Öfke Nöbetleri İle Başa Çıkma Stratejileri
Eğer çocuğunuz bir öfke nöbetinin ortasındaysa, sizin için duygularınızı kontrol altında tutmak muhtemelen çok zor bir durum olacaktır. Öfke nöbeti, çocukların kontrol edemedikleri duyguların bir anda patlamasıdır. Bunun nedeni, kendilerine ne olduğunu bilememeleri ya da onları rahatsız eden şeyin nedenini kelimelerle ifade edememelerinden kaynaklanmaktadır. Öfke nöbetleri ile başa çıkmak ve bu sorunu anlayabilmek için bazı stratejileri bilmek önemlidir. Çünkü aslında bu problem sanıldığı kadar da zor ve içinden çıkılmaz bir durum anlamına gelmeyebilir.
Öfke Nöbetleri ve Küçük Yaştaki Çocuklar
Öfke nöbetleri oldukça sinir bozucu ve berbat bir durum olarak karşımıza çıkar… Ancak aslında bu durum, çocuğun sizin desteğinize ve anlayışınıza her zamankinden daha çok ihtiyacı olduğunun açık bir göstergesidir. Bu konuda başvurabileceğiniz en basit stratejiler, durumu kontrol altına almanıza yardımcı olacak ve çocuğunuzun kendini güvende hissederek içinde bulunduğu durumun düzelmesi için sizinle işbirliği yapmasını sağlayacak olanlardır.
Yaşları 1 ila 4 arasında bulunan küçük çocuklarda sorunlarla kendi kendilerine başa çıkma yetenekleri tam olarak gelişmemiştir. Bunun yanında, çocuklarda öfke nöbetleri genellikle istediklerini elde edemediklerinde ya da hislerini nasıl ifade edeceklerini bilemediklerinde ortaya çıkmaktadır.
1 ila 2 yaş aralığındaki çocuklarda öfke nöbetleri genellikle temel birtakım ihtiyaçlar için iletişim kurma isteğinden kaynaklanmaktadır. Bu çocuklar, bu temel isteklerini doğru bir biçimde ifade edecek yeterli dil yeteneklerine sahip olmadıklarından öfke nöbeti sorunu meydana gelmektedir. Bu durum yaşandığında, hayal kırıklığı ve kızgınlık duyguları ortaya çıkar ve çocuklar bu duygularını ifade edebilmek için saldırıya geçerler.
Daha büyük yaştaki çocuklarda ise öfke nöbetleri bir çeşit güç mücadelesi şeklindedir. 3 ila 4 yaş aralığındaki çocuklar kendi başlarına hareket etmeyi öğrenirler, ihtiyaçlarının ve isteklerinin ne olduğu konusunda oldukça yüksek farkındalığa sahiptirler. Size kendi kararlarının bulunduğunu ve bu kararlara saygı gösterilmesi gerektiğini göstermeye çalışırlar.
Öfke Nöbetini Göz Ardı Edin
Bu stratejide gözünüzün sürekli olarak çocuğunuzun üzerinde olması gerekmektedir. Çünkü öfke nöbetini göz ardı etmek demek, ne olursa olsun çocuğunuzu ve onun size göstermiş olduğu duyguları göz ardı etmek anlamına kesinlikle gelmemektedir. Çocuğunuzun davranışını göz ardı edersiniz, kendisini değil. Çocuğunuz, beyinde kararların verildiği bölge olan ön korteks bölgesi bloke olarak işlemez hale geldiğinden dolayı kontrolden çıkmaktadır. Bu nedenle sakinleştiği zaman onun, sizin yardım ve yönlendirmenize ihtiyacı olacağını unutmamanız gerekmektedir.
Çocuğunuza Biraz Alan Bırakın
Birçok çocuk, öfke nöbeti esnasında sakinleşebilmek için kendilerine ait bir alana ihtiyaç duyar. Yapmanız gereken tek şey, çocuğun etrafında ona zarar verebilecek herhangi bir şeyin bulunmadığından emin olmaktır. Çünkü çocuklar öfke nöbetini düşünmez ve kendilerine zarar verebileceklerinin farkında değillerdir. Bu şekilde, sizin de yardımlarınızla, duygularını ve hislerini kontrol altına alabilecekler, bunları anlayabilecekler ve oto kontrollerini kendileri sağlayabilecek duruma geleceklerdir. Çocuğunuzun ağlamalarına ya da güç mücadelesine yönelik tavırlarına kesinlikle eşlik ederek karşılık vermeyin. Bu aşamada, onlara gerekli olan alanı vermek ve duygusal anlamda dengeli olma konusunda iyi bir örnek olmak oldukça önemlidir.
