Çocuklarınıza Öğretmeniz Gereken 5 Hayat Becerisi

Birçok anne ve baba bilmeyerek de olsa çocuklarının eğitimi konusuna, sadece onların olumsuz davranışlarını cezalandırma açısından odaklanmaktadır. Buna karşın çocuklar iyi davranış sergilediklerinde ise onları ödüllendirme yolunu tercih etmektedirler. Ancak eğitim adı verilen kavram bunlardan çok daha fazlasıdır. Eğitim, aynı zamanda çocuklar yarın birer yetişkin olduklarında sorumlu ve başarılı olmaları için gerekecek becerileri de öğretmek anlamına gelmektedir.

Bu becerilerin gelişmesinde, anne ve babalar olarak bizim davranışlarımız ve örnek oluşturacak hareketlerimiz belirleyici olacaktır. Aynı zamanda disiplini nasıl uyguladığımız ve standartları nasıl belirlediğimiz de söz konusu gelişimin önemli parçaları arasında bulunacaktır. Diğer taraftan, bu becerileri aklımızda tutmak hem bunları çocuklarımızın öğrenmesini teşvik etmek hem de birer insan olarak kendimizi geliştirmek açısından faydalı olacaktır.

Öz Disiplin

Öz disiplin yetişkinler için gerekli özelliklerden biridir. Ancak öz disiplinin mümkün olan en kısa sürede öğretilerek örnek olunması ve çocuklarda güçlü bir biçimde oluşmasının sağlanması önem verilmesi gereken konular arasında bulunmaktadır. Çocukların, para, evde günlük işlerin görülmesi, sağlık alışkanlıkları ve zaman yönetimi gibi konularda öz disiplini öğrenmeleri gerekmektedir.

Çocuğa sürekli ev ödevlerini yapması konusunda baskı yapmak, gününü son dakikasına kadar dolu bir biçimde planlamak, sizin istediğiniz gibi yapmadığı için ona ufak tefek günlük işlerden vermemek ya da zor görevlerde ona sürekli yardım etmek, o çocuğun öz disiplin kavramını öğrenmesine kesinlikle yardımcı olmayacaktır.

Öz disiplinin esas amacı yapması gerekenleri sorgulamadan kendi kendisine yapabilme becerisine sahip ve günlük yaşantısını sürdürecek alışkanlıkları kazanmış çocukların yetişmesini sağlamaktır. Bunu başarabilmek için anne ve babaların çocuklarının yanında olarak onların ne yapmaları gerektiğini öğretmeleri ve aynı zamanda onlara örnek olmaları gerekmektedir.

Öz disiplini öğretmenin en iyi yöntemi, hem kötü hem de iyi davranışlar sonucunda çocuğa tutarlı bir şekilde karşılık vermek olacaktır. Bu bağlamda, çocuğun öz disiplin ile ilgili davranışlarını ödüllendiren bir sistem oluşturmak en etkin yöntem olarak ön plana çıkmaktadır. Bu yöntemi mümkün olan en kısa sürede uygulamak en uygun seçenek olacaktır.

İstekleri Kontrol Etmek

Çocuklar istek ve duygularını kontrol etmeyi yavaş bir biçimde öğrenirler. Ancak bu süreçte onlara yardımcı olmak gerekmektedir. Bu konuda da örnek olmak en önemli detaydır. Bu sayede kendilerini kontrol etmeyi ve bu özelliği kazanmayı öğreneceklerdir.

Çocuklara olumlu yönde destek olmak duygu ve isteklerini kontrol etmeyi öğrenme konusunda motive olmaları açısından iyi bir yöntemdir. Harekete geçmeden önce düşünebildiğinde, konuşmak için kendi sırasının gelmesini beklediğinde ya da kızgın olduğu sırada kendisini kontrol edebildiğinde çocuğunuzu tebrik edin.

Diğer taraftan, siz de kızdığınızda kendinizi kontrol etmeli ve çocuğunuz size bağırdığında ya da sözünüzü kestiğinde kendinizi kaybetmemelisiniz. Bu tip davranışlar birbiri ile uyuşmayan ve tutarsız davranışlar olacaktır.

Doğru Karar Vermek

Çocuklar problemleri yetişkinlerin algıladıkları gibi görmezler. Sorun çözme becerilerini elde etmek için yardıma ihtiyaç duyarlar. Ayrıca kendi başlarına sağlıklı kararlar verebilmek için pratik yapma ihtiyaçları bulunmaktadır.

Çocuğunuz bir sorunla karşılaştığında, bu soruna yönelik sağlıklı bir çözüm bulabilmesi için gerekli beceriyi geliştirmesi konusunda ona yardımcı olmalısınız. Ancak karar verecek olan kişinin çocuğunuz olmasından ve verdiği bu kararın kendi isteği olduğu konusunda ikna olmasından emin olmalısınız. Anne ve babaların, çocukların kendi kararlarını kendi istekleri doğrultusunda vermeleri için her türlü manipülasyondan uzak durmaya özen göstermeleri gerekmektedir.

Çocukların kendi kararlarını kendilerinin vermesini öğrenme konusundaki diğer bir temel prensip, bu kararların sonuçlarına katlanmayı öğrenmeleri konusudur. Ancak bu sayede her bir davranışlarının belirli bir sonucunun olduğunu öğrenmeleri ve anlık kişisel ihtiyaçlarının ötesini görebilmeleri mümkün olacaktır.

Sosyal Beceriler

Birçok çocuk, sosyal beceriler edinme konusunda çok önemli oranda yardıma ihtiyaç duymaktadır. Ancak aynı zamanda bu becerileri kazanma konusunda da birçok fırsat yakalama şansına da sahiptirler. Çocukların küçük yaşlarda paylaşmayı, iyi huylu ve nazik olmayı öğrenmeleri, sağlıklı ve düzgün arkadaşlıklar geliştirmeleri için gerekli olacaktır.

Yukarıda bahsettiklerimiz başlangıçta kolay bir biçimde yapılabilir, ancak çocuklar büyüdükçe kendi sosyal becerilerini şekillendirme aşamasında yardıma ihtiyaç duyabilirler. Bunun için onlara, sadece ne yapmaları konusunda değil, anne ve babalar olarak bizim de uygulayacağımız günlük örnekler sunmamız gerekmektedir. Bunlara ek olarak çocuklara duygularını ifade etme konusunda da yardımcı olmalı ve bu konuda onlara fırsatlar sunmaktan geri durmamalıyız.

Duygusal Kontrol

Çocuklara duygularını etkili ve sağlıklı bir biçimde yönetme becerisini öğretmek, hayatta ihtiyaç duyacakları temel ihtiyaçlar arasında bulunmaktadır. Çocuklar kendilerini sözlü olarak ifade edemediklerinde ya da rahatsızlık duydukları hislerle nasıl baş edebileceklerini bilemediklerinde kızgın ve agresif bir tutum takınırlar.

Çocukların duygularını kontrol etmeyi öğrenmeleri için öncelikle onlara bu duyguları tanımlamayı öğretmek gerekmektedir. Çocuk ne olup bittiğini anlamlandırdığında, bu duyguları kontrol ederek ifade etmeye yönelik becerilerini geliştirme şansına da sahip olacaktır.

Duygusal kontrol, duygusal zekanın gelişimi için de temel bir aşamadır. Duygusal zekanın hayat boyu başarı için normal zekadan çok daha önemli bir özellik olduğu akıldan çıkarılmamalıdır.