Çocuklarda Yüksek Kolesterol Seviyeleri
Sağlıklı yaşam alışkanlıkları ile, çocuklardaki yüksek kolesterol seviyelerini kontrol altına alabilirsiniz. Dengeli beslenme ve egzersiz, bu hastalıktan kurtulmak için en iyi yöntemdir.
Yüksek kolesterol, aynı zamanda hiperkolorestemi veya hiperlipidemi olarak bilinir. Bu, genetik faktörler yüzünden kötüleşebilen bir bozukluktur ancak en önemli sebebi kötü beslenmedir.
Kardiyovasküler hastalıkların riski gün geçtikçe artmaktadır. Örneğin İspanya’da, çocuk kolesterolü 10 çocuktan 2’sini etkilemektedir. Kolesterol artık yetişkin problemi olmaktan çıktı ve giderek genç nüfusu da etkilemektedir.
Kolesterol, hücre zarı ve hormon üretimi için vücudun üretmesi gereken yağlardır (lipidler). Bu yağ karaciğerde üretilir ve kan ile taşınır.
Kolesterolün üç tipi vardır:
- Yüksek yoğunluklu lipoprotein (HDL). Bu, iyi kolesterol olarak bilinir.
- Kötü kolesterolde, lipoprotein yoğunluğu azdır (LDL).
- Toplam kolesterol, ikisinin birleşimidir.
Süreç
HDL, dokulardaki kolesterolü toplar ve karaciğere taşır. Vücudunuzda ihtiyacı olandan fazla yağ olduğunda, LDL artar. LDL fazlalığı, vücudunuzu riske atar ve felç ve kalp krizi gibi hastalıklara daha meyilli hale gelirsiniz.
- LDL’nin ideal seviyesi 110 mg/dl olmalıdır.
- HDL , 45 mg/dl’den daha az olmalıdır.
- Toplam kolesterol than 170 mg/dl’den daha az olmalıdır.
- 10 yaş ve üstü çocuklarda, trigliserid seviyeleri 90’dan az olmalıdır.
Risk faktörleri
Beslenme, obezite ve genetik faktörler, hiperlokorestemiyi artıran ve etkileyen üç faktördür. Genellikle, ana sebep kötü beslenmedir.
Düşük besin değeri olan yağlı yiyecekler, çocuk kolesterolünü artırır. Ayrıca, kırmızı et ve karbonhidrat tüketimi de belirleyici faktörlerdir. Çok fazla hamburger, gazlı içecek ve tatlı tüketimi de çocuklar için zararlıdır.
Sosis, sakatat, yumurta sarısı, sandviç ve bazı peynirler fazla protein içerdiği için risklidir.
Öte yandan, sebzeler, meyveler, bakliyatlar, kuru yemişler ve tahıllarda kötü kolesterol bulunmaz. Bu nedenle, bunları günde birkaç kez tüketebilirsiniz. Balık en sağlıklı seçeneklerden bir tanesidir.
Genetik
Yüksek kolesterol seviyesine sahip olan pek çok çocuğun anne veya babasında da aynı durum vardır. Diyabet ve obezite gibi başka kalıtsal hastalıklarınız olsa da, kan tahlili yaptırmalısınız.
Obezite
Fazla kilolu olmak, çocuk kolesterolünün bir diğer sebebidir. Benzer şekilde, hareketsiz bir yaşam tarzına sahip olmak da çocuklardaki riski artırır.
Ayrıca okuyun: Çocuklar İçin 5 Kolay Rahatlama Egzersizi
Diğer hastalıklar
Eğer böbrek ve karaciğer hastalıklarınız, yüksek tansiyonunuz, hipotiroidizminiz, kawasaki hastalığınız veya diyabetiniz varsa, alışkanlıklarınıza dikkat etmek ve tıbbi tedavi almak sizin için çok daha önemlidir.
Öte yandan, düzenli olarak doktor kontrollerinizi yaptırmalısınız. 9-11 ve 17-21 yaşları arasında, pek çok insan çocuk kolesterolü sorununu göz önünde bulundurmuyor. Eğer çocuğunuz da risk altındaysa, mutlaka bir doktora danışın.
En çok kalbi ve beyni etkiler
Kandaki aşırı LDL seviyesi, kalbe ve beyne ulaşan arterlerde birikir. Katılaşan plakalar kan damarlarını tıkar. Bu da, kalp krizine veya felce sebep olabilen pıhtı riskini artırır.
Arterler sertleştiğinde, arteoskleroz isimli durum oluşur ve bu da bağırsaklara ve böbreklere kan akışını azaltır. Bu nedenle, çocuklarda kolesterole dikkat etmek gerekir.
Sağlıklı beslenmenin önemi
Sağlıklı ve doymuş yağlar içermeyen bir beslenme, çocuklardaki kolesterol seviyelerini düşürmek için gereklidir. Balıktaki ve zeytinyağındaki tekli doymamış ve çoklu doymamış yağ asitleri, bu beslenmenin en önemli parçasıdır.
Ayrıca, sebzeler, meyveler, tam tahıllar ve baklagiller de önemlidir. Az yağlı soslar ve tatlılar da tüketilebilir. Yağsız süt, et ve balık tüketmelisiniz. Şekerli içeceklerden ve işlenmiş ürünlerden uzak dururken, kırmızı et tüketiminde aşırıya kaçmayın.
Çocuklarda yüksek kolesterol seviyelerini engellemek için egzersizler
Hareketsiz bir yaşam tarzından kesinlikle uzak durmalısınız. Yürümek, yüzmek, bisiklete binmek veya hafif tempoda koşmak iyi kolesterolü artırır ve kötü kolesterolü azaltır. Trigliserid seviyelerini de düşürür.
Günde bir saat egzersiz yapmak, 5 yaş üzerindeki çocuklar için önemlidir. Televizyon ve bilgisayar oyunları, “aktivite” yerine geçmez. Açık havada zaman geçirmek, oynamak ve hareket etmek gerekir.
Uygun tedavi
Çocuğunuz 10 yaşına geldiğinde, doktorunuzla konuşup kolesterolü düşürmek için ilaca başlayabilirsiniz. Eğer altı ay boyunca sağlıklı beslenmek sorunu çözmüyorsa, harekete geçmelisiniz.
Kötü kolesterol LDL 190 mg/dl’den fazla olduğunda, hemen çocuk doktorunuza danışın. Böylece çocuğunuzun ilaç kullanması gerekip gerekmediğini öğrenebilirsiniz. Önemli olan dikkatli olmak ve çocuğunuzun sağlığını korumaktır.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Ahmad F., Leake DS., Lysosomal oxidation of LDL alters lysosomal pH, induce senescense, and increases secretion of pro inflammatory cytokines in human macrophages. J Lipid Res, 2019. 60 (1): 98-110.
- Ahmad F., Leake DS., Antioxidants inhibit low density lipoprotein oxidation less at lysosomal pH: a possible explanation as to why the clinical trials of antioxidants might have failed. Chem Phys Lipids, 2018. 213: 13-24.