Piaget'e Göre Bilişsel Gelişim Aşamaları

Piaget’e göre bilişsel gelişimin aşamaları nelerdir? Aşağıdaki makalede, Piaget tarafından insan öğrenimi ile ilgili olarak tanımlanan aşamalardan bahsedeceğiz.

“Bilişsel” terimi, bilgiyle ilgili her şeyi ifade eder. Aynı zamanda, bilgi, öğrenme veya kazanılmış deneyimin sonucu olarak sahip olduğu bilgi miktarını ifade eder.

Psikologlar bilgi ile ilgili zihinsel prosedürleri analiz ederek biliş üzerinde çalışırlar. Bu disiplin bilişsel psikoloji olarak bilinir. Bilişsel psikoloji, bilginin oluşumunda yer alan mekanizmaların incelenmesi anlamına gelir.

Piaget’in çocuk bilişsel gelişim aşamaları kavramı

Bilişsel gelişim, psikolojinin önemli bir alanıdır. Sonuç olarak, psikologlar düşünce süreçleri üzerine odaklanan farklı teoriler geliştirmişlerdir. Piaget’in bilişsel gelişim kuramı en önemlileri arasındadır.

Piaget, çocukların öğrenmeleri için kendi başlarına keşfetmelerine izin vermenin önemli olduğuna inanıyordu. Bu keşif onların bilişsel gelişimini etkiler.

Bu İsviçreli psikolog, her yaştan çocuğun farklı durum ve problemleri çözebildiğine de inanıyordu. Piaget, farklı yaşlardaki çocukların ortak hatalarını değerlendirdi.

Gözlemleri onu aynı yaş grubundaki çocukların aynı hataları yaptığı sonucuna götürdü. Buna göre Piaget, bilişsel gelişimin gelişmekte olan bir dizide gerçekleştiği sonucuna varmıştır.

Piaget bu diziye bilişsel gelişim aşamaları olarak değinmiştir. Bu süreçteki aşamaların, herhangi bir ülkeden tüm çocuklarda sıkı bir düzen izlediğini iddia etti. Bununla birlikte, bir çocuğun her aşamadan geçtiği yaş, bir çocuktan diğerine biraz değişebilir.

Piaget’in teorisi bilişsel gelişmeyi 4 aşamaya ayırır. Aşağıda, her birine ayrıntılı bir şekilde bakacağız:

Birinci aşama: duyumotor dönem

Bilişsel gelişimin ilk aşaması, doğumdan 2 yaşına kadar süren duyumotor aşamasıdır. Burada çocuklar etraflarındaki nesneleri deneyimlemeyi ve keşfetmeyi öğrenirler.

Bunu, 5 duyularının ve motor yeteneklerinin yardımıyla yaparlar. Bu deney, nesne kalıcılığı olarak adlandırılan bir kavram öğrenmelerine olanak tanır.

Bu kavramı öğrenmeden önce, çocuklar nesnelerin onları göremedikleri zaman bile var olmaya devam ettiklerini anlayamıyorlar. İşte bu yüzden, yüzünü örttükten sonra büyülü bir şekilde yeniden ortaya çıkıp onlarla birlikte oyun oynamak çok eğlencelidir.

Piaget’in duyumotor aşamasına ilişkin sonuçları

Çocuk etrafındaki dünyayı öğrenmeye başlar ve bu bilgi ikinci aşama için bir temel görevi görecektir.

İkinci aşama: Ön hazırlık aşaması

Ön-hazırlık aşaması iki yaş civarında çocuklarda ortaya çıkmaya başlar ve 7 yaşına kadar sürer. Bu evre, bu yaş aralığındaki çocukların tipik bir örneği olan egosantrizm ile karakterize edilir.

Onların benmerkezci bakış açıları, başkalarının bakış açısını ele geçiremez hale getirir. Başka bir deyişle, başka bir açıdan bir şey görmek veya kendilerini başkalarının ayakkabılarına koymak gibi zor bir zaman geçirirler.

