Çocukların Duygularını Hikayeler Aracılığıyla Çalışmak
Günlük hayatta bulunduğunuz çoğu yer, çocukların duygularını hikayeler aracılığıyla çalışmak için uygun alanlardır. Örneğin; bu çalışmaları ebeveynler evlerinde, öğretmenler de sınıflarda gerçekleştirebilirler.
Eğitim çocuklara okumayı, yazmayı, saymayı öğretmekten çok daha fazlasıdır. Çocukların duygularını kontrol edebilmeyi öğrenmeleri de eğitimlerinin bir parçası olmalı.
Öfke, yalnızlık, güvensizlik, mutsuzluk, gurur ve kıskançlık çocukların çok küçük yaşlardan itibaren deneyimledikleri duygulardan bazıları.
Çok küçük ve deneyimsiz oldukları için çocuklar neyi neden hissettiklerini anlamakta zorlanabilirler.
Bundan ötürü bugünkü yazımızda çocukların duygularını hikayeler aracılığıyla çalışmanın öneminden söz etmek istiyoruz. Hikayeler çocuklara her türlü duyguyu son derece basit şekilde anlatarak bunları daha kolay kavramalarını sağlayabilir.
Çocukların Duygularını Hikayeler Aracılığıyla Çalışmak
Mutlu çocuklar genellikle iyi bir duygusal sağlık durumu sergilerler. Aile de bu durumun önemli bir parçasıdır. Aynı zamanda, hikayeler duygusal gelişim sürecine önemli katkılar sağlayan araçlardır.
Duygusal bilince sahip basit ve canlandırıcı hikayelerle çocuklar uygunsuz davranışlarını değiştirebilirler.
Bunu tek başlarına ya da dilerlerse başkalarıyla birlikte yapabilirler. Okuma bittikten sonra, içerik hakkında tartışmalarda bulunmak oldukça faydalı olacaktır.
Okumalar Aracılığıyla İrdelenebilen Duygular
Düşünmeye iten okumalar aracılığıyla çocuklar gelecekleri için son derece önemli olan sosyal beceriler geliştirebilir. Hikayeler sayesinde duygularını tanımlayabilir, başkalarının duygularına saygı duymayı ve değer vermeyi öğrenebilirler.
İçerikleri, verdikleri mesajlar, çizimler ve görseller sayesinde hikayeler harika bir araç olarak karşımıza çıkarlar. En önemlisi de, çocukların hayal güçlerini mükemmel bir ölçüde çalıştırırlar.
Çocukların düşünmelerine, insanların duyguları üzerine konuşmalarına ve bunları tartışmalarına olanak sağlarlar. Böylelikle çocuklarla kurulan diyaloglar çok daha rahat ve öğretici hale gelir.
Öyleyse çocukların başa çıkmakta zorlandıkları duyguları tanımlayabilmek gerekir. Sonrasında yapılacak olan da bu duyguların kavranabilmesi adına uygun hikayelerin sunulması olacaktır.
Hikayelerle Çocukların Duygularını Anlamalarını Sağlamak: Korku
Korku duymak normal ve evrimsel bir şey olmakla birlikte, çocuklar büyüdükçe değişim gösterir. Bu duygu birkaç biçimde açığa çıkabilir: büyüme ya da yalnız kalma korkusu, belli bir nesneden korkma, karanlıktan korkma vb.
Çeşitli okumalar çocukların bu korkularını proaktif ve eğitici bir biçimde aşmasına yardımcı olabilir. Protagonistin engelleri aştığı kısa hikayeler ya da korkuyla ilgili eğlenceli masallar çocuğunuza yardımcı olacaktır.
Korku kendine güvensizlik, hata yapma korkusu ve diğerlerini yüz üstü bırakma korkusu olarak kendini gösterir. Bu durumdan en çok etkilenen çocuklar utangaç olanlardır. Bu tarz bir duyguyu irdelemek adına en başarılı hikaye örnekleri sağlıklı bir özgüvene sahip bir ana kahramanı olanlar olacaktır.
