Vegan Beslenme: Çocuklar için Uygun mudur?
Son yıllarda vegan beslenmenin giderek ünlendiğini fark etmişsinizdir. Aynı zamanda, çocuklarda da vegan diyeti yaygınlaşmaktadır.
Birden bire hayat tarzlarını değiştiren ve vegan olmaya karar veren birçok ünlü bulunmaktadır. Bu karar için kendilerine has sebepleri olabilir ancak her şeyden de öte sağlıklı olacaklarını düşündükleri için bu yolu seçmektedirler.
İnsanların çoğu etçildir ve protein açısından zengin yiyecekler tüketmektedirler. Ancak, vegan beslenme şeklinde, hayvansal kaynağı olan (özellikle et) herhangi bir besinin tüketilmesi yasaktır. Hayvan haklarına saygılı olmak gerektiğini ve insanların doğaya karşı etkilerinin azaltılmasını savunmaktadırlar.
Veganizm nedir?
Veganizm, hayvan istismarını ya da kötü muamelesini içeren herhangi bir oluşuma karşı olan bir hayat tarzıdır. Bu noktayı anladığımız zaman veganizmin sadece bir beslenme tarzı olduğu yanılgısını düzeltebiliriz.
Örneğin, veganizm hayvansal malzemeler içeren çeşitli kozmetik ürünlerinin kullanımı da reddeder. Veganlar, yapım aşamasında hayvanların acı çektiğini düşündüğü için bu ürünleri kullanmazlar. Bu durum, hayvan derisi içeren kıyafetler için de geçerlidir.
Vegan beslenme tarzı nasıldır?
Vegan diyetlerin çocukları nasıl etkilediğini öğrenmek için öncelikle ne olduğunu bilmek gerekir. Bu tür bir beslenme tarzı hayvansal olan her türlü yiyeceği reddetmektedir. Etin olmadığı çok bariz ancak bunun yanı sıra yumurtalar, petek balları, süt, peynir, yoğurt vb. ürünler de yasak.
Veganlar sadece bitkisel kökeni olan besinleri tüketirler. Bedenleri için gerekli olan tüm besin maddelerini çekirdeklerden, buğdaylardan, sebzelerden, meyvelerden, tahıllardan vb. ürünlerden elde edebileceklerini düşünmektedirler.
Diğer yandan vejeteryanlar et dışında hayvanlardan gelen ürünleri (yumurta, süt, yoğurt, peynir, bal) tüketirler. Bu yüzden, tüketilen besinler konusunda veganlar daha katıdırlar.
Çocuklarda vegan beslenme
Veganizme göre insanların sağlıklı bir hayat sürmeleri için hayvansal ürün tüketmelerine gerek yoktur. Ancak söz konusu çocuklar olduğu zaman, işler karmaşık ve tartışmalı bir hal almaktadır. Bir çocuğun ihtiyacıyla bir yetişkinin ihtiyacının aynı olmadığı bir gerçektir.
Çocukların gelişimlerinin zirvesindeyken sağlıklı büyüyebilmeleri için yüksek miktarda protein ve belirli vitaminler tüketmesi gerekmektedir. Söz konusu kas, beyin ve kemik gelişimidir.
Eğer ebeveynler çocuklarının vegan diyetine yakından ilgi gösterirlerse sorun oluşmaz. Ancak hayvansal gıdaların sağladığı vitaminleri karşılayamayan yanlış bir diyet uygulanması, beraberinde sorunları da doğuracaktır.
Vegan beslenme yanlış uygulandığında çocuklarda oluşacak sorunlar
Kalsiyum sorunu
Herkesin de iyi bildiği gibi, kemik gelişimi için kalsiyum çok önemlidir. Ve bu durum, kemiklerin tam gelişim ve büyüme gösterdiği döneminde olan çocuklar için ekstra önem taşır.
Bazı sebzelerde bol miktarda kalsiyum bulunur ancak bunlar bir yaşından küçük çocuklar için uygun değildir. Örneğin brokoli ve pazıda kalsiyumun yanı sıra bir yaşından küçük çocukları olumsuz etkileyecek bol miktarda nitrat bulunur.
Demir eksikliği
Demir, çocukların anemi olmasını engelleyen temel elementtir. Kırmızı kan hücrelerinin eksik olması durumu anemiye yol açar. Bazı sebzeler demir içerse de, bunlar hayvansal besinlerden farklıdır. Bitkilerde bulunan demir, insanlar tarafından küçük miktarlarda emilebilmektedir.
B12 vitamini sorunu
İnsan beyninin ve vücudumuzdaki hücrelerin gelişimi için B12 vitamini gereklidir. Vegan beslenme düzeni uygulanan çocuklarda bu vitamin atlanmamalıdır. Ancak, bu vitamini sadece bitkilerden almak neredeyse imkansızdır.
Bu tür vitamin eksikliğini gidermenin tek yolu vitamin takviyesi almaktır. Bu vitaminin vücutta eksik olması, sinir sistemini bile etkileyebilir.
D vitamini ve çinko
Vücudumuzda D vitamini eksikliği olduğu zaman, kalsiyumun emilimi kolay gerçekleşemez. Bu durum da kemik gelişimini etkiler. Çinko eksikliği de bağışıklık sistemimiz dahil olmak üzere vücudumuzda olumsuz etkiye neden olur.
Bütün bu besin maddeleri, doğum anından itibaren durumun sıkı bir şekilde takip edilmesi ile sağlanabilir. Çocuklarda vegan beslenme düzenini doğaçlama uygulamayın! Bu ebeveynin kararı olsa da, çocuklarının gelişimlerini riske atacak kararlar verilmemesi gerekir.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Baroni L., Goggi S., Battaglino R., Berveglieri M., et al., Vegan nutrition for mothers and children: practical tools for healthcare providers. Nutrients, 2018.
- Simonson W., Should vitamin C routinely be given with oral iron supplements? Geriatr Nurs, 2019. 40 (3): 327-328.
