Çocuklarda Dil Gelişimi İçin 17 İpucu
Çocuklarda dil öğrenimi, içinde bulundukları çevre ile olan sosyal etkileşimleri sayesinde küçük yaşlardan itibaren başlar. Ancak bazı durumlarda ortaya çıkan çeşitli zorluklar nedeniyle dil konusundaki gelişimin teşvik edilmesi gerekebilir. Bu zorluklar arasında telaffuz sorunları, kelime dağarcığındaki eksiklikler ya da dil becerisinin yavaş gelişimi bulunmaktadır.
Dil öğreniminde gelişim süreci her çocuğun büyüme ritmine göre farklılıklar gösterir. Her bir çocuk aynı özellikleri taşımadığı gibi, dil edinimi yaşları da aynı değildir. Bu nedenle, her çocuğun farklı özellikleri ve kendine göre bir gelişim süreci olduğunu aklımızdan çıkarmamamız gerekmektedir.
Eğer fiziksel bir problemi yoksa bir çocuğun telaffuzunun düzgün olması ve cümleleri düzgün bir biçimde kurması büyük oranda anne ve babaya bağlıdır. Peki doğru konuşma ve sağlıklı bir dil gelişimi nasıl sağlanabilir? Doğru telaffuz modelleri uygulayarak. O halde anne ve babalar çocuklarında dil gelişimini nasıl teşvik edebilirler? Şimdi yazımızı okumaya devam ederek bu soruya cevap bulabilirsiniz.
Çocuklarda Dil Gelişimini Teşvik Eden Öneriler
Onlarla Bol Bol Konuşun
Çocuklara nelerden hoşlandıklarını, arkadaşlarını, en sevdikleri aktiviteleri, hangi elbiseleri giymek istediklerini vs. sorabiliriz. Yani çocuklarla konuşabileceğimiz sayısız konu başlığı bulunmaktadır!
Diyalog Kurmaya Teşvik Edin
Kitap ya da fotoğrafların görsel desteğinden de faydalanarak onlarla temel kavramları konu alan diyaloglar kurabiliriz.
Dil Teşviği İle Kelime Dağarcıklarını Geliştirin
Çocuklara nesneleri göstererek her birinin adını öğretmemiz gerekir. Bu sayede gördükleri tüm nesnelerin özelliklerini, şekillerini, renklerini vb. öğrenme şansına sahip olurlar.
Hikayeler Anlatın
Bu aktivite çocuklar için son derece motive edicidir. Onlara hikaye okurken hikayeye uygun sesler çıkarabilir, jest ve mimikler yapabiliriz. Okumayı tamamladıktan sonra hikayenin içeriği ile ilgili birtakım sorular sorabiliriz.
Her Fırsatı Değerlendirmeye Çalışın
İletişimi teşvik etmek için her fırsatı kullanmak gerekir. Örnek olarak bir gezi, ev işleri, dolaptaki giysiler arasında yapılan bir seçim, salondaki bir mobilya, nesnelerin renkleri vb. Ayrıca çocuklarla konuşurken her zaman onların seviyesine inerek yüz yüze konuşmamız gerektiğini unutmayın.
Çocuklarda Dil Gelişimini Teşvik Etmek İçin Oyunlar Oynayın
Çocuklarda sözlü ifade yeteneğini Hazine Avı gibi evde oynayabileceğimiz çeşitli oyunlarla geliştirebiliriz. Ayrıca nesneleri saklayarak bunları bulmak için çeşitli ipuçları vermek gibi konuşma gerektiren pek çok oyun düşünülebilir.
Keyif ve Heyecan Duyduğunuzu Çocuklara Gösterin
Çocuklara her şey düşündüğümüz gibi olumlu gitmese de, yaptıkları aktivitelerde gereken ilgiyi ve çabayı göstermeleri durumunda bundan memnun olduğumuzu ve onlarla gurur duyduğumuzu göstermemiz gerekir.
Aşırı Korumacı Davranmayın
Çocuklara karşı aşırı korumacı davranmak onların kişisel gelişimlerini tam olarak sağlamalarını engeller. Onlara ihtiyaç duydukları hareket alanını mümkün olduğunda vermemiz gerekir. Çünkü yaptıkları aktiviteleri kendilerinin yerine getirmesi son derece önemlidir.
