Üstün Yetenekli Çocuklar ve Kaçınmanız Gereken 4 Hata
IQ değeri yüksek bir çocuğun ebeveyni olduğunuzda, belli durumlarla nasıl başa çıkılacağını bilmemek normaldir. Bunu daha iyi anlamak için ebeveynlerin üstün yetenekli çocuklar ile ilgili yaptığı en yaygın hatalardan bazılarına göz atalım.
Genel olarak, çocuklarımızın mükemmel yeteneklerine ve zayıflıklarına tepki vermenin doğru yolunu bilmediğimiz için bu hataları yaparız.
Çocukları evde eğitmek genellikle zor, stresli ve göz korkutucu olabilir. Üstün yetenekli yüksek çocuklar söz konusu olduğunda bu daha da doğrudur. Talepleri çok daha fazladır.
Öte yandan elinizdeki araçlar kıttır, çaresizlik hissedersiniz. İşte bu noktada çocuklarımızın yollarına belirli engeller koymaya başlarız. Elbette, bu istemeden olur. Söz konusu hataları farkına bile varmadan yaparız.
Ancak küçüklerimizin yardım etme isteği, sahip oldukları yeteneği vurgulamak için doğru araçları ve stratejileri aramamıza bizi motive eder. Önemli olan, gereksinimlerine uygun doğru eğitim modelini bulmak ve bunu evde tamamlamaktır.
Öyleyse, yapmanız gereken şey üstün yetenekli çocuklara sahip olmanın avantajlarını ve dezavantajlarını araştırmaktır. Bu şekilde, optimal gelişime ulaşmalarına yardımcı olabiliriz.
Üstün yetenekli çocuklar konusunda yapılan hatalar
1. Yazıları kötü olduğu için onları azarlamayın
Genel olarak, ebeveynler olarak çocuklarımızın ödevlerini gözden geçirirken, bizi kızdıran bir yazı görürüz. Bu yüzden, durumun nedenini anlamadan çocuğu azarlarız. Kötü yazılarının nedeni, zekaları ve motor yetenekleri arasındaki dahili bir senkronizasyon eksikliğinde yatmaktadır.
Bu tutarsızlık, el hareketlerini koordine etmekte zorlandığı için yazma ile ilgili problemler yaşadığını ifade eder. Üstün yetenekli çocuklarımızın düzenli ve düzgün yazmaları konusunda ısrar etmek, çocuğun endişeli hissetmesine ve kendine karşı tatminsizlik hissi duymasına neden olabilir. Bu üstün yetenekli çocukların evlerinde çok sık yaşanan bir durumdur.
Bu gibi durumlarda çocuklarımıza sabır ve şefkatle davranmalıyız. Başarıları nedeniyle takdir edildiklerini görmek onları sevindirecektir. Bu zayıflığa olumsuz şekilde vurgu yapmak özgüven düşüklüğüne katkıda bulunabilir.
Üstün yetenekli çocuğunuzun güzel yazamadığını fark ederseniz, yazısını düzeltmesine yardımcı olmak en iyisidir. Bu şekilde sözlerini şekillendirmeyi öğrenebilir. Bu kolayca aşabileceği bir zorluktur.
2. Okuduklarını anlatmada yetersiz oldukları takdirde ceza vermek
Çocuklarımıza okuma ödevi verdiğimizde, yetenekli oldukları için olağanüstü bir yorum getireceklerini varsayıyoruz. Beklentilerimizi karşılamadıklarında, hayal kırıklığımızı gösteriyoruz.
Bunu yaparken, başarısızlıklarının arkasındaki nedeni anlayamıyoruz ve bu tutum çocuklarımızın gelişmesine yardımcı olmuyor.
Üstün yetenekli çocuklar, dil becerilerinden ziyade mantık yürütme becerilerinde daha yüksek kapasiteye sahiptir. Bu zorluğun arkasındaki nedenlerden biri işte budur. Okudukları şeyi ezberleyemezler. Metni anlamak onlar için yeterlidir.
