Çocuklar İçin Paracetamol ve İbuprofen Kullanımı

Ateş, çocuklarda en sık görülen rahatsızlıklardan biri konumundadır. Ancak bu sorun, aynı zamanda vücudun enfeksiyonlara karşı geliştirdiği bir tür mekanizma niteliği taşımaktadır.

Ateşi çıkan çocuklar için paracetamol ve ibuprofen içerikli ilaçların dönüşümlü olarak kullanılması çok yaygın bir uygulamadır. Ancak bu uygulamanın bilimsel olarak çok kısıtlı dayanaklara sahip olduğunun altını çizmek gerekir. Bu yazımızda, ateşli hastalıklarda kullanılan bu maddeler hakkında sizlere bazı bilgiler sunuyoruz.

Paracetamol ve ibuprofen, her ailenin ilk yardım setinde bulunan temel ilaçlar arasında yer alır. Herhangi bir sorunla karşı karşıya kaldığımızda genellikle ilk yardımını aldığımız ilaçlar da bunlardır. Ancak yine de bunların birer ilaç olduklarını ve çeşitli sorunlara da yol açabileceklerini unutmamamız gerekir. Özellikle yanlış kullanımda istenmeyen durumların ortaya çıkmasına neden olabileceklerini kesinlikle aklımızdan çıkarmamalıyız. Şimdi bu ilaçları biraz daha detaylı bir biçimde inceleyelim.

Paracetamol ve İbuprofen

Paracetamol Nedir ve Ne İçin Kullanılır?

Paracetamol, analjezik (ağrı kesici) ve ateş düşürücü özelliklere sahip bir ilaçtır. Ateş ve hafif dereceden orta dereceye kadar olan ağrıların semptomatik tedavisinde kullanıldığı belirtilmektedir.

Vücutta merkezi sinir sistemi seviyesinde yer alan prostaglandinlerin (düz kasları uyarıcı, özellikle uterus kontraksiyonlarını başlatıcı etkiye sahip vücudun çeşitli organ ve salgılarında – prostat, akciğerler, beyin, meni, adet kanı v.s. – bulunan, yağ asidi ve türevlerinden oluşan bileşikler grubu) sentez edilmesini engelleyerek etkili olur. İbuprofen maddesinin aksine enfeksiyon giderici (antiinflamatuvar) özelliğe sahip değildir.

Paracetamol’ün yol açtığı olumsuz durumlar ve yan etkiler son derece sınırlıdır. Bu bağlamda en sık rastlanan belli başlı problemler, karaciğer sorunu olan ya da bu ilaca karşı alerjisi bulunan çocuklarda ortaya çıkmaktadır.

İbuprofen Nedir ve Hangi Maksatlarla Kullanılır?

İbuprofen, steroid olmayan antiinflamatuvar ilaç (NSAİ) sınıfında yer almaktadır. Sahip olduğu nitelikler itibariyle, enfeksiyon giderici, analjezik ve ateş düşürücü etkileri bulunmaktadır. Bu maddenin vücuttaki etkinliği de, paracetamol gibi prostaglandinlerin sentezinin engellenmesi yoluyla gerçekleşmektedir. Çünkü prostaglandinler, ateş, ağrı ve enfeksiyonların başlangıcı ve ortaya çıkmasında çok önemli bir rol oynamaktadır.

İbuprofen’in ara sıra ortaya çıkan, hafif ve orta dereceli ağrılar ile ateşli vakaların tedavisi için kullanıldığı ifade edilmektedir. Seyrek bir biçimde ve sadece sınırlı zaman periyotları içerisinde kullanılması gerekmektedir.

İbuprofen’in en yaygın görülen yan etkisi, içeriğinin doğası gereği mide ve bağırsaklarda yol açtığı problemlerdir. Peptik ülser (mide asidi), mide ve bağırsakta delik gelişmesi ya da bu bölgelerde kanama meydana gelmesi, olası reaksiyonlardan en yaygın olarak görülenleridir. Bu olumsuz etkileri en az seviyelere düşürmek için ilacın yemeklerle birlikte ya da sütle tüketilmesi tavsiye edilmektedir.

Ateş

Ateş, hiç tartışmasız çocuklar için doktora başvurma nedenleri arasında ilk sırada yer almaktadır. Bu konu, anne ve babaların son derece endişe ettikleri ve genellikle bir semptomdan çok bir hastalık olarak görülen bir sorundur.

Ancak yukarıda da ifade ettiğimiz gibi, ateş bir hastalık değil bir semptom, yani başka bir sorunun göstergesi niteliğindedir. Çocukta ateş görüldüğünde amaç ateşi yok etmek değil, buna neden olan sorunu bulmak ve bu sorunu tedavi etmek olmalıdır.

Vücudumuzda ortaya çıkan ateş, enfeksiyonlara karşı gelişen bir tür savunma mekanizmasıdır. Ortaya çıktığında vücudumuzun bize anlatmaya çalıştığı şey, bağışıklık sisteminin işler durumda olduğu ve vücudu ele geçirmeye çalışan mikroorganizmalara karşı mücadele ettiğidir. Bu nedenle, bazı durumlarda ateşi ortadan kaldırmanın aslında vücut için zararlı olduğunu söyleyebiliriz.

Vücut ısısı ya da ateşe karşı tedavi, çocuğun genel sağlık durumu dikkate alınarak düzenlenmelidir. Yani bu tür bir tedaviye sadece çocuk hastaysa başvurmak gerekir. Rahatsızlık hafiflediğinde, kullanılan ateş düşürücünün değiştirilmesi gerekebilir.

Çocuklarda Paracetamol ve İbuprofen Değiştirilerek Mi Kullanılmalıdır?

Günümüze kadar elde edilmiş olan bulgularda, ateş düşürücü ilaçların birlikte ya da değiştirilerek kullanılması ile ilgili herhangi bir veri bulunmamaktadır. Yapılan çalışmalar, ilaçların birlikte kullanılmasının sadece birinin kullanılmasına göre daha faydalı olduğunu gösteren herhangi bir sonuca ulaşmamıştır.

Ateş ya da herhangi bir rahatsızlık görüldüğünde, paracetamol’ün her 4 ile 6 saatte bir kullanılması tavsiye edilmektedir. Çünkü bu ilacın ibuprofen’e oranla daha az yan etkisi bulunmaktadır. Bu nedenle paracetamol, bu tür vakalarda ilk başvurulan ilaç olma özelliği taşımaktadır.

Ancak, özellikle analjezik ve ateş düşürücü özelliklere ek olarak enfeksiyon giderici bir etki istendiğinde, ibuprofen tercih edilmektedir.

Yine de, her durumda doktorun size vereceği tavsiyelere göre hareket etmeniz son derece önemlidir. Bu bağlamda, gerek kullanılması gereken doz, gerek kullanım sıklığı ve gerekse de tedavinin süresi konusunda doktor yönlendirmesi ile hareket etmek gerekmektedir. Çünkü her çocuk ve her vaka birbirinden farklı olduğundan doğru ve gerekli tedavinin ancak bir doktor gözetiminde uygulanabileceğini akıldan çıkarmamak gerekir.