Erken Doğum Tehlikesi: Bilmeniz Gerekenler

Erken doğum, gebelik süresinin 37. haftasından önce meydana gelen doğuma denir. İstatistiklere göre hamile kadınların önemli bir yüzdesinin başına gelebilecek olan bu durumun oranı yaklaşık %10 ila 15’dir.

Prematüre doğum bazı komplikasyonlara neden olabileceğinden bu yazımızda, erken doğum tehlikesinin nasıl tespit edilebileceğinden ve bu durumu önlemek için neler yapabileceğinizden bahsedeceğiz.

Erken doğumun gerçekleşeceği haftaya bağlı olarak oluşabilecek durumlar şu şekildedir:

• 28 haftadan önce: ileri derece prematüre
• 28. ve 31. haftalar arasında: ağır prematüre doğum
• 32. ve 33. haftalarda: orta derece prematüre
• 34. ve 36. haftalar arasında: hafif prematüre

Erken doğum tehlikesi: nedenleri

Erken doğum hem genetik hem de çevresel faktörlerin karmaşık bir kombinasyonundan kaynaklanır. Ancak çoğu durumda erken doğumun neden meydana geldiğini tam olarak belirlemek mümkün değildir.

Nedenleri kesin olarak belirlenemese de bazılarının annenin, alışkanlıklarına ya da hamilelik sürecindeki bakımına bağlı olmadığından şüpheleniliyor. Bunlar rahimdeki kas tonusu kaybını, rahim enfeksiyonlarını ya da kanamaları içerir.

Erken doğum riski

Risk faktörleri kadının durumuna işaret eder. Bazıları kaçınılmaz olurken bazıları yaşam tarzından ortaya çıktığı için kontrol edilebilir.

Annenin risk faktörleri:

• Enfeksiyonlar
• Hipertansiyon
• Önceki doğumlarda bir ya da daha fazla prematüre doğum
• Önceden olmuş servikal ameliyatlar
• Aşırı stres
• Obezite
• Sigara içmek ya da uyuşturucu kullanmak

Hamileliğe bağlı risk faktörleri:

• Aynı anda birkaç fetüsün varlığı (çoğul gebelik)
• Aşırı amniyotik sıvı
• Amniyotik sıvı torbasının yırtılması
• Bebekte doğuştan mevcut sakatlık
• Serviko-uterin yetmezliği (serviksin kapanmaması)
• Önceden kalan plasenta
• Plasentanın yırtılması

Belirtiler

Kadının erken doğum tehlikesini olabildiğince çabuk fark etmesi önemlidir. Böylece oluşabilecek komplikasyonlar azaltılabilir. Bu belirtilerden herhangi birini fark etmeniz halinde derhal uzmanınıza gitmelisiniz:

• Pelvik ya da karın bölgesinde ağrı
• Şiddetli sırt ağrısı
• Pelvik bölgesinde baskı
• Kolik
• Düzenli kasılmalar
• Kanama
• Her türde vajinal akıntı

Erken doğum tehlikesi olup olmadığını nasıl anlarım?

Yukarıda bahsedilen herhangi bir belirtinin görülmesi halinde anne, kadın doğum doktorunu aramalı ya da en yakındaki sağlık merkezine gitmelidir. Orada, aşağıda belirtilen gerekli olan testleri yapacaklardır:

• Serviks genişliği. Eğer serviks açılmışsa anne erken doğum sürecine girmiş olabilir. Rahim kanalının uzunluğu ultrason aracılığı ile ölçülebilir.
• Fibronektin testi. Fetal fibronektin, yüksek seviyelerde bulunduğu takdirde erken doğum riskine işaret eden bir proteindir. İşlevi rahim duvarlarına bağlı fetal zarları tutmaktır.

Tedavi

Bazı tıbbi tedavilerle erken doğum riskini önleyebilmek mümkündür. Bunlar aşağıdaki gibidir:

• Progesteron uygulaması. Doktor, annenin bu hormona ihtiyacı olup olmadığını belirlemelidir.
• Yatak istirahati. Rahim üzerindeki basıncı azaltmak gerekir. Bu nedenle anne yatmaya devam etmelidir.
• Hidrasyon. Riskin hafif olduğu vakalarda vücuttaki kan konsantrasyonunu korumak için hidrasyon oral olarak evde yapılabilir. Ancak daha aşırı durumlarda intraovenöz sıvı almak için bir hastaneye gitmek gerekli olabilir.

• Bebeğin akciğerlerinin olgunlaşması. Prematüre bir bebekte en sık görülen ve aynı zamanda en ciddi komplikasyon, akciğerlerin olgunlaşmaması ile ilişkilidir. Bu bebeğin solunum fonksiyonlarını gerçekleştirmesini önleyecektir. Bu durumu önlemek için, anneye kortikosteroid verilir.

Annelere uygulanan tedavilerin birçoğu bebek doğmaya hazır olana kadar hamilelik süresini uzatmak içindir. Bununla birlikte, bazı durumlarda erken doğum kaçınılmazdır ve bebeğin hayatta kalması için tek seçenek bu olabilir.

Erken doğum tehlikesi önlenebilir mi?

Annenin hamilelik süresince gördüğü ilgi ve bakımdan bağımsız olarak bazı erken doğumlar kaçınılmazdır. Ancak risk yüzdesini azaltabilecek ve hamilelik sürecinin sonuna kadar ulaşmasına yardımcı olabilecek önlemler var.

• Doğum öncesi bakım. Anne hamile olduğunu öğrendiğinde bir profesyonel ile görüşmeli ve verdiği talimatlara uymalıdır. Belirtilen vitaminları almalı, aşı programlarını takip etmeli ve periyodik olarak check-up yaptırmalıdır.
• Kendi sağlığına dikkat etmek. Annenin belirli bir diyeti uygulaması ve hem kendi sağlığına hem de bebeğinin sağlığına zararlı olan bazı alışkanlıklardan ve maddelerden uzak durması gereklidir.