6 ya da 7 yaşlarına yakın çocuklar empati göstermeye başlasa da, bu aşamada çoğu zaman bu egosentrik düşünce baskındır. Çocuk dünyayı kendi özel bakış açısıyla anlar.

Ancak, çocukların bu gelişim aşamasında sembolik düşünceyi ortaya koyduğu ve kullanabildiği görülmektedir. Başka bir deyişle, konuşabilirler.

Piaget’in ön hazırlık aşamasına ilişkin sonuçları

Duyumotor aşamasından ön-hazırlık aşamasına geçiş taklit yoluyla gerçekleşir. Taklit, çocuğun beyninde, dili içeren bir süreçte bir görüntü üretir.

Üçüncü aşama: Somut işlem aşaması

Piaget’in bilişsel gelişimimin üçüncü aşaması 7 yaşında başlar ve 12 yaşına kadar sürer. Somut operasyonel aşamada çocuklar prensip ve mantığı uygulamaya başlar. Problemleri daha rasyonel ve mantıklı bir şekilde çözebilir, ancak yalnızca somut nesneler veya olaylarla ilgili olarak çözebilirler.

Bu yaş aralığındaki çocuklar henüz soyut kavramları ele alamıyorlar. Aslında, düşünceleri gerçekleştirdikleri eylemlere odaklanır.

Piaget’e göre, bu aşamadaki çocuklar da endüktif akıl yürütme yeteneğine sahiptir.

Piaget’in somut operasyonel aşama ile ilgili sonuçları

Bu aşama, egosentizmde kademeli bir azalma ile işaretlenmiştir. Bu düşüş çocuğun büyüyen gruplaşma anlayışından kaynaklanmaktadır. Ancak, bu çocuklar henüz soyut düşünce ve akıl yürütme geliştirmemiştir.

Dördüncü aşama: Resmi operasyonel aşama

Piaget’in bilişsel gelişim teorisinin bu dördüncü aşaması, 12 yaşından itibaren başlayan aşamadır. Bu noktada, çocuk ergenliğin başlangıcındadır ve bu da onu yetişkinliğe götürecektir.

Ergen çocuk şimdi soyut düşünceyi ele alabilir. Bu nedenle, artık hipotezde bulunabilir.

Çocuğun varsayım yapabilmesi, artık sadece gerçeklik anlamında değil, aynı zamanda bir şeyin nasıl yapıldığını da düşündüğü anlamına gelir. Bu gelişim aşamasında olan çocuklar, etraflarındaki çevrenin nedenini ve etkilerini daha iyi kavramışlardır.

Piaget’in resmi operasyonel aşamayla ilgili sonuçları

Sahneye vardıklarında, bireyin akıl yürütme kapasitesi, esasen gerçekliğe karşı çıkmaya odaklanır. Bu, çocuğun dünyayı nasıl gördüğüyle ilgili kendi teorisini geliştirmeye başladığı dönemdir.

Çocukların çoğu bu aşamaya ulaşsa da, hepsi bunu başaramaz. Maalesef, bu aşamaya geçemeyen çocuklar çoğu zaman daha az zeki olarak etiketlenirler.

Sonuç

Bunlar Piaget’e göre bilişsel gelişimin 4 aşamasıdır. Bu ünlü psikolog, zekanın gelişimi sürecinin, 2 temel yönü içeren bir uyarım süreci ile ilişkili olabileceğine inanıyordu. Bu yönler asimilasyon ve uyumdur.

Son olarak, ebeveynlerin Piaget’in bilişsel gelişim aşamalarından haberdar olmaları önemlidir. Bu şekilde, çocuklarının doğumdan yetişkinliğe kadar sağlıklı bir şekilde geliştiğinden emin olabilirler.

Bu farkındalık aynı zamanda ebeveynlerin çocuklarının yaşlarına göre yeteneklerini daha iyi anlamalarına da izin verecektir. Ayrıca, ebeveynlerin yeterli aktiviteleri sağlamasına ve çocuklarının gerçekçi olmayan beklentiler oluşturmamalarına yardımcı olur.