Ergenlikte Uyku Aşamaları Hangileridir?

Çocuklarda ve ergenlikte uyku döngülerinin farklı faz ya da aşamaları bulunmaktadır. Dinlenmek bu gelişim döneminde son derece önemlidir.

Ergenlik döneminde beyin gelişimi için dinlendirici bir uyku almak son derece önemlidir. Gençler bazı zamanlarda dengeli bir yaşam için yeterli uykunun önemini göz ardı edebiliyorlar. Bu bağlamda ergenlikte uyku aşamaları üstüne eğilmek gerekir.

Yaşamlarının başında ve hayat dolu oldukları için gençler yorgunluklarını ve uykusuzluklarını kolaylıkla maskeleyebilirler. Fakat özellikle uykunun beş aşaması da hayatın bu döneminde yenileyici etki yaptığı ve zihinsel, duygusal ve fizyolojik gelişime farklı şekillerde katkı sağladığı için kaliteli uyku ergenler için olmazsa olmazlardandır.

Kişinin ne kadar dinlenmesi gerektiği yaşına göre değişiklik gösterir. 11 ile 17 yaş arasındaki bireylerin günde en az 9 ya da 10 saat uyumaları gerekir.

Ergen bireyler genelde sabahları uyanmakta zorlanabilirler. Bunun nedeni tüm uyku döngüsü tamamlanana dek uyumaya devam etme eğiliminde olmalarıdır.

Ergenlikte Uyku Aşamaları: Neden Tüm Döngü Tamamlanır?

Hangi yaşta olursak olalım uyku zihnimizin ve bedenimizin kendini onarmasını sağlar. Uyuduğumuz zaman bedenimizde enerji için hücre yenilenmesi gerçekleşir. Uyurken büyüme hormonu gibi bazı hormonların üretimi artar.

Öte yandan, hafıza, dikkat ve odaklanma gibi zihinsel mekanizmalar biz uyurken yenilenir ve bu da ergen bireylerde entelektüel gelişimin temelini oluşturur.

Yukarıda bahsettiğimiz durumlar göz önünde bulundurulduğunda ergenlerin zaman ve kalite açısından yeterli bir uyku çekmeleri son derece önemlidir. Zira bu dönemde beyin gelişimleri devam etmektedir.

Yetersiz uyku psikolojik gelişimlerine ve fiziksel durumlarına olumsuz etki yapmaktadır. Bu da akademik performanslarını ve davranışlarını etkiler.

Yetişkinler dürtülerini ve duygularını bilinçli bir şekilde kontrol edebilseler de ergen bireyler için bu görece zordur ve yetersiz uyku nedeniyle yorgun olduklarında durum çok daha zorlaşacaktır. Ergenlerin biyolojik ritimleri yetişkinlerin vücut ve zihinlerinden çok daha farklıdır.

Ergen Bireylerdeki Beş Uyku Aşaması Hangileridir?

W. C. Dement ve N. Kleitman tarafından 1957 yılında gerçekleştirilen ve elektroensefalogram kullanılan öncü çalışmalardan bu yana uykuyu beş aşamaya ayırıyoruz. Günümüzde yeni teknolojik gelişmeler sayesinde bazı düzenlemeler ve iyileştirmeler yapılmış olsa da bu araştırma hala geçerliliğini koruyor.

Araştırmada her uyku aşamasının yaklaşık 100 dakika sürdüğü ortaya çıkmıştır. Bunun yanı sıra bahsedilen beş aşama sürekli kendini tekrar etmektedir. Aşamalar hafif uyku hali ile başlar, ardından REM uykusuna kadar derinleşerek ilerler. REM uykusu da hafif bir uykudur ve kişiyi uyanmaya hazırlar.

Ergenlikte Uyku Aşamaları: İlk Aşama

Uyuyakalma ya da geçiş aşaması uykumuzun %5’lik kısmına karşılık gelir. Uyanık halden uyku haline geçiş döngü her tekrarladığında yinelenir. Bu aşamada beynimizde, biz uyanık ve rahat bir haldeyken de kendini gösteren alfa dalgaları aktif hale gelir.

İkinci Aşama

Çevrenizle olan bağınızı daha da kopardığınızda uykuda ikinci aşamaya geçilir. Bu aşamada daha derin uyursunuz. Kas hareketleri gibi fizyolojik aktiviteler azalır.

İlk uykuya daldığınız zamanın ardından bu aşamada yine hafif bir uykuda olursunuz. Toplam uykunuzun %50’si bu aşamada geçer ve beyinde beta dalgaları aktif hale gelir.

Üçüncü ve Dördüncü Aşama

Bu aşama derin uyku ya da delta aşaması olarak adlandırılır. Vücudun en iyi şekilde toparlandığı aşama olmasından ötürü ergen bireyler için son derece önemlidir.

Beşinci Aşama

Toplam uykunun %25’ine tekabül eden yavaş uyku aşamasıdır. Uyurgezerlik, karabasan ve yatak ıslatma gibi parasomni ya da uykı bozuklukları bu aşamada görülür.

Ergenlikte Uyku Aşamaları: REM Aşaması

Hızlı göz hareketleri nedeniyle beşinci aşamaya “hızlı dalgalar” adı verilir. Toplam uykunun %20’sine denk gelir, delta dalgalarının olduğu derin uyku aşamasından çıkıldığı döngüdür ve hakim dalgalar artık beta dalgalarıdır. Yine de bu aşamada uyanmak oldukça zordur.

Gözünüzü açtığınızda aklınızda kalan rüyalar uyanmadan tam önce gördüklerinizdir. Bu aşama çocuklarda daha uzundur. Uzmanlar beyin gelişimi için bu aşamanın son derece önemli olduğunu belirtmektedir.

Özet olarak, ergenlerin her aşamayı olması gerektiği gibi geçmesi için yeterli uyku almaları mühimdir. Zihinsel ve duygusal gelişimi için uyku aşamalarının tamamlanması gerekir. Ergen bireylerin ailenin diğer fertlerinden daha çok uyuması iyiye işarettir.