Çocuklarda Gıda İntoleransı: Nasıl Başa Çıkılır?

Bu yazıda gıda intoleranslarına, neden ortaya çıktıklarına, nasıl fark edilebileceklerine ve hasta edici etkilerinin nasıl önlenebileceğine bir göz atacağız. 

Vücudun metabolizması, belli gıdaları işlemede yetersiz kalması nedeniyle aniden değişebilir. Bu nedenle belli gıdaları yediklerinde çocuklarda ortaya çıkan olumsuz reaksiyonlara çok dikkat etmeliyiz. Gıda intoleransı gerçek bir sorundur ve göz ardı edilmemelidir.

Çocuk sağlığı her zaman dikkati hak eder. Bu nedenle, çocukların sağlığının gıda intoleranslarının yol açacağı olumsuz reaksiyonlar tarafından zarar görebileceğini anlamak önemlidir. Bir sorun olduğu belli olduktan sonra, beslenme ve çocuğunuzun özel ihtiyaçları hakkında bilgi edinmeniz gerekir.

Çocuklarda gıda intoleransı

Gıda intoleransları, vücut, sindirim veya metabolik sistemdeki bir eksiklik nedeniyle bazı gıdaları işleyemeyince oluşur. Bu durum, mide bulantısı, ishal, mide şişkinliği, baş ağrısı v.b. gibi rahatsız edici sorunlara yol açar.

Gıda intoleranslarının gıda alerjileri ile aynı şey olmadığı unutulmamalıdır. Bu ayrım önemlidir çünkü gıda intoleransları metabolik sistemi etkilerken, gıda alerjileri bağışıklık sistemini etkilerler.

Genellikle gıda intoleransı ile ilişkilendirilen gıdalar

En fazla intoleransa yol açan yiyecekler aşağıdakilerdir:

• Gluten
• Laktoz

“Türev” olarak sınıflandırılan diğer yiyecekler de çocuklarda enzimatik eksikliklerden kaynaklı olarak gıda intoleranslarıyla ilişkilidir.

Bu ürünlerden en yaygın olanları nohut ve mercimeğin (baklagiller), yanı sıra inek sütünü ve belli peynir türlerini  içerir. Proteinler arasında ise yumurta, balık ve bazı kabuklu deniz ürünleri intoleransa yol açabilir.

Turunçgiller gibi bazı meyve türleri de gıda intoleranslarına neden olabilir. Badem, yer fıstığı ve fındık ise kuru yemiş ailesindeki “baş suçlular” olabilirler. Buğday, arpa ve yulaf gibi tahıllar da intoleransa neden olabilir.

Belli yiyecek gruplarına bağlı semptomlar

Çocuklarda gıda intoleransı oluştuğunda, vücutları, belli enzimlerdeki eksikliklere bağlı olarak farklı şekillerde yanıt verecektir.

Uzmanlar belli vücut reaksiyonlarının, sorunlu gıdaların tüketilmesinden sonraki üç gün içinde bile ortaya çıkabileceğini tespit etmişler. Bu nedenle ebeveynlerin dikkatli olmaları ve çocuklarının semptomlarını değerlendirmeleri gerekir.

Aşağıda bu belirtilerden bazılarını açıklayacağız:

Gluten intoleransından kaynaklanan semptomlar

Gluten intoleransı olan çocuklarda, ishal, kabızlık, gaz, kusma, baş ağrısı ve karında rahatsızlık gibi sorunlar orta ile şiddetli arasında değişen bir seviyede görülebilir.

Laktoz intoleransından kaynaklanan semptomlar

Laktoz aynı zamanda “süt şekeri” olarak da bilinir. Laktoz intoleransı olan çocuklarda, bu maddeyi parçalamaktan sorumlu enzim başarısız olur. Bu durumda laktoz, doğrudan kalın bağırsağa yönelir. Oraya vardığında bağırsak florasının bakterileri ile bir araya gelir ve elbette gaz ve kolik oluşumuna yol açar.

Fruktoz intoleransından kaynaklanan semptomlar

Fruktoz intoleransı olan çocuklarda ekstrem belirtiler ortaya çıkması olasıdır. Bu iki maddeyi hidrolize etmekten sorumlu enzimin yokluğundan dolayı çocuklar bazı meyve ve tahılları tükettikten sonra kusabilirler. Sarılık da yaşayabilirler.

Çocuklarda gıda intoleransı ile nasıl başa çıkılır?

Ne olduklarını, onlara nelerin yol açtığını ve belirtilerinin ne olduğunu anladıktan sonra aşağıdaki ipuçlarından bazılarına başvurmayı bir gözden geçirin:

• İntoleransa neden olan gıdanın tüketimini hemen durdurun. Siz, çocuğun sindirim sisteminin nasıl tepki verdiğini gözlemleyene kadar o maddenin tüketiminin azaltılması gerekir.
• Rahatlama sağlayan anti-enflamatuar özelliklere sahip papatya gibi bitkisel infüzyonları kullanın.
• Enginar yemek, fruktoz intoleransı nedeniyle oluşan karaciğer iltihabını azaltmaya yardımcı olabilir.
• Onlara düzenli olarak kuşkonmaz ve kefir gibi bağırsak florasını güçlendiren prebiyotikler içeren gıdalar yemelerini teklif edin.
• Çocuklarınızın tükettikleri tüm gıdaların ve bu gıdalara verdikleri reaksiyonların kaydını tutun. Böylece onların doktoru ile görüşüp vücutlarının düzgün işleyemediği gıdaları beslenme programlarından kaldırabilirsiniz.
• Altı aylıktan küçük çocuklara gluten içeren ürünler vermekten kaçının.

Bu pratik tavsiyeler sayesinde gıda intoleranslarının büyük rahatsızlığa yol açmalarının önüne geçebilirsiniz. Elbette herhangi bir gıda intoleransı yaşanması durumunda hemen bir doktor ile görüşmelisiniz. Onun verdiği tıbbi tavsiyeye göre ilerleyin.