Çocuklarda Altına Yapma (Encopresis)

Encopresis, başka bir deyişle altına yapma, küçük çocuklarda sıklıkla göz ardı edilen ya da kötü alışkanlıklarla, davranışlarla karıştırılan bir hastalıktır.

Çoğu ebeveynin haberdar olmadığı bu hastalık çocukluk döneminde görülür.

Encopresis, altına yapma nedir? 

En basit haliyle Encopresis çocukların kakayı tutamama rahatsızlığıdır. Ve bu rahatsızlık tuvalet eğitimi almış çocukların sonradan bağırsak hareketleri kontrolünü kaybetmeleri sebebiyle meydana gelir. 

Kısacası, çocukların ne zaman ve nerede kaka yapacaklarını kontrol edememeleri halidir.

Teşhisi neden zordur?

Encopresis, yani altına yapma, kötü alışkanlıklarla veya başka şeylerle karıştırılabilir. Aileler çocuğun altına yapmasını, ki çocuk özellikle ebeveynlerine meydan okumaya meyilli ise, davranış problemleri varsa- bir çeşit isyan, meydan okuma gibi değerlendirebilirler.

Ya da eğer çocuk oynamaya dalıyor ve tuvalete gitmeyi unutuyorsa, ebeveynler çocuğun çok fazla beklemesinden dolayı altına yaptığını düşünebilir.

Zamanında tedavi edilmediğinde Encopresis kalıcı zararlar bırakan psikolojik hastalıklara yol açabilir.

Çocuğunuzun Encopresis olduğunu nasıl anlarsınız?

Eğer bir çocuk haftada birkaç defa veya daha fazla altına yapıyorsa Encopresis olduğu söylenebilir.

Encopresis’e sebep olan etkenler nelerdir?

Altına yapma, başka bir deyişle Encopresis hastalığının pek çok sebebi olabilir, ancak en yaygın sebepleri arasında kabızlık ve ishal yer alıyor.

Kabızlık

Kabızlık çocuklarda altına yapma, Encopresis ile sonuçlanan problemlerin başında geliyor.

Bir çocuk kabız olduğunda, bağırsaklarında oluşan sert ve büyük kütleli dışkı sebebiyle tuvalete gitmekte zorlanır.
Ancak buna rağmen sindirim sistemi çalışmaya devam ederek sıvı veya daha yumuşak formdaki dışkı sertleşmiş dışkı kütlesinin etrafından akar.

İshal

Öte yandan, çocuklar ishal olduklarında da kakalarını tutamazlar. Bağırsak hareketlerini henüz kontrol edemedikleri için farkına bile varmadan altlarına yaparlar.

Çocuğunuz encopresis olduğunda yapılması gerekenler

Yapılması gereken ilk şey çocuğunuzu doktora götürmektir. Encopresis yani altına yapma sorunu olan çocukların tam bir kontrolden geçmeleri gerekir.

Ki böylece doktorunuz sinirsel veya omurilik kaynaklı diğer sebepleri de gözden geçirebilir.

Doktorunuz ayrıca size encopresis’in ishal yüzünden mi kabızlık yüzünden mi meydana geldiğini de söyleyebilir.

Doktorunuzun değerlendireceği bir diğer faktör de duygusal problemlerdir. Eğer sebep bu ise, çocuğunuzu bir psikolog veya psikiyatriste götürmeniz gerekebilir.

Altına yapmanın diğer sonuçları nelerdir?

Çocuklukta dışkıyı tutamama çocukların sosyalleşmesini de etkiler. Bağırsak kaslarını kontrol edemeyen çocuklar yaşıtlarıyla oyun oynamaktan da kaçınırlar. 

Arkadaşları önünde bir kaza yaşamaktan korkarak, kendilerini suçlayabilir, utanç duyabilir ve vücutlarından utanabilirler.

Doğru tedavi edilmediğinde encopresis, kronik kabızlık, idrar torbası enfeksiyonu, mide problemleri ve iştah kaybına sebep olur.

Encopresis kendi kendine geçer mi?

Çocuğunuzla konuşmak çok önemli. Ona tuvalete gitme düzeni oluşturmasında yardımcı olmalı, bunun son derece normal olduğunu ve kaygılanacak bir durum olmadığını anlatmalısınız. Böylece encopresis kendi kendine geçebilir.

Ayrıca, eğer altına yapma problemi ishal veya kabızlıktan kaynaklanıyorsa bu sorunlar ortadan kalktığında çocuğunuzun altına yapma problemi de ortadan kalkar. 

Çocuğuma yardım etmek için başka ne yapabilirim?

Encopresis sorunu yaşayan çocukların ailelerinin desteğine ihtiyacı vardır. 

Çocuğunuzu tuvalete gitmesi konusunda eğitmeniz; ne zaman ve nasıl tuvalete gidecekleri gibi, son derece önemli. Basitçe, günde birkaç defa onları tuvalete oturtmanız yeterli olur.

Bu konuyla ilgili, ki utanç verici bir konu bile olsa, çocuğunuzla konuşmalısınız. Onun kirli çamaşırlarını gizlice yıkayarak ve sanki bu durumdan kimsenin haberi yokmuş gibi davranarak çocuğunuza yardımcı olamazsınız.

Altına yaptığı için çocukları asla utandırmamalı veya küçük düşürmemelisiniz. Utandırmak durumu daha da kötüleştirir. Bu, çocuklukta baş etmesi kolay olan problemlerden biri. O yüzden hayat boyu sürecek bir travmaya sebep olmamalı.

Aynı şekilde, cezalandırma veya eleştirme de çocuğun fiziksel ve psikolojik tedavisinde de sorun yaratır. 

Altına yapma problemi olan bir çocuğa negatif bir tepki verildiğinde çocuk ileride de üzüldüğünde veya endişelendiğinde size veya diğer aile üyelerine gitmeyecektir.

Eğer çocuğunuzda encopresis, yani altına yapma problemi varsa, tuvaleti her kullandığında onu övün ve iç çamaşırlarını kontrol etmekten kaçının. Unutmayın, bu durum onun için de çok zor.