Hüsrana Uğramak
Bu duygu genellikle yalancılık, çaresizlik ve mutsuzluk ile kendini gösterir. Çocuklar bir zorluk ya da yapmaları gereken bir görev karşısında hüsrana uğrayabilirler.
Bununla başa çıkmanın en iyi yolu hoşgörülü olmaktır. Diğer bir deyişle, çocuklar sınırlarını bilmeli ve başarabilecekleri hedeflere odaklanmalılar.
Spor karşılaşmalarının anlatıldığı ya da bir şeylerin yaratıldığı veya inşa edildiği hikayeler çocukların özgüvenlerinin gelişmesine katkı sağlayacaktır.
“Duygusal bilince sahip basit ve canlandırıcı hikayelerle çocuklar uygunsuz davranışlarını değiştirebilirler.”
Kıskançlık
Çocuklar birini gerçekten çok sevdiklerinde fakat onu birileriyle paylaşmaktan çekindiklerinde kıskançlık duyabilirler. Bu da arkadaşlar arasında çatışmalara neden olmakla birlikte yalnızlık hissine yol açar.
Çocukların kıskançlıklarını kontrol altına almak adına arkadaşlığın önemini anlatan kitaplar son derece yardımcı olacaktır. Hikayelerde anlatılan arkadaşlık uyumlu bir ilişki örneği olmalı ve diğer insanın bu arkadaşlıktan nasıl etkilendiği gösterilmelidir.
Çocukların Duygularını Hikayelerle Keşfetmeleri: Öfke
İnsanların hayatlarının bir noktasında bazı şeylere öfke duyması kaçınılmaz bir gerçektir. Fakat tatsız durumlarla karşılaştığımızda öfkemizin mahkumu olmamak adına bunu nasıl kontrol altına alacağımızı bilmemiz gerekir.
Çocuklar genellikle öfkeyle başa çıkamaz ve bunun sonucunda agresif, saldırgan davranışlar sergileyebilirler. Farklı karakterlerin sağlıklı ve üretken bir biçimde öfkelerini nasıl kontrol altına aldıklarını çocuklarınıza göstermek bu doğrultuda faydalı bir yöntem olabilir.
Bu bağlamda hoşgörü, diğerlerinin fikirlerine saygı duyma, affetme ve sabır gibi erdemlerden söz edilen hikayeler öneriyoruz. Tüm bunlar çocukların duygularını kontrol edebilmesi adına faydalı araçlar olacaktır.
Minnet
Minnet hayattaki olumlu şeylere odaklanan ve sahip olduklarımıza şükretmemizi sağlayan olumlu bir duygudur. Aile, doğa gibi sahip olduğumuz şeyleri kabul etme ve bunların değerini bilme üzerine anlatılar içeren hikayeler okumak duyguların pekiştirilmesi ve minnet duygusunun anlaşılması için yardımcı olacaktır.
Öyleyse çocukların duygularını hikayeler aracılığıyla çalışmanın eğlenceli ve etkili bir öğretme yöntemi olduğunu söyleyebiliriz. Çocuk edebiyatından örneklerle çocukların kişisel, eğitimsel ve ruhsal gelişimine katkı sağlayabiliriz.
Sonuç olarak, tüm bu aktiviteler evladınızın ufkunu genişletirken aynı zamanda aldıkları derslere önem vermelerini sağlar. Son olarak da tüm bunlar onlara daha iyi birer insan olabilmeleri için gerekli şeyleri öğretir.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Bisquerra, R. (2011). Educación emocional. Propuestas para educadores y familias. Bilbao: Desclée de Brower. http://otrasvoceseneducacion.org/wp-content/uploads/2019/04/Educación-Emocional.-Propuestas-para-educadores-y-familias-Rafael-Bisquerra-Alzina-2.pdf
- Goleman, D. (2010). La práctica de la inteligencia emocional. Editorial Kairós.
- López, M. (2008). La integración de las habilidades sociales en la escuela como estrategia para la salud emocional. Psicología sin fronteras: revista electrónica de intervención psicosocial y psicología comunitaria, 3(1), 16-19.
- Shapiro, L. E. (2002). La salud emocional de los niños (Vol. 16). Edaf.