çocuklarının yaptığı her şeyi övmek gibi bir hataya düşer. Bu tür aşırı övgü, fayda sağlamanın aksine çocuğun zarar görmesiyle sonuçlanır.
Nasıl mı? Aslında cevap oldukça basittir. Doğru olan takdir edilmiyor ve bunun sonucunda da çocuk sağlıklı ve eleştirel bir tutum geliştiremiyor. Başka bir deyişle, görünürde alınan onay kulağa hoş gelse de, çocukları daha iyisini yapmak için motive etmez. Aksine, çocuk hiç ilerleme göstermemeye başlar.
Aşırı övgü, çocukların zaten mükemmel olduklarını düşünmesine ve her zaman ailelerinin kendilerini öveceğine inanmasına sebep olur. Şüphesiz, bu kişilik gelişimini etkileyecektir.
Çocuğumuzu övmek zararlı mıdır?
Çocuğunuzun yaptığı güzel şeyleri göz ardı etmemeniz gerektiği gibi, övme konusunda da çok katı olmamalısınız. Önemli olan övgü miktarını azaltmak değil, doğru zamanda övmektir.
Çocuklar iyi bir şey başardığında bunu onlara söylemek, gülümsemek ve çabalarını alkışlamak çocukların sağlıklı bir biçimde büyümelerine olanak tanır.
Her zaman orta yolu bulmanız ve özel bir sebep olmadan çocuğunuzu övmekten uzak durmanız gerekir. Hangi eylemleri ne zaman takdir edeceğiniz konusunda dikkatli olmalısınız. Eğer çocuğun her eylemini överseniz, ona yardım edemezsiniz. Etrafındaki kişilerden sürekli olarak övgü almaya alışan çocuğun, net bir gerçeklik algısı oluşmayacaktır.
Stanford Üniversitesi tarafından yürütülen araştırma
Stanford Üniversitesinde, Doktor Carol Dweck önderliğinde bir grup uzman tarafından yürütülen çalışma, konu hakkında bazı önemli sonuçları ortaya çıkarmıştır. Araştırma, 11 yaşındaki çocuklara yapmaları için puzzle verilen sosyal bir deneye dayanmaktadır.
Puzzle bittikten sonra, her çocuk bir not ve altı kelimelik bir övgü seti elde eder. Ardından çocuklar gruplara ayrılır. Zekaları sebebiyle övülen çocuklar A grubunu, puzzle’ı bitirmek için gösterdikleri çaba için övülen çocuklar da B grubunu oluşturur.
Ardından, çocuklara diğer görevin ne kadar zor olmasını istedikleri sorulur. Kolay ve zor olmak üzere iki seçenek sunulur ve gruplardan gelen cevaplar son derece ilginçtir.
Araştırma sonuçları
A grubundaki 3 kişiden 2’si kolay bir görev isterken, B grubundaki 10 kişiden 9’u zor bir görev istemiştir. İlk gruptaki çocuklar zeki olma hünerlerini kaybetme riskini almak istemezken, ikinci gruptaki çocuklar çabalarının kendilerini nereye ulaştıracağını görmek istemiştir.
Deneyin üçüncü kısmında ise, iki gruba da çok zor puzzlelar verilmiştir ve hiçbiri puzzleı bitirmeyi başaramamıştır. Bununla birlikte, B grubundaki çocuklar bitirmek için daha uzun süre çabalamış ve kendi yeteneklerine dair inançlarını kaybetmeden aktiviteden keyif almıştır. Ancak A grubu bunun tam tersi şekilde davranmıştır.
Deneyin son kısmında ise, deneyin ilk kısmındakilerle aynı zorluk seviyesinde olan başka puzzlelar iki gruba da verilmiştir. A grubundaki çocuklar öncekine göre %20 daha az başarı kaydederken, B grubundaki çocuklarda %30 ilerleme kaydedilmiştir.
Bu deney, farklı çocuklarla üç kez tekrarlanmıştır ve her seferinde benzer sonuçlar elde edilmiştir. Bu yüzden, Doktor Carol Dweck aşırı övgünün çocuğun motivasyonuna zarar verebileceği ve sonuç olarak da performansını etkileyebileceği sonucuna varmıştır.
Çocuklarda aşırı övgünün etkisine odaklanan başka araştırmalar da vardır. Bazı uzmanlar çocukları sık sık övmenin faydalı olduğuna inansa da, diğerleri yetişkinlikte sağlıksız davranışlar geliştirilmesini önlemek için övgünün aşırıya kaçmadan verilmesi gerektiğini öne sürmektedir.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Martin, M. Á. L. (2014). Cómo intervenir en los problemas de conducta infantiles. Padres y Maestros/Journal of Parents and Teachers, (356), 37-44. https://revistas.comillas.edu/index.php/padresymaestros/article/view/3071
- Bermúdez Rivera, K., Aviña Montoya, V., Chiquet Bastro, R., Olivas González, S., & Sánchez Ariza, F. (2020). ESTABLECIMIENTO DEL ELOGIO COMO REFORZADOR CONDICIONADO EN NIÑOS CON AUTISMO. Revista Electrónica de Psicología Iztacala, 23(4). https://www.iztacala.unam.mx/carreras/psicologia/psiclin/vol23num4/Vol23No4Art15.pdf
- LOS ESFUERZOS, D. U. C. D., DE LAS DIMENSIONES, A. T., SOCIAL, F. D. C., NEGRA, D. D. L. C., DEL ANÁLISIS, R. S. E. F., XXI, C. E. E. S., … & DEL INVENTARIO, D. C. D. LA EMERGENCIA DEL ELOGIO COMO REFORZAMIENTO CONDICIONADO EN FUNCIÓN DE LA OBSERVACIÓN EN NIÑOS DE EDAD PREESCOLAR Y DE EDAD ESCOLAR. http://rincondepaco.com.mx/rincon/Inicio/Curri/Articulos/2008A_1.pdf