Çocuklara Duygular Nasıl Açıklanır?
Duygular, hisler, düşünceler, davranışlar ve öznel tepkilerle belirlenen içsel durumlardır. Duygular davranışlarımız ve düşüncelerimiz üzerinde büyük bir etkiye sahiptir ve çocuklarda daha da yoğun olabilirler. Bu yüzden çocuklara duyguların nasıl öğretileceğini bilmek önemlidir.
Duygularını nasıl tanıyacaklarını öğrenmelerine yardımcı olmak, olumlu zihinsel gelişimi destekleyecektir. Ek olarak, kendilerini nasıl kontrol edeceklerini öğrenecekler ve mutluluklarına katkıda bulunacak yüksek bir özgüvene sahip olacaklardır.
Çocuklara duyguları açıklamak neden önemlidir?
Çalışmalar ve deneyimler, evde duygusal eğitimin tüm aile üyelerinin refahını artırdığını göstermiştir. Buradaki fikir, çocuğunuza duygularını engellemeden veya abartmadan düzenlemesi ve ifade etmesi için araçlar sağlamaktır.
İşte duygusal eğitimin bazı önemli faydaları:
- Çocukların kendilerini tanımalarına ve çevreleri üzerinde daha fazla kontrole sahip olmalarına yardımcı olur.
- Sosyal gelişim için önemlidir.
- Duygusal eğitim agresif davranışı azaltır.
- Alkol ve tütün gibi bağımlılık yapıcı maddelerin tüketilme riskini azaltır.
- Duygusal eğitim antisosyal ve yıkıcı davranışları en aza indirir.
Duyguların kontrol altında tutulması gerektiğini ama asla bastırılmaması gerektiğini vurgulamak önemlidir. Çocuğunuz, karşısındaki kişiye ve içinde bulunduğu duruma bağlı olarak duygularını nasıl ifade edeceğini öğrenmek zorundadır.
Duygular hakkında bilmeleri gerekenler
Çocuklar duygular ile doğarlar. Ancak, bu duyguları deneyimlerken sergiledikleri davranışlar kazanılmış davranışlardır. Çocuğunuzun yaşamda izlediği yol, duygularını kontrol ediş tarzına bağlı olabilir.
Duygulardan bazen bir rehber olarak bahsedilir. Ancak, onları nasıl kullanacağınızı öğrenmek akıllıca olacaktır. Bu yüzden çocuklara duyguları açıklamak çok önemlidir.
Çocuklarınızla üzerinde çalışmanız gereken ilk duygular şunlardır:
- Öfke, istediklerini elde etmedikleri zaman çocukların yaşadığı bir duygudur. Çocuklara bu duyguyu nasıl kontrol edecekleri öğretilmezse gelecekte davranışsal problemler geliştirebilirler.
- Korku, hayali veya gerçek tehlikelerle karşılaştığında güvensizlik hissidir. Korku, onları dikkatle hareket etmeleri için motive ettiği için zaman zaman olumlu bir duygu olabilir. Ancak, aşırı korku çocukların yaşamları üzerinde olumsuz bir etkisi olabileceğinden kontrol edilmelidir.
- İğrenme, birine veya başka bir şeye karşı hoşnutsuzluk hissidir. Örneğin çocuklar bazı yiyeceklerden iğrenebilir.
- Üzüntü, ağlamaya yol açabilecek bir acı hissidir. Gerçek veya hayali kayıplarla ilişkilendirilebilir. Bir oyuncağı ya da evcil hayvanı kaybetmek, küçük çocuklarda üzüntü üretebilir.
- Sevinç, bir olay, kişi, bir şey veya arzunun neden olabileceği bir zevk duygusudur. Eylem, şefkat ve şükranı teşvik eder.
- Hayret, bir şaşkınlık hissidir. Çocukların yeni şeyleri anlamalarına yardımcı olur, aynı zamanda cevap ve çözüm aramaya motive eder.
Çocuklara duyguları açıklama aktiviteleri
Günlük rutininize ekleyebileceğiniz pratik aktiviteler şunlardır:
- Duygusal senaryo. Bir kağıda birkaç duygu yazın. Çocuklar önceden yazılmış olan duygularla bir hikaye anlatmak için bir karakter veya kukla kullanmalıdır. Bu oyun çocukları duygularını ifade etmeye teşvik eder.