Çocuğunuza Ne Olduğunu Bulun
Çocuğunuzda hayal kırıklığı ve aşırı kızgınlığa hangi etkenlerin sebep olduğunu bulmanız, bu aşırı duygusal duruma neden geldiğini anlamanız açısından gereklidir. Bu durum özellikle iki ya da iki buçuk yaşında olan çocuklar açısından oldukça önem taşımaktadır. Çünkü bu yaş grubunda bulunan çocukların yaklaşık 50 kelimeden oluşan bir kelime dağarcığı bulunmaktadır. Ancak bu çocuklar henüz aynı anda iki kelimeden fazlasını yan yana getiremezler.
Her ne kadar çocukların kelime dağarcığı kısıtlı olsa da çok çeşitli düşünceleri, arzuları ve ihtiyaçları bulunmaktadır. Bu duygularını size iletmeye çalışırlar ve bunu başaramadıkları durumlarda da aşırı bir hayal kırıklığı ve kızgınlığa bürünürler. O nedenle, çocuğunuza isteklerini anlatabilmesi için alternatif yollar öğretmeniz çok önemlidir. Bunlara örnek olarak kelimelerle birlikte kullanacakları işaretler verilebilir. (Örneğin, daha fazla anlamına gelen el işareti – süt – kelime olarak “süt” -).
Ancak çocuğunuzun içinde bulunduğu durum daha fazla duygusal bir görünüm veriyorsa, o durumda rahatsızlığına neden olan faktörleri bulmanız gerekecektir. Belki çocuk karanlıktan korkmuş, bir kişinin varlığından rahatsız olmuş ya da giydirdiğiniz kıyafetler hoşuna gitmemiş ve farklı bir kıyafet giydirmenizi tercih ediyor olabilir.
Çocuğunuzu Kucaklayın
Bir öfke nöbetinin ortasında çocuğunuzu kucaklamak biraz zor gibi görünebilir. Ancak aslında tam da bu anlarda her ikinizin de ihtiyacı olan şey budur. Çocuklarınızı kucaklamanız, yaptıkları davranışa rağmen onlara kızgın olmadığınızı anlamaları açısından oldukça önemli ve gereklidir. Ayrıca çocuklarınızı kucaklamanız, onların daha iyi olması ve kendilerine bu denli zarar veren bu duyguları kontrol etmeyi öğrenebilmeleri için onların yanında olduğunu göstermeniz açısından çok değerlidir.
Yukarıda sıraladığımız yöntemler, çocukların öfke nöbetlerini kontrol altına almak için kullanabileceğiniz bazı seçenekler arasında bulunmaktadır. Bu yöntemleri kullandığınızda çocuğunuz ne zaman ihtiyacı olsa duygusal anlamda hep onun yanında olduğunuzu hissedecektir.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Federación de Enseñanza de CC.OO. de Andalucía. (2011). “Las rabietas en la etapa infantil”. En: Temas para la educación. Revista digital para profesionales de la enseñanza. https://www.feandalucia.ccoo.es/docu/p5sd8748.pdf
- Marin Velasco, L. X. (2017). El desarrollo de la inteligencia emocional y las relaciones interpersonales de los niños de 4 y 5 años del Jardín Infantil Centro de Estimulación Adecuada Sueños y Alegrías, en Suba Bilbao de la ciudad de Bogotá DC. https://repository.usta.edu.co/bitstream/handle/11634/9539/MarinLady2017.pdf?sequence=1&isAllowed=y
- Pearce, J. (1995). Berrinches, enfados y pataletas. Soluciones comprobadas para ayudar a tu hijo a enfrentarse a emociones fuertes. Barcelona: Paidos.
- Ricárdez, J. J. (2019). La construcción de un mundo mejor comienza con el abrazo entre una madre y su bebé. https://www.aacademica.org/juan.jose.ricardez.lopez/17.pdf
- Sáez Ruiz, D. (2000). La psicología al alcance de los padres. Consejos para papá y mamá. Valencia: Ed. Promolibro.
- Vallejo, M. P. (2010). Las Rabietas. https://archivos.csif.es/archivos/andalucia/ensenanza/revistas/csicsif/revista/pdf/Numero_31/MARIA_PEREZ_2.pdf