Hikayelerin Çocuklar İçin Öğretici Değeri

Okuma alışkanlığı çocuklara küçük yaşlardan itibaren aşılanmalıdır çünkü kitaplar eğlence ve öğrenme kaynağıdır. Bu yazımızda, çocuk edebiyatındaki hikayelerin öğretici değeri hakkında bilgi vereceğiz.

Hikayelerin öğretici değeri inkar edilemez. Hikayeler,  okuma isteğini artırır ve çocukluktan yetişkinliğe kadar geçen sürede kişilerin gelişimine büyük katkılar sağlar.

Çocuklar, ilk hayal kurma tecrübelerini hikaye kitaplarında yaşarlar. Bu kitaplar, onların bitmek bilmez merakını karşılar ve bunun sonucunda da kelimelerin anlamları ve görseller arasında bir bağlantı kurmaya başlarlar.

Hikayeler ve hikayelerin özellikleri

Gianni Rodari’ye göre,  hikaye kısa, basit ve doğrusal bir tariftir. Yazılı, sözlü, gerçek veya kurgu olabilir. Hikayelerde mekan hakkında kısa bir betimleme, basit bir olay örgüsü, az sayıda ve fazla detaylı olmayan karakterler bulunur. Hikayeler ahlaki dersler verebileceği gibi, sadece eğlence amaçlı da okunabilir.

Hikayenin yapısı karakterlerin tanıtılması ve belirli bir durumun ya da anlaşmazlığın betimlemesi yapılarak şekillendirilir. Bu durum veya uyuşmazlık, farklı karakterlerin de müdahelesiyle çözülmelidir ve durum sonuçlanmalıdır.

Hikayelerin başlıca özellikleri

• Hayal gücünü geliştirmeye yardımcı olur.
• Neşe, öfke, üzüntü ve hayranlık gibi duyguları ortaya çıkarır.
• Kurgu ve gerçeği harmanlar.
• İyilik, adalet, sadakat, yardımlaşma, arkadaşlık ve zorlukların üstesinden gelmek gibi değerleri işler.
• Doğru ve yanlış davranışlar konusunda ders verir.
• Anlaşmazlıkların çözülebildiğini gösterir ve bu sayede de korkuyu azaltır.

Hikayelerin öğretici değeri

Hikayelerin, mükemmel bir öğretici değeri vardır. Hikayelerdeki pedagojik ve didaktik faydalardan bazıları aşağıdaki gibidir:

• Kültürel mirasın yayılmasına olanak sağlar
• Dil gelişimini teşvik eder
• Çocuğun psikolojik gelişimine katkıda bulunur

Hikaye dinlemek veya okumak, çocukların kelime dağarcığını genişletir ve kendilerini daha farklı şekillerde ifade edebilmelerine yardımcı olur. Ayrıca, oldukça karmaşık olan metinleri anlama kapasiteleri de artar.

Bununla birlikte, hikayelerden edinilen bilgileri günlük hayattaki durumlara uyarlamaya olanak sağlayarak çocukların bilişsel gelişimine de katkıda bulunur. Ayrıca, hikayeler çocuklar için aşağıdaki konularda da oldukça faydalı olabilir:

• Hafıza kapasitesini geliştirir.
• Dikkat süresini artırır.
• Odaklanmayı geliştirir.
• Belirli bir başlangıcı ve bitişi olan olayları düzenlemeyi öğretir.

Duygusal ve sosyal açıdan, hikayelerdeki karakterlerin olumlu ve olumsuz davranışları aracılığıyla belirli değerlerin anlamını daha iyi kavramaya yardımcı olur. Bu sayede, çocuklar sosyal normları ve kuralları yavaş yavaş öğrenip kabul eder.

Psikolojik açıdan, hikayeler aracılığıyla çocuklar kendilerini ve yaşadıkları durumları karakterlerin hayatında da görebilir ve onlarla bir bağ kurabilir. Hikayeler, h em çocuklara hem de yetişkinlere korkularıyla, ihtiyaçlarıyla ve anlaşmazlıklarıyla ilgili çözümler bulma olanağı tanır.

Kısacası, hikayeler çocukların yaşına ve eğitim düzeyine uygun hale getirildiğinde, bağlamlar, kişiler, durumlar ve hisler ile ilgili keşfetme isteğini artırır.

Hikaye anlatmanın önemi

Özellikle çocuklarla ilgilenirken, hikaye anlatmak ve okumak arasında bir fark olduğunu bilmek önemlidir. Bir hikaye anlattığımızda, güzel bir sahne yaratabilir, çocuğun dikkatini çekebilir ve hikayenin içine girmesini sağlayabilirsiniz. Bunun için, bazı beceriler gereklidir.

İyi bir hikaye anlatabilmek için, sesinizin tonunu iyi ayarlamalı, sakin ve yavaş konuşmalısınız. Canlandırdığınız karakterlerin seslerini taklit etmeli, gerekli yerlerde durmalı ve sessiz kalmalısınız.

Ayrıca, hikayeyi anlatırken çocuklara yakın olmak da önemlidir. Çocuğunuzla güvene ve ortaklığa dayalı bir ortam yaratmalısınız.

Hikayeler…

Büyürken ve gelişirken, hikayeler bilinmeze giden bir yolculuk ve keşfetmeye ve soruşturmaya uzanan bir yol gibidir.

Hikayeler, çocuğun duygusal, bilişsel ve dilsel gelişimi için son derece önemlidir. Ayrıca, hikayeler bizim içimizdeki çocuğa da hitap eder!  Bu da, bir hikayenin öğretici değerini vurgular.