- Duygu dedektifi. Bu aktivite, çocuğunuza öykülerden, şovlardan veya dergilerden farklı karakterler vermekten ve karakterin duygusal durumunu tanımlamalarını istemekten oluşur. Çocuk duyguları tanıdıktan sonra, karakterin neden böyle hissettiğini düşündüklerini açıklamalıdır.
“Çocuklar duygularla doğarlar. Ancak, bu duyguları deneyimlerken sergiledikleri davranışlar kazanılmış davranışlardır.”
Müzikle duyguları açıklamak
Çocuklar müziği erken yaşlardan itibaren işleme yeteneğini geliştiriyorlar. Müzik ruh hallerini bile değiştirebilir. Bunun nedeni, seslerin duygusal işlevler ve bastırılmış enerjiyi serbest bırakmaya yardımcı olmasıdır.
Bu yüzden müzik, çocuklara duyguları öğretmek için harika bir araç olabilir. Farklı müzik türleri seçin ve çocuklarınızla şarkı dinlemenin keyfini çıkarın. Bir şarkıyı dinlemeyi bitirdikten sonra, hissettiği duyguları sorun.
Bir günlük verin
Günlük tutmak, duygularını ifade etmekte zorlanan 6 yaş üstü çocuklar için faydalı olabilir. Bir günlüğe sahip olduklarında, duyguları hakkında konuşmak için baskı hissetmezler. Yavaş yavaş kendilerini özgürce ifade etmeyi öğrenecekler.
Çocuklarınızın duygusal zeka geliştirmelerine yardımcı olacak öneriler
Duygusal zeka, kendi duygularını ve başkalarının duygularını tanıma yeteneğidir. Duygusal zekaya sahip olmaları, çocukların durumları akıllıca yönetmelerine yardımcı olabilir. Aynı zamanda dengeli bir kişiliğe katkıda bulunan önemli bir özelliktir.
Çocuklarınızın duygusal zeka geliştirmelerine yardımcı olmak için aşağıdaki önerileri deneyin:
- Hislerini ifade etmeleri için onları motive edin.
- Çocuklarınızın zevklerini, ihtiyaçlarını, fikirlerini, isteklerini ve sınırlamalarını anlamalarına yardımcı olun.
- Çocuğunuzu, kendi sorunlarını çözmeye çalışması için motive edin.
- Öneriler sunarak, ihtiyaç duydukları her zaman onlara yardım sağlayın.
- Çocuklarınızın çabalarını anlayın.
- Çocuğunuza hatalarını nasıl ayırt edeceğini gösterin. Hataların, öğrenmenin çok önemli bir parçası olduğunu anlamalarına yardımcı olun.
- Onlara başkalarının zevklerine ve duygularına saygı göstermenin önemini açıklayın.
“Duygusal zeka, kendi duygularını ve başkalarının duygularını tanıma yeteneğidir.”
Çocuklarınıza duyguları açıklamayı bilmek, kendi iç dünyalarını tanımanızı sağlayacaktır. Bu aynı zamanda kendilerini daha iyi tanımaları için de kapılar açacaktır. Bu şüphesiz onların mutluluklarına ve refahlarına katkıda bulunacaktır.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Bisquerra, R. (2011). Educación emocional. Propuestas para educadores y familias. Bilbao: Desclée de Brower. http://otrasvoceseneducacion.org/wp-content/uploads/2019/04/Educación-Emocional.-Propuestas-para-educadores-y-familias-Rafael-Bisquerra-Alzina-2.pdf
- Goleman, D. (2010). La práctica de la inteligencia emocional. Editorial Kairós.
- López, M. (2008). La integración de las habilidades sociales en la escuela como estrategia para la salud emocional. Psicología sin fronteras: revista electrónica de intervención psicosocial y psicología comunitaria, 3(1), 16-19.
- Shapiro, L. E. (2002). La salud emocional de los niños (Vol. 16). Edaf.
- Ekman, P. E., & Davidson, R. J. (1994). The nature of emotion: Fundamental questions. Oxford University Press.
- Ekman, P. (1992). Are there basic emotions? https://psycnet.apa.org/doiLanding?doi=10.1037/0033-295X.99.3.550
- Ekman, P. (1999). Basic emotions. Handbook of cognition and emotion, 98(45-60), 16.