Sınıf Tekrarı: Öğrencilere Yardımı Oluyor Mu?

Çocuklarının sınıf tekrarı yapma ihtimali olduğunda, her ebeveyn bunun yararlı olup olmayacağını merak eder. Bu ihtimal çocukların ya da ergenlerin yaşamını ciddi bir biçimde etkileyebilir.
Sınıf Tekrarı: Öğrencilere Yardımı Oluyor Mu?

Son Güncelleme: 07 Ocak, 2020

Sınıf tekrarı oldukça yaygın bir durum ve bu durumla ilgili pek çok teori bulunuyor. Melbourne Üniversitesi’nden Dr. Helen McGrath-Deakin’in yürüttüğü “Tekrar Etmek ya da Etmemek” araştırmasının oldukça öğretici sonuçları olduğunu söyleyebiliriz.

Batı Avustralya İlkokul Yöneticileri Derneği (WAPPA) dergisinde yayınlanan makalede, profesyoneller tarafından gerçekleştirilen birtakım araştırmaların sonuçlarına yer veriliyor.

Bu araştırma doğrultusunda, sınıf tekrarının öğrenciler için yararlı olup olmadığı ile ilgili net bir sonuca varabiliriz. Bu yazımızda, en güncel PISA eğitim raporlarından bazı bilgilere de yer vereceğiz.

Sınıf Tekrarı: Meselenin Şu Anki Durumu

Son yıllarda sınıf tekrarı ile ilgili pek çok araştırma yürütüldü. Çoğu araştırmada açıkça görülüyor ki, öğrencilerin çoğu için sınıfta kalmanın herhangi bir akademik ya da sosyal avantajı bulunmuyor. Oldukça açık sonuçları olan araştırmalarda, eğitimle ile alakalı olumlu başka bir durum da yok gibi görünüyor. Fakat, araştırmalarda varılan sonuçlarla okulların yaptıkları arasında bir uyuşmazlık gözlemleniyor.

Yapılması gerekenle yapılan arasındaki fark gayet açık. Çocukların sınıf tekrarı yapması dünya çapındaki pek çok okulda kabul edilebilir bir durum olarak görülüyor. PISA eğitim raporuna katkıda bulunan profesyonellerin çoğu ise şu tezi ileri sürüyor:

“Öğrencinin performansını iyileştirmek için sınıf tekrarı yapması pek etkili bir yöntem değildir.”

Yıllardır sınıf içinde bireysel eğitimin artırılması öneriliyor. Bu sayede öğrencilerin beklentileri karşılayamadıkları için sistemin dışında kalmalarının da önüne geçilebilir.

Sınıf Tekrarı ve Sonuçları İle İlgili Somut Veriler

Sınıf Tekrarı Akademik Başarıyı Artırmaz

Sınıf tekrarı yapan öğrenciler genel olarak akademik olarak akranlarına yetişmeyi başaramazlar. Sınıf tekrarı yapan öğrencilerin akademik başarıları minimal ölçüde artar ve kısa ömürlü olur.

Sınıf tekrarı yapan öğrenciye yardım eden öğretmen

“Araştırmalar açıkça gösteriyor ki, sınıf tekrarı yapan öğrenciler tekrar ettikleri yılda bir ilerleme kaydetseler de, bu gelişme genellikle 2 ya da 3 yıl içinde durur.”

-Shane R. Jimerson (California Üniversitesi)-

Ayrıca sınıfta kalmak genellikle başarısızlık olarak görülür. Bu da çocukların öğretmenlerin gözündeki değerini ve öğretmenlerin çocuklardan beklentilerini olumsuz yönde etkiler.

Sınıf Tekrarı Akli Dengeyi Olumsuz Yönde Etkiler

Hassasiyetle gizlilik ön planda tutularak yürütülse dahi, sınıfta kalmak çocukların başarısız hissetmelerine neden olur. Sınıfta kaldıklarında çocuklar akranlarından ayrılmış olurlar. Cambridge Üniversitesi’nde yürütülen bir çalışmaya göre, sınıfta kalan çoğu öğrenci utanç hisseder ve söz konusu öğrencilerin özgüveninde de bir düşüş görülür.

