Çocuklardaki Büyüme: Çocukların Büyümeleri Ne Zaman Sonlanır?
Çocuklar, doğdukları andan ergenliklerine kadar nerede ise hiç durmadan büyürler. Onların bu büyüme ve gelişimlerinin çeşitli nedenleri vardır. Sonunda belli bir yaşta büyümelerinin durmasına neden olan çeşitli nedenler oluşur.
Öncelik ile boylarının uzamasının büyümelerindeki tek etken olmadığı halde temel ve tamamlayıcı parça olduğunun anlaşılması çok önemlidir. Bu konuda nasıl kilo aldıkları, kas kütlelerinin gelişimi ya da ergenlik çağında gerçekleşen diğer fiziksel değişiklikleri de düşünebilirsiniz.
Bu bilgileri aklımızdan çıkarmadan sizlere çocukların neden büyüyebildikleri kadar büyüdüklerini makalemiz içerisinde açıklamaya çalışırken gelişimlerinin her aşamasına da derinlemesine bir bakış atacağız.
Bir çocuğun büyümesini belirleyen etkenler
Daha önce de bahsettiğimiz gibi bir çocuğun ya da bir gencin büyümesine etki eden birçok iç ve dış etken vardır. Ve tabii ki bu etkenler olumlu ya da olumsuz olabilirler.
Aşağıda, sizlere çocuklarımızın büyüme sürecine en çok etki eden etkenleri açıklıyoruz:
Cinsiyet
Erkek çocuklar kızlar ile aynı şekilde büyümezler. Aralarındaki bu farkın çeşitli genetik nedenleri vardır: Kız ve erkek çocuklarının hormonsal farklılıkları hayatın ergenlik gibi bazı evrelerinde önem arz eder ve kimileri ergenliğe diğerlerinden önce girer.
Çoğunlukla erkekler kızlara göre daha çok uzadıkