Çocuklarda Uyurgezerlik: Sık Rastlanan Bir Uyku Problemi

Uyurgezerliğinn çocuklar arasında çok yaygın olduüunu biliyor muydunuz?

Yorgunluk, stres, anksiyete, ateşli hastalıklar ve günlük rutindeki değişiklikler uyku problemlerini tetikler. Uyurgezerlik ise bu problemlerden en sık rastlanılanıdır.

Uyurgezerlik, 4 ve 6 yaşları arasında başlar ve erkeklerde görülme yatkınlığı kızlaragöre daha yüksektir. Genellikle ergenlik çağında ortadan kalkar fakat bazı istisnai durumlar olabilir.

Bu uyku problemine sahip çocuklar düşünülenin aksine kollarını iki yana açarak zombi gibi yürümezler. Hala uykudayken yürüyebilir, oturabilir, kıyafetlerini değiştirebilir, konuşabilir, çekmeceleri açabilir ve hatta evden dışarı çıkabilirler. Uyurgezer kişiler, gözleri açık olsa dahi aslında hala uykudadırlar.

Bazı bilim adamları bu uyku problemini merkezi sinir sisteminin olgunlaşmamasıyla ilişkilendirmektedirler fakat bu henüz kanıtlanmamıştır. Kesin olan şu ki, uyurgezerlik mental ve duygusal problemlerle alakalı değildir. Tek riski, yürüme esnasında bir kaza geçirme ihtimalidir.

Uyurgezerlik ne zaman görülür ve nöbetler ne kadar sürer?

Çocuklar uyurgezerlik nöbeti esnasında genellikle gün boyunca yaptıklarını tekrarlarlar. Bunlardan en sık rastlananları okula gitmek için çantalarını sırtlarına takmaları ve yiyecek içecek alabilmek için buzdolabını açmalarıdır. Bu hareketleri tekrarladıktan sonra yatağa geri dönebilir veya başka bir yerde uyumaya devam edebilirler.

Halk arasında  karabasan olarak bilinen uyku felci durumunda olduğu gibi uyurgezerlik de kişi non-REM uykusunun dördüncü fazındayken gerçekleşir. Uykunun en derin olduğu bu evrede beyin aktivitesi çok yavaştır ve kas aktivitesi en aza inmiştir. Bu sebeple, uyurgezer kişilerin donuk bir surat ifadeleri vardır ve görüşleri ile etrafı algılayamazlar.

Uyurgezerlik nöbetleri bazen birkaç saniye sürerken bazen bu süre 30 ile 60 dakikaya kadar çıkabilir. Uyurgezerlik nöbeti esnasında çocuklar adeta bir robot gibi davranırlar. Kendi kendilerine mırıldanabilirler ve tek tepki verebilecekleri şey yatağa gitme komutudur. En ilginç olanı ise, uyandıklarında gece yaşadıkları maceraları asla hatırlamamalarıdır.

Bu uyku bozukluğu nasıl tespit edilebilir?

Çocuklarda uyurgezerliğin sebeplerini tespit edebilmek için doktorlar genellikle uyku yoksunluğu ve yorgunluk gibi sebepleri göz önünde bulundururlar. Buna ek olarak genetik faktörler, gasp gibi klinik vakalar ve kafein gibi uyaranlar da uyurgezerliği tetikleyen faktörlerdir.

Uyurgezerlik nöbeti esnasında beyin uyuyorken vücut hala uyanıktır. Bu sebeple, uyurgezer bir kişi bir takım fiziksel hareketleri beyinden herhangi bir müdahale olmadan yerine getirebilir. Fakat, bu uyku probleminin tanısı ile alakalı yeteri kadar çalışma bulunmamaktadır. Uyurgezer bireyin hareketleri bu uyku probleminin tanısı için yeterlidir.

İdeal tedavi yöntemi nedir?

Çocuklarda görülen uyurgezerlik genellikle negatif sonuçlar doğurmaz ve zamanla kendiliğinden son bulur. Fakat yine de çocuğumuzun sağlıklı ve yeterli bir şekilde dinlenmesini sağlamak için onun uyku kalitesini iyileştirmeye çalışmalıyız. Buna ek olarak, uyurgezerlik nöbeti esnasında görülebilecek kaza ve yaralanmaları engellemek için ev içinde bir takım güvenlik önlemleri almalıyız.

Eğer çocuklar çocuklar ergenlik çağına geldiklerinde bu uyku problemi hala devam ediyorsa, bir uzmana danışarak hastalığın tedavisi için uygulanabilecek terapiler hakkında destek alabilirsiniz. Unutmayın ki, tütün ve alkol ürünleri tüketmek bu uyku problemini tetikleyici etkiye sahiptir.

Çocuklarda uyurgezerlikle başa çıkmak için tavsiyeler

Uzmanların verdiği en önemli tavsiye çocukları uyurgezerlik nöbetinin ilk 5 ile 15. dakikasında uyandırmamaktır. Aksi taktirde, bir panik veya anksiyete atağını tetikleyebilirsiniz. Buna ek olarak, çocuğunuzun yaralanmasını veya bir kaza geçirmesini önlemek için onu güvenli bir şekilde odasına götürün.

Uyurgezerliği önlemek için alınabilecek önlemlerden bazıları şunlardır:

• Çocuğunuzun uyurgezerlik nöbeti sırasında yaralanmasına yol açabilecek mobilyaları ve engelleri ortadan kaldırın.
• Evdeki tüm camları ve kapıları kapatın. Eğer mümkünse, anahtarları ulaşılması zor yerlerde tutarak çocuğunuzun eline geçmesini engelleyin.
• Bir doktor tarafından verilmediği sürece herhangi bir ilaç kullanmayın. Unutmayın ki, çocuklarda uyurgezerlik bir hastalık değildir.
• Çocukların uykudan önce nefes alma ve rahatlama tekniklerini uygulamalarını sağlayarak onlara düzenli uyku ve dinlenme alışkanlıkları kazandırın.
• Uykuyu kaçırabilecek yiyeceklerden uzak durun.
• Çocuğunuza bu durumdan bahsederek korkmasını önleyin ve büyüdükçe davranışlarını nasıl kontrol edebileceğini öğretin.

Çocuklarda uyurgezerlik oldukça sık karşılaşılan ve tehlikeli olmayan bir durumdur. Zaman zaman meydana gelir ve bu uyku problemine sahip çocukların büyük çoğunluğu destek alarak bu durumdan kurtulabilirler.

Eğer uyurgezerlik nöbetleri sık sık meydana geliyorsa çocuğunuzun nöbet geçirdiği zamanları not etmeye çalışın ve bu saatler yaklaşmadan yaklaşık 15 dakika önce çocuğunuzu uyandırın. Bu şekilde, onun uyku döngüsünü  değiştirebilir ve uyurgezerlik nöbeti geçirmeyeceği yeni bir uyku döngüsüne adapte olmasını sağlayabilirsiniz. Tüm bu tavsiyeleri uygularken sakin kalmayı ihmal etmeyin.