Sarıhummanın Sebepleri, Belirtileri ve Alınabilecek Önlemler

Sarıhumma dünyadaki en ciddi hastalıklardan biridir ve genellikle Afrika ve Güney Amerika bölgelerinde sıklıkla rastlanır.

Sarıhumma hastalığı Flaviviridae ailesinden Flavivirus Amaril Genus isimli bir virüs sayesinde bulaşır. Bu virüs insandan insana bulaşmaz ancak sinek ısırıkları sayesinde yayılır.

Sinek ısırığından sonraki ve belirtilerin başlamasından önceki dönemde 3 ile 6 gün arasında değişen kuluçka süresi vardır. Tüm sinekler bu virüsü taşımazlar. Yalnızca bu hastalığa sahip bir bireyi ısırmış sinekler hastalığı başka kişilere bulaştırabilirler.

Sarıhumma hastalığı adını hastalığın bulaştığı kişilerin sarı renkli bir cilt tonuna sahip olmalarından alır. Kara veba veya Amerikan vebası bu hastalığın alternatif isimlerindendir.

Sarıhumma hastalığına karşı geliştirilmiş bir aşı bulunmaktadır. Fakat, gerekli önlemleri alabilmek için virüsün evrimi ile alakalı güncel bilgileri takip etmek çok önemlidir.

Ailemden birinin sarıhumma hastalığına yakalandığını nasıl anlayabilirim?

Sinek ısırığından ve kuluçka döneminin geçmesinden sonra sarıhumma virüsünü kapmış bir birey sarıhumma hastalığı belirtilerini gösterir. Bu belirtilerden bazıları şunlardır:

1. Ateş.
2. Baş ağrısı.
3. Baş dönmesi.
4. Kasılmalar.
5. Göz nezlesi.
6. Genel rahatsızlık.
7. Karaciğerde fonksiyon kaybı.
8. Bel ağrısı.
9. Vücudun farklı yerlerinde iç kanamalar.
10. Aritmi ve bazı kardiyak problemler.
11. Zamanında ve doğru tedavi uygulanmadığı taktirde ölüm.

Sarıhumma hastalığından korunmak mümkün mü?

Sarıhumma hastalığı riskinin bulunduğu yerleri ziyaret ederken sinek ısırıklarından korunmak gerekir. İşte alabileceğiniz bazı önlemler:

• Sineklere karşı bir file ve havalandırma kullanın.
• Tüm vücudunuzu kaplayan kıyafetleri tercih edin.
• Sarıhumma salgını olan bölgeleri ziyaret ediyorsanız güçlü ve etkili sinek kovucuları kullanın.
• Sinekleri daha çok çekebileceğinden ötürü parfüm kullanmaktan sakının.
• Son olarak, sarıhumma hastalığına karşı en etkili korunma yöntemi aşı olmaktır. Aşı tek bir dozdan oluşur ve 10 yıl boyunca etkilidir.

Herkes sarıhumma aşısına ihtiyaç duyar mı?

Hayır. Yalnızca 9 aylık ve 59 yaş arasındaki bireyler aşıya ihtiyaç duyarlar. Sarıhumma hastalığının görüldüğü yerlere veya bu bölgelerden dışarı seyahat etmeyi düşünen kişiler de aşı yaptırmalılar.

Buna ek olarak, HIV virüsüne sahip kişilerde aşı daha az etkilidir. Hamile kadınlar hamilelik döneminde bu aşıyı yaptırdıklarında bebek de bu virüsten korunuyor olur.

Yumurta, tavuk proteini ve jelatine alerjik kişiler sarıhumma aşısı yaptıramazlar. Çünkü sarıhumma aşısının bileşenlerinden biri tavuk embriyosudur.

Aşı yaptırdıktan sonra size verilen aşı sertifikasını saklamanız ve sarıhumma hastalığının görüldüğü bölgelere seyahat ettiğinizde bu sertifikayı yanınızda götürmeniz tavsiye edilir.

Sarıhumma aşısının olası yan etkileri

Diğer aşılarda olduğu gibi sarıhumma aşısı da vücutta bazı ciddi reaksiyonlara sebep olabilir. Bu reaksiyonlar kas ağrıları, düşük ateş, nefes almada zorluk ve kaşıntıdır.

Eğer kendinizde veya ailenizden birinde sarıhumma hastalığından şüpheleniyorsanız veya aşı bir yan etkiye sebep olursa hemen bir doktora başvurun. Doktorunuza belirtilerden ve aşı olduğunuz gün ve zamandan bahsedin.

Sarıhumma hastalığı ile alakalı yeterli bilgiye sahip olduğunuza göre enfeksiyondan korunmak için önlem almayı ihmal etmeyin. Özellikle de sarıhumma hastalığının yaygın olarak görüldüğü ve çevrede çok fazla sivrisinek bulunan yerlere seyahat ediyorsanız bu önlemleri almak hayatınızı kurtarabilir.

Çocuklar sivrisinekler tarafından ısırılmaya daha yatkın olduklarından onlara çok daha fazla dikkat edin.