Çocuklar İçin En İyi Örnekler Evinizde
İnsanın doğası gereği bir çocuk, anne ve babasından ne gördüyse onu aklına yazar ve onların tavır ve davranışlarını meraklı gözlerle izleyerek yeni bir şeyler öğrenmeye çalışır. Eğer çocuğunuza evde gördüklerinin onun için en iyi örnekler olduğunu göstermek istiyorsanız, kendinizi ona karşı çok iyi bir biçimde yansıttığınızdan emin olmanız gerekir.
Şüphesiz çocuğunuza örnek olacak her davranışınız belki de binlerce kelimeye eşdeğer bir özelliğe sahip olacaktır. Ufaklığınız yaptığınız her şeyi gözlemler, sizi hareketleriniz üzerinden yargılar ve bunların sonucunda da bir takım sonuçlara ulaşır.
Çocuklar genellikle anne ve babalarını çok sever ve onlara hayranlık duyarlar. Bu nedenle siz, onların kendilerinin yansıması olarak görmek istedikleri bir ayna gibisiniz. Yani eğer üzüntü duyuyorsanız, bu aynı zamanda onların üzüntüsü anlamına gelecektir. Benzer şekilde çeşitli duygularınız, kendinize olan güveniniz ve davranışlarınız da aynı şekilde çocuklarınıza geçecektir.
Anne Babaların Söyledikleri ve Yaptıkları
Çocuklar, anne ve babalarının söyledikleri ile tutarlı bir biçimde davranmadıklarını çok geçmeden farkına varacak yetiye sahiptirler. Örnek olarak şu şekilde düşüncelere kapılabilirler: “Annem kendisi bağırdığı halde neden bana bağırmamamı söylüyor ki?”, “Bana her defasında musluğu kapatmamı söylüyor ama acaba neden kendisi de yemek pişirirken musluğu açık bırakıyor?”
Çocuğunuz yapmış olduğunuz hatalardan birinden ötürü sizi suçlamaya kalkarsa onu baskılamaya çalışmayın. Tam tersine, ona kendi zayıflıklarınız ve yapmış olduğunuz yanlışlarla başa çıkmaya çalıştığınızı gösterin. Unutmayın ki çocuğunuz sizin ona göstereceğiniz sevgiye, desteğe, anlayışa ve yönlendirmeye ihtiyaç duymaktadır. Çocukların fikirlerinin büyükler tarafından dinlenmesi gerekir. Ancak öncelikle izinden gidebilecekleri iyi örneklere ihtiyaç duyarlar.
Bu nedenle çocuklar, öncelikle söylemleriniz ile eylemleriniz arasında bir uyum arayışı içinde olacaklardır. Ancak bu şekilde anne ve babalarından aldıkları öğretileri kendi yaşamlarına da uygulama şansını yakalayabilirler.
Çocuklar dünya ile iletişim kurarlar ve kendi dünyalarını sordukları sorular ve bu sorulara aldıkları yanıtlar yardımıyla şekillendirirler. Bu yüzden, eğer çocuğunuza düzenli ve tertipli olması gerektiğini öğütlüyorsanız, kendinizin de düzenli ve tertipli bir insan olduğunu ona göstermeniz gerekir.
Benzer biçimde eğer çocuğunuza kötü sözler sarf etmemesini söylüyorsanız, sizin de bu tür kelimeler kullanmamanız gerekir. Değerler yalnızca öğretilmez ya da açıklanmaz. Aynı zamanda anne ve babaların bunları örnekler ve deneyimlerle desteklemeleri şarttır.
Anne ve babaların davranışlarına bakarak çocuklar neşeli olmanın ne demek olduğunu ya da sağduyunun nasıl bir kavram olduğunu öğreneceklerdir. Aynı zamanda bu sayede, diğer birçok kavram gibi kendilerini kontrol etme becerisini de elde edeceklerdir.
Elbette çocukların eğitimi ve davranışlarının şekillenmesi bağlamında etkisi bulunan aile bireylerinin yalnızca anne ve babalar olmadığının da altının çizilmesi gerekir. Günlük yaşantılarında çocuklarla birlikte zaman geçiren büyükanne ve büyükbabalar, amca ve dayılar, kuzenler ya da arkadaşlar da onların davranış biçimleri üzerinde doğrudan etki sahibidirler.
Çocuklar İçin En Güzel Örnekler Evinizde: Birkaç Öneri
Çocuklara sahip olmaları gereken değerlerin evde, bilginin ise okulda verildiği fikri insanlar arasında oldukça yaygın ve popüler bir hale gelmiştir. Ancak aslında eğitim dediğimiz kavram, çocuğun gelişim sürecinde hayatında bulunan herkesi ilgilendirmektedir. Bu bağlamda, çocukları için en güzel örneklerin evde olduğunu söylemekten gurur duyan anne ve babalar için aşağıda sıraladığımız önerilerin dikkate alınmasını tavsiye ediyoruz:
- Eğer çocuğunuzun diğer kişilerle bağıra çağıra iletişim kurmasını istemiyorsanız, siz de ona kesinlikle bağırmayın. Benzer şekilde eğer çocuğunuzun kitap okumasını istiyorsanız, siz de onunla birlikte okuyun. Yani onun, sizin de okuduğunuzu görmesini sağlayın.
- Diğer insanları şantaj ve benzeri şekillerde istekleri dışında hareket etmek için zorlamasını önlemek için, siz de hiçbir şartta ona şantaj yapmayın.
«Çocuklar anne ve babalarını çok sever ve onlara hayranlık duyarlar. Bu nedenle siz, onların kendilerinin yansıması olarak görmek istedikleri bir ayna gibisiniz.»
- Ufaklığınızın dürüst bir kişi olmasını istiyor musunuz? O zaman hiçbir şartta ona yalan söylemeyin.
- Eğer çocuğunuzun yediği yemekten keyif almasını ve farklı türlerdeki yemekleri tatmasını istiyorsanız, sizin istediklerinizi yemesi konusunda onu zorlamayın. Bu konuda ona saygı duyun.
- Çocuğun kendi kişiliği ve zevklerinin oluşabilmesi için size ait zevkleri ona dikte etmeyin.
- Eğer çocuğun, diğer insanların değerlerine karşı ön yargı beslemesini istemiyorsanız, siz de onu yargılamayın.
- Onun size ya da diğer insanlara vurmasını istemiyor musunuz? O halde siz de ona karşı şiddet içerikli hiçbir davranışlarda bulunmayın.
- Çocuğunuzun hayatı boyunca her koşul altında size güvenmesini istiyor musunuz? O zaman siz de ona güvendiğinizi gösterin.
- Çocuğunuzun tamamen korkularla dolu bir kişiliğe sahip olamayacağı gerçeğini dikkate alarak, onu korku ve tehdit yöntemlerini kullanarak eğitmeye çalışmayın.
Kısacası, söylediğiniz her şeyin ve yaptığınız her davranışın çocuğun davranışlarını da doğrudan etkilediğinin bilincinde olmanız gerekmektedir. Çocuk sizden gördüğü her şeyi tekrar ve taklit edecektir. Şu gerçeği aklınızdan asla çıkarmayın: Çocuklar için en iyi örnekler evinizin içinde bulunmaktadır.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Bowlby, J. (1986). Vínculos afectivos: formación, desarrollo y pérdida. Madrid: Morata.
- Bowlby, J. (1995). Teoría del apego. Lebovici, Weil-HalpernF.
- Garrido-Rojas, L. (2006). Apego, emoción y regulación emocional. Implicaciones para la salud. Revista latinoamericana de psicología, 38(3), 493-507. https://www.redalyc.org/pdf/805/80538304.pdf
- Marrone, M., Diamond, N., Juri, L., & Bleichmar, H. (2001). La teoría del apego: un enfoque actual. Madrid: Psimática.
- Moneta, M. (2003). El Apego. Aspectos clínicos y psicobiológicos de la díada madre-hijo. Santiago: Cuatro Vientos.