Okuldaki Zorbaların Ortak Özellikleri

Zorbalık ve kabadayılık durumlarının önlenebilmesi için potansiyel olarak bu eylemleri yapabilecek insanların önceden belirlenmesi önem arz etmektedir. Bu yazımızda bu şekilde okulda diğer öğrencileri rahatsız eden ve zorbalık yapan öğrencilerin ortak özellikleri üzerinde duracağız.

Başkalarına karşı saldırgan ve şiddet içeren davranışlar sergileyen öğrenciler genellikle belirli fiziksel ve psikolojik profile sahiptir. Aşağıda konuyla ilgili detaylı bilgiye ulaşabilirsiniz. İşte okuldaki zorbaların ortak özellikleri.

Öğretmenlerin ve profesörlerin bu profile uyan ve belirgin özelliklere sahip öğrencilerin varlığından haberdar olmaları gerekmektedir. Eğitimcilerin öğrenci davranışlarını gözlemleyerek ve kayıt altına alarak potansiyel olarak saldırgan tavırlar sergileyen öğrencileri tespit etmeleri görevlerinin getirdiği bir sorumluluktur. Bu şekilde okulda zorbalık olaylarını önceden tahmin edebilir, önleyebilir ve azaltabilirler.

Okuldaki zorbaların ortak özellikleri

Peki hangi öğrenciler bu tür saldırgan davranışlar sergilemektedir? Genel olarak okulda zorbalık ve kabadayılık yapan öğrencilerin ortak özellikleri aşağıdaki gibidir:

Bu tip öğrenciler;

• Genellikle diğer akranlarından fiziksel olarak daha güçlüdürler.
• Dominant ve atılgandırlar.
• Belirlenen kurallara ve diğer davranış kurallarına uymayı reddederler.
• Hayal kırıklığına gelemezler. 
• Otoriteye meydan okumaya meyillidirler.
• Görüntüleri itibariyle yüksek özgüvene sahiptirler.
• Şiddete karşı olumlu tutum sergilerler. 
• Kurbanları hakkında empati yapmazlar. 
• Suçluluk duygusundan yoksundurlar.
• Problemli sosyal ve ailevi ilişkilere sahiptirler.

Farklı zorba türleri

Yukarıdaki sıralanan özellikler okul zorbalarının en yaygın özellikleridir fakat her zaman sadece bir zorba veya kabadayı türü olmadığını göz önünde bulundurmamız gerekmektedir. Alexander Schwarz’a göre aşağıdaki farklı türler de mevcuttur:

• Agresif. Bu en yaygın olan türdür. Başkalarına karşı güç ve egemenlik kurmayı arzu ederler. Sınıf arkadaşlarından birine zorbalık yaparak kendi kişiliklerini güçlendirirler.
• Pasif. Bu öğrenciler genelde güvensizdir. Gözdağı verenler hiçbir zaman bu tip öğrenciler değildir. Daha çok saldırganlığın ortaya çıkmasını beklerler ve sonra gönüllü olarak olaya katılırlar. Aslında, saldırgan bir zorbaya veya kabadayıya sadakatlerini göstermeyi amaçlamaktadırlar.
• Zorbalık kurbanları. Bu tür saldırgan tavır sergileyen öğrenciler hayatlarında daha önce veya şimdiki zamanda zorbalık kurbanı olanlardır. Bu öğrenciler popüler değildir ve kendilerinden zayıf olanları korkuturlar. Aynı zamanda kendilerinden güçlü öğrenciler tarafından da zorbalığa maruz kalmışlardır veya kalmaktadırlar.

Saldırgan rolünü üstlenmenin getireceği sonuçlar

Saldırgan rolünü üstlenen zorba öğrenciler hem kısa hem uzun vadede ciddi olumsuz etkilere maruz kalmaktadır. Şiddet içeren davranışlarının bir sonucu olarak bu tür öğrenciler: 

• Kötü ve olumsuz sosyal ilişkilere sahiptir.
• Okulda kötü performans sergilerler veya tamamen başarısız olurlar.
• Acımasız davranırlar ve duygusal olarak dengesizdirler.
• Çatışmalarını ve sorunlarını çözebilmek için saldırgan olmayı seçerler. 
• Kendilerini eleştirme yeteneğine sahip değildirler.
• Saldırgan davranışlara saygı gösterirler. 
• Başkalarının çektiği acı karşısında hassas davranabilme duyguları yoktur. 
• Başkalarına karşı empati yapmazlar.

Bu çocuklar yetişkinliğe yaklaşırken sosyal açıdan uyumsuz davranışlar sergilemeye başlarlar. Bu davranaşlar vandalizm, alkol ve diğer uyuşturucu maddelere olan bağımlılık olarak listelenebilir. Aynı zamanda, gelecekte başkalarına (eşlerine, çocuklarına vb.) kötü bir şekilde davranma ihtimalleri yüksektir veya saldırgan bir suçluya da dönüşebilirler.

Bu nedenle zorbalığın zamanında tespit edilmesi ve önlenmesi oldukça önemli bir konudur. Bunu başarabilmek için okullar çeşitliliğe ve ihtiyaçlara, karakteristik özelliklere ve başkalarının ilgi alanlarına gösterilmesi gereken saygıyı, empatiyi ve duyarlılığı öğrencilerine aşılamalı ve bunları teşvik eden faaliyetler yürütmelidir.

Bu faaliyetlerin ve yukarıda saydığımız yeteneklerin teşvik edilmesiyle okuldaki zorbalar ve buna tanık olan insanlar zorbalığın ve kabadayılığın farkındalığına varacaktır. Bununla birlikte, okulların bu agresif eylemleri kabul etmemek ve kınamak için çaba göstermesi gerekmektedir.