Çocukları Her Zaman Dinleyin
Çocukları çok dikkatli bir biçimde dinlemek ve sorularına her zaman cevap vermek çok önemlidir. Bu sayede onlarla aramızdaki iletişimin daha eğlenceli ve sağlıklı olmasını sağlarız.
Balon Şişirin
Balon şişirme, pipetle su çekme, ıslık çalma, tempo tutma ya da hayvanların seslerini taklit etme gibi oyunlar çocukların ağız hareketliliği için faydalı egzersizler arasında bulunmaktadır.
Çocuklarda Dil Gelişimini Teşvik Eden Diğer Öneriler
Telaffuz Etmeyi Öğrenmeleri İçin Tekrarlamalarını ve Taklit Etmelerini Sağlayın
Çocuklar büyük oranda taklit ederek öğrenirler. Bu nedenle onlarla yavaş bir biçimde konuşun, kelimeleri doğru telaffuz edin ve sesinizi yüksek tutun. Sizinle konuşmak istediklerinde onları asla göz ardı etmeyin. Benzer şekilde sözlü ifadelerinde yanlışlar yaptıklarında bunları aynı şekilde tekrar ederek yanlış öğrenmelerine yol açacak şekilde davranmayın.
Güzel Konuştuklarında Çocukları Ödüllendirin
Kelimeleri yanlış söylediklerinde çocukları düzeltmemiz gerekir. Ancak bunu yaparken onları asla eleştirmemeli, onlara gülmemeli ya da kızgın bir biçimde davranmamalıyız. Ayrıca bir çocuğu başka çocuklarla, kardeşleriyle, kuzenleriyle, arkadaşlarıyla vs. kıyaslamak da son derece yanlış bir davranış biçimidir.
Konuşurken Çocukların Sözlerini Yarıda Kesmeyin
Çocuklar konuşurken onları yarıda kesmek ve daha sonra tekrar devam etmelerini istemek uygun değildir.
Çocuk Diliyle Konuşmayın
Çocuklar dil öğrenimi sürecinin erken aşamalarında bulundukları için çocuk dilinde konuşurlar. Eğer onları taklit edersek, bu süreci geciktirmiş ya da durdurmuş oluruz. Bunun sonucunda da çocukların kelimeleri düzgün telaffuz etme şansları azalır.
Dil Gelişimini Teşvik Edecek Yanıtlar Gerektiren Sorular Sorun
Çocuğa bir soru sorduğunuz zaman bu sorunun sadece “evet” ya da “hayır” şeklinde cevaplanacak bir soru olmamasına özen gösterin. Örnek olarak; sadece “Muz ister misin?” diye sormak yerine, “Portakal mı yoksa muz mu istersin?” diye sormak daha doğru olacaktır.
Çocuğu Taklit Etmeyin
Her ne kadar çocukların konuşma şekilleri bize eğlenceli gelse de çocuğun konuşma şeklini ve telaffuzunu taklit etmememiz gerekir. Çünkü eğer bu şekilde davranırsak aslında onlara kötü telaffuzu özendirmiş oluruz.
Kelimelerin Sonlarını Kesmeyin
Çocuklarla konuşurken kelimeleri tam olarak ifade etmek ve kelimelerin son kısımlarını kesmemek önemlidir. Onlar bu şekilde yaptıklarında da uyarmak gerekir. Bu sayede kelimeleri öğrenme ve kullanma açısından daha sağlıklı bir öğrenim süreci geçirebilirler.
Çocuklarda Dil Öğrenimi Hakkında
Yukarıda sizler için çocuklarda dil öğrenimini teşvik eden bazı ipuçlarını sıraladık. Eğer bunları uygulamaya başlarsanız, eğer çocuğunuzun doğru telaffuzu engelleyen herhangi bir fiziksel kısıtlaması yoksa dil öğrenme sürecinin hızlandığını göreceksiniz.
Eğer çocuğunuz bir konuşma terapistine ihtiyaç duyuyorsa, elbette bu önerilerimiz onun yerini alabilecek nitelikte değildir. Bu nedenle, tüm sürecin aslında çocuğa ve yaşadığı olası dil problemine bağlı olarak değişkenlik göstereceğini aklınızdan çıkarmamalısınız.