Çocuklarda Aktif Olmanın Önemi
Çocuklar doğaları gereği oldukça aktif bir yapıya sahiptirler. Ancak eğer yetişkinler olarak onlara yeterli derecede hareket etmelerini sağlayacak fırsatları sunmazsak, yavaş yavaş durağan bir hayat biçimine sahip olacaklardır. Böyle bir durumda gençler için televizyon ve video oyunları en temel (belki de tek) boş vakit geçirme şekli haline dönüşecektir.
Aktif çocuklar sadece daha iyi sağlığa ve dayanaklılığa sahip olmazlar, aynı zamanda ortalamanın üzerinde bir seviyede fiziksel, sosyal, bilişsel ve duygusal gelişim sağlarlar. Çocuklara hareket etme ve fiziksel aktivite yapma olanağı tanımazsak, hem onlara obeziteye giden bir yol açmış, hem de düzenli ve sağlıklı bir gelişim şansından mahrum kalmalarına neden oluruz.
Çocuklar Neden Aktif Olmalıdır?
Çocuklar pek çok farklı şekilde aktif olabilirler. Spor yapmak ve her türlü fiziksel aktivite, en yaygın aktif olma türleri arasındadır. Bunların dışında ufaklıkların kendi kendilerine serbestçe oynarken, yürürken, asansör yerine merdivenleri kullanırken, günlük ufak tefek işlere koştururken ve hatta ev işlerine yardım ederken bile aktif olduklarını unutmamak gerekir.
Yani bir hareket olduğu sürece bunun aktif olma tanımı içinde değerlendirilebileceğini bilmek gerekir. Aslında aktivitenin cinsinden bağımsız olarak hareket etmenin pek çok faydası vardır. Bunlardan bazılarını şu şekilde sıralayabiliriz:
- Kalp ve damar kapasitesinin gelişimi.
- Koordinasyon ve kontrol becerilerinin artması.
- Çocuğun taşıdığı kabiliyetler konusunda kendisine güveninin artması.
- Daha yüksek özgüven.
- Depresyon, anksiyete ve duygusal problemler yaşama riskinin azalması.
- Daha güçlü kemik ve kas yapısı.
- Sağlıklı bir kiloya sahip olmak.
- İleri yaşlarda ortaya çıkabilecek kronik hastalıklara yakalanma riskinin azalması.
- Öğrenme ve odaklanma becerilerinin artması.
- İfade etme ve iletişim olanaklarının artması.
- İşbirliği, diğerlerine saygılı olma, problem çözme, dürüstçe oynama ve takım çalışması gibi sosyal becerilerin gelişmesi.
Çocukların Hareketli Olmaları İçin 10 Neden
Amerikan Egzersiz Konseyi’ne göre çocukların aktif olmaları ve çokça egzersiz yapmaları için başlıca nedenler şunlardır:
- Çocukken egzersiz yapan kişilerin büyüdüklerinde spor yapma olasılıkları oldukça yüksektir.
- Egzersiz, çocukların sağlıklı bir kiloya sahip olmaları ve bu kiloyu korumaları için çok önemli bir araçtır.
- Düzenli fiziksel aktivite ile çocuklar güçlü ve sağlıklı kaslara, kemiklere ve eklemlere sahip olurlar.
- Spor yapmak önemli sosyal becerilerin gelişiminde de fayda sağlar. Bu özellik, takım sporlarına katılım konusunda çok önemlidir.
- Egzersiz yapmak uyku kalitesini ve süresini artırır.
- Yapılan araştırmalar spor yapmanın okula daha düzenli gitmeye ve akademik anlamda daha başarılı olmaya katkı sağladığını göstermektedir.
- Spor yapan çocuklar daha iyi seviyede özgüvene sahip olurlar. Bu sayede kendilerine dair düşünceleri daha olumludur.
- Düzenli fiziksel aktivitelere katılım örnek olarak kalp hastalıkları, diyabet, obezite ve hipertansiyon gibi pek çok kronik hastalığı engeller ya da geciktirir. Böylelikle çocukların daha sağlıklı bir biçimde yetişmelerini sağlar.
- Aktif çocuklarda daha az depresyon ve anksiyete semptomları görülür. Bu çocukların genel olarak ruh halleri daha iyidir.
- Egzersiz yapmak motor koordinasyonunu geliştirir ve farklı motor performans becerilerinin gelişimine katkı sağlar.
Çocukların Aktif Olmaları İçin Ne Yapmak Gerekir?
Çocukların fiziksel aktivitelere önem vermelerini sağlamanın en iyi yolu aktif olmaları için onlara olanak sunmak ve izin vermektir. Bu basit gibi görünse de aslında değildir. Ufaklıklar genelde oyun oynamak isterler ancak biz onlara izin vermeyiz. Bunun başlıca nedenleri yapacak başka işlerimizin olması ya da yetişkinlerin tembelliğidir. Bu yüzden çocukların doğal dürtülerini doğru şekilde değerlendirip oyun oynamaları ve hareket etmelerini sağlamak çok önemlidir. Elbette gözünüzün önünden kaybolmamalarını ve genel kurallara uymalarını sağlamayı da unutmamalısınız.
Çocuklarda aktiviteyi teşvik etmek için bir diğer etkili yöntem de onlara aktif yetişkinler olarak örnek olmaktır. Çocuklar her seferinde aktivitelerden kaçan, koltukta oturup saatler boyunca vakit geçiren, televizyon izleyen ya da mobil telefonlarında uzun süre vakit geçirip video oyunlar oynayan yetişkinlerle karşılaştıklarında, onlardan hareket etmelerini veya spor yapmalarını istemek faydasız bir çaba olacaktır.
Aile olarak spor yapmak, çocukları aktif olma konusunda motive etmek için oldukça iyi bir seçenektir. Diğer yandan çocukları ev işlerinde yardımcı olmaları için teşvik etmek, mümkün oldukça yürüyerek ya da merdivenleri kullanarak örnek olmak, hareket etmeleri ve aynı zamanda eğlenceli vakit geçirmeleri için güzel birer şans sunar.
Kısacası, fiziksel aktiviteler çocuklar için çok önemlidir. Bunların sadece fiziksel gelişim için değil, aynı zamanda zihinsel ve duygusal gelişim açısından da son derece faydalı olduğunu unutmamak gerekir. Hareket eden çocuklar daha yaratıcıdırlar. Çünkü aktif olmalarını sağlayan her türlü fırsat oyun oynamaları için de güzel bir zemin hazırlar. Buna ek olarak aktif çocuklar daha neşeli olurlar. Çünkü bu sayede stres yönetimini daha iyi yaparak anksiyete ve depresyon gibi problemlerden uzaklaşırlar.
Ayrıca anne ve babalar olarak çocukları farklı aktiviteler konusunda teşvik ederek onlara örnek olmak bizim de aktif bir yaşantıya sahip olmamızı sağlar. Yani hem hareket etmek hem de çocuklarımızla birlikte güzel vakit geçirmek kaçırmamamız gereken fırsatlardır. Peki ya siz? Çocuğunuzla birlikte aktif olmak ve hareket etmek için daha ne bekliyorsunuz?
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Aadland, K. N., Aadland, E., Andersen, J. R., Lervåg, A., Moe, V. F., Resaland, G. K., & Ommundsen, Y. (2018). Executive function, behavioral self-regulation, and school related well-being did not mediate the effect of school-based physical activity on academic performance in numeracy in 10-year-old children. The Active Smarter Kids (ASK) study. Frontiers in Psychology, 9(FEB). https://doi.org/10.3389/fpsyg.2018.00245
- Aznar Laín, S. y Webster, T. (2006). Actividad física y salud en la infancia y la adolescencia. Ministerio de Educacion y Cultura, Centro de Investigación y Documentación educativa.
- Lisahunter, Abbott, R., Macdonald, D., Ziviani, J., & Cuskelly, M. (2014). Active kids active minds: A physical activity intervention to promote learning? Asia-Pacific Journal of Health, Sport and Physical Education, 5(2), 117–131. https://doi.org/10.1080/18377122.2014.906057