Çocuklarda Egosantrik Dönem: Dikkat!

Egosantrizm yani benmerkezcilik erken yaşlarda ortaya çıkabilir. Çocukların başkalarıyla paylaşmayı reddetmesi veya duygularını düşünmesi çok yaygındır. Fakat ebeveynler çocuklarda egosantrik aşamaya nasıl tepki göstermeli?

Çocuklarda egosantrizm nedir?

Bir yetişkinin egosantrik olduğunu söylediğimizde, bu sadece kendileri hakkında düşündükleri anlamına gelir. Başkalarının ne düşündüğü veya hissettiği umurlarında değil.

Çocuklarda, benmerkezcilik biraz farklıdır. Çocuğun benmerkezci bir aşamadan geçmesi bencil yetişkinler olarak büyüyecekleri anlamına gelmez. Bu onların gelişiminin sadece bir aşaması.

Bu aşamada, çocuklar dikkatin merkezinde olmak isterler. Henüz empatik düşünce dediğimiz şeyi geliştirmemişlerdir.

Aslında, bütün çocuklar bu aşamadan bir ölçüde geçer. Bu normal ve sağlıklı ve ebeveynler bunun için çok fazla endişelenmemeli. Yapmaları gereken şey sabırlı olmak ve  çocuklarına karşı bolca sevgi beslemektir.

Çocuklarda egosantrik evrenin aşamaları

Saramago’nun sözleri, yetişkinlerde veya çocuklarda egotizmi serbest bırakmanın ne kadar zararlı olabileceğini yansıtır. Bu sebeple, ebeveynlerin çocuklar bir egosantrik aşamadan geçerken nasıl davranacaklarını bilmeleri hayati önem taşımaktadır. Bu, bu aşamanın özelliklerini bilmekle başlar:

Keşif dönemi

Bu aşamada, çocuk etrafındaki her şeyden öğrenir. Eğer bencil bir davranışa şahit olurlarsa bu davranışı taklit ederler. Bu nedenle çocuğunuza paylaşmayı öğretmek önemlidir. Ona örnek olarak doğru şeyleri öğretin.

İlişki geliştirme aşaması

Bu, çocuklarda bağlanma ve arkadaşlıklar geliştiği zamandır. Psikolog Paul-Alexandre Osterrieth’e göre 5 yaşına kadar, çocuklar başkalarıyla paylaşma gereği duymazlar, çünkü birlikte oynadıklarında akıllarında ortak bir hedefleri yoktur.

Ancak 6 ile 7 yaş arasında, çocuk işbirliğinin anlamını anlamaya başlar. Bu, başkalarıyla paylaşabileceği, ilişki geliştirebileceği anlamına gelir.

Kabul aşaması

Bu aşamada, çocuk uygun sosyal becerileri öğrenmiş olduklarını göstermelidir. Bu yetenekler ve davranışlar öğretim, taklit, hazırlık ve uygulama yoluyla öğrenilir. Bu, tüm ebeveynlerin çocukları ile ulaşmayı hedeflemesi gereken şeydir.

Benmerkezci dönem çocuklarda ne zaman başlar?

Çocuklar ne zaman benmerkezci olurlar? Bu soru birçok ebeveynin aklında olabilir.

Birçok çalışmaya göre, çocuklarda egosantrik evre 2 veya 3 yaşından itibaren görülmektedir. Bunun nedeni, insanın doğası gereği benmerkezci davranma eğiliminde olmasıdır.

Ancak eğitim ve iyi ebeveynlik yoluyla sosyal beceriler geliştirmek bunu değiştirebilir.

Bu çağdaki çocuklar empati gösteremezler, çünkü etraflarındakilerin de kendi fikirleri ve ihtiyaçları olan insanlar olduğunu anlamazlar.

Çocuklarda egosantrizm belirtileri

Çocuklarda egosantrik evre sıklıkla öfke nöbetleriyle kendini gösterir. Bunun nedeni, küçüklerin anlayış eksikliğidir ve bu durum, hüsran duygusunu beraberinde getirir.

Öfke nöbetleri, çığlıklar ve hakaretler, çocukların istediklerini elde etmeye çalışma yoludur. Bu aşamada onlara yardımcı olmak önemlidir. Aksi hâlde bu hareketleri çok sık tekrarlayabilirler.

Çocuklarda benmerkezci dönem boyunca nasıl davranılmalı?

Ebeveynler pozitif olmalı. Çocukların davranışlarını doğru olanı yapmaya kararlı bir şekilde teşvik ederek değiştirmenin mümkün olduğunu göz önünde bulundurun. Peki bunu nasıl yapabiliriz?

Çocuğunuz egosantrik nedenlerle öfke nöbeti geçirirse, onları sakinleştirmek için istediklerini vermeyin. Onları başka bir şeyle de dağıtmaya çalışmayın.

İdeal olarak, sakin olmanız ve yapmaları gerekenleri mümkün olduğunca az kelime ile söylemeniz gerek.

Öfkesi geçtikten sonra çocuğa bir dahaki sefere ne beklediğinizi açıklayın. Bunun işe yaraması için evde sakin bir atmosfer şarttır.

Diğer aile üyeleri sürekli bağırıp çağırıyorsa çocuğunuz,istedikleri şeyi almak için çığlık atmamaları gerektiğini öğrenemeyecektir.

Dil edinimi ile bağlantı

Çocuklarda egosantrik aşama dil gelişimi ile birlikte kaybolmaya başlar. Bu genellikle 4 yaş civarında görülür.

Bunun nedeni, dilin çocukların başkalarıyla sosyalleşmesine ve dolayısıyla diğer bakış açılarını anlamalarına izin vermesidir. Bu, daha fazla olgunluk ve anlayış sağlar.

Zorlamayın, cesaretlendirin

Ebeveynlerin çocuklarına paylaşmayı öğretmek için kullanacağı slogan zorlama değil teşvik olmalı. Çocuklar ebeveynlerinin davranış ve tutumlarını alırlar. Öğrenmeleri gereken bir şey, diğer insanların da var olduğu ve kendi ihtiyaçlarının olduğudur.

Bu nedenle, çocuğunuzun başkalarıyla paylaşımda bulunmanın keyifli ve ilginç olabileceğini anlamasını sağlamak önemlidir. Bu, öncelikle sizi örnek alarak öğrenecekleri bir şeydir.

Çocuğunuzu zorlamayın

Anne babalar çocuklarını oyuncaklarını bırakmaya zorlamamalı. Bunun yerine doğru şeyin paylaşmak olduğunu öğretmeli.

Onlara bir şeyi yapmayı öğretmek, bir şeyi yapmaya zorlamaktan farklıdır. Aksi hâlde çocuk kendini daha yalnız ve yanlış anlaşılmış hissedecektir.

Önemli olan şey, çocukların bizi örnek alarak öğrendiklerini asla unutmamaktır. Bu anne babaların çantada keklik görmemesi gereken bir şeydir.