Sınıfta kalmak çoğu öğrenci için stres sebebidir. California Üniversitesi’nde Profesör Shane R. Jimerson, Gabrielle E. Anderson ve Angela D. Whipple tarafından yürütülen araştırmada bazı net sonuçlara ulaşıldı:

“6. sınıfa giden öğrenciler sınıfta kalmaktan ebeveynlerinin vefat etmesi ya da kör olmaya kıyasla daha çok korkuyorlar.”

Sınıf arkadaşlarından daha büyük ve haliyle daha uzun ve fiziksel olarak daha gelişmiş olmaları da sınıfta kalan öğrencilerde strese neden olan durumlardan biri.

Bu durum çoğu kez sosyal davranışlara da yansır. Sınıfta kalan öğrenciler yeni sosyal ilişkiler kurmak zorunda kalırlar ki bu en az okul değiştirmek kadar zor bir durumdur.

Sınıfta Kalmak Çocukların Okul ve Öğrenmeye Dair Düşüncelerini Olumsuz Yönde Etkiler

Sınıfta kalan öğrencilerin okulu bırakma ihtimali diğer öğrencilere göre %20 ile %50 arasında daha fazladır. Benzer performans ya da davranışlara sahip fakat sınıfta kalmamış öğrencilerle sınıf tekrarı yapan öğrencileri kıyasladığımızda bu kanıya varabiliyoruz. Minnesota Üniversitesi’nde Temple ve Reynolds tarafından yürütülen araştırma da bu tezi destekliyor.

“Çoğu araştırma gösteriyor ki sınıfta kalan öğrencilerin okulu bırakma risklerinin daha yüksek olmasının onların akademik başarısızlıkları ile ilgisi yok. Bu durum doğrudan bir yılı tekrar etmiş olmaları ve bu süreçte yaşadıkları deneyimle ilgili.”

Davranışsal Sorunlar

Sınıfta kalmak agresiflik ve kötü davranışların baş göstermesine neden olabilir. Bu durum önceden de antisosyal davranışları olan öğrencilerde daha net bir biçimde görülebilir.

Diğer bir deyişle, bu bariz akademik başarısızlıktan kaynaklanan hayal kırıklığı ve öfke öğrencilerin giderek daha da antisosyal bireyler haline gelmesine neden olur.

Sınıf Tekrarının Alternatifleri

Öğrencilerin sınıf tekrarı yapmalarını sağlamak akademik notları düşük olan çocukların ihtiyaçlarını karşılamaya yetmeyen başarısız bir stratejidir. Sosyal ve davranışsal anlamda zorluk yaşayan öğrenciler için de faydalı bir yöntem olarak kabul edilmemektedir. Fakat bunun yanında bu öğrencilerin herhangi bir plan dahilinde olmaksızın sınıfı geçmelerine izin vermek de bir çözüm değildir.

Sınıfta söz isteyen çocuklar

Okulların bazı stratejiler uygulamaları ve çeşitli önlemler almaları gerekmektedir. Bu önlemler bütün öğrencilerin ihtiyaçlarını karşılayabilecek türde önlemler olmalıdır.

  • İşbirlikçi öğrenme stratejilerine başvurmak.
  • Öğrenciler için temel konuları ve bilgileri akıllarında tutmalarını sağlayacak anımsatıcı stratejiler geliştirmek ve kullanmak.
  • Sınıfta yapılan aktivitelerin ve işlenen konuların çocukların önceden sahip oldukları bilgiler, yaşamları ve şu an bildikleri ile ilişkili olmalarını sağlamak.

Sonuç olarak, son yıllarda yürütülen araştırmalarda sınıf tekrarı yapmanın mantıklı bir seçenek olmadığı sonucuna varılmıştır. Sınıf tekrarı yapmaktan olumlu yönde etkilenecek çocuklar da olabilir fakat eğitim anlamında önceden işe yaramayan bir şeyi tekrarlamak genellikle boşuna bir uğraştır.


Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.