Bu nedenle, okuduklarını açıklamaları gerektiğinde zorlanırlar. Genellikle metni açıklayacak kelimeleri bulamazlar. Bu, dil ve akıl arasında olan bir başka uyumsuzluktur.
“Beni ağlamayan bilgelikten, gülmeyen felsefeden ve çocukların önünde eğilmeyen büyüklükten uzak tutun.”
—Khalil Gibran—
3. Onları rahat hissetmedikleri bir gruba girmeye zorlamak
Üstün yetenekli çocuklar, IQ’ları ve olgunlukları benzer olduğu için sıklıkla yetişkinlerin arkadaşlığını isterler. Büyüklerin konuşmalarına yeterince katılır, fikir paylaşır ve bazı durumlarda sorunları kolayca çözebilirler.
Birçok ebeveyn bu tutum hakkında yetersiz bir algıya sahiptir. Sonuç olarak, üstün yetenekli çocuklarını kendi yaşıtlarıyla etkileşime geçmeye zorlarlar.
Bununla birlikte, bu yetenekli çocukların yeteneklerini gösterme konusunda kendilerini izole etmelerine, içe dönük ve engellenmiş hissetmelerine yol açabilir. Hatta bu durum, akranlarının reddi ve zorbalıkla sonuçlanabilir.
4. Onlara yardım etmede ilgi eksikliği göstermek
Üstün yetenekli çocuklar çok meraklı olma eğilimindedirler. Dikkatlerini çeken her şeyi araştırmaya ve her zaman öğrenmeye ihtiyaçları var.
Bununla birlikte, bazı ebeveynler çocuklarına yardım etmek için zaman bulamayabilir ya da bunu istemeyebilir. Bu nedenle, çocuklarının sorduğu sorulara olumsuz cevap verir ya da bir ödevlerinde yardım etmezler.
Bu ciddi ama yaygın bir hatadır. Ebeveynlerin niyeti her zaman çocuklarına % 100 yardımcı olmalıdır. Böylece çocukları her alanda gelişebilir.
Çocuklar çok fazla soru sorarlarsa, öğrenme ihtiyaçları ve istekleri var demektir. N azikçe cevap vermeliyiz ki çocuklarımız bilgiyle beslenebilsinler ve ailelerinin desteğini hissedebilsinler.
Üstün yetenekli çocuklar ile ilgili sık yaptığımız bu hatalardan kaçınmak için onları olduğu gibi kabul etmek önemlidir. Merakları karşısında sabrınızı kaybetmekten kaçının, onları hiçbir şey yapmaya zorlamayın ve danışmanlık yapın. Ayrıca başarısızlık korkusu olmadan yeni zorluklar üstlenmeleri için onları teşvik edin.
Sonuç olarak, çocuğunuza görevlerinde yardımcı olmak için zaman ayırmak önemlidir. Üstün yetenekli çocukların da amaçlarına ulaşmak için takdir edilmeleri gerekir.
Bu tavsiyeleri uygulamaya koyarsanız, çocuğunuzun genel mutluluğuna katkıda bulunacak ve yeteneklerini korkusuzca göstermelerini öğreteceksiniz.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Barragán, M. C. (2009). Identificación del alumnado con altas capacidades intelectuales. Revista Digital Innovación y Experiencias Educativas, 25, 1-15.
- Gálvez, J. M. (2000). Alumnos precoces, superdotados y de altas capacidades. Ministerio de Educación.
- Sánchez, C. (2006). Principales modelos de superdotación y talentos. Universidad de Murcia, Departamento de Métodos de Investigación y Diagnóstico en Educación, España.
- Sastre-Riba, S. (2008). Niños con altas capacidades y su funcionamiento cognitivo diferencial. Rev Neurol, 41(Supl 1), S11-6. http://www.carei.es/archivos_materiales/AACC.pdf
- Tourón, J. & Reyero, M. (2001). La identificación de alumnos de alta capacidad. Bordón, 54 (2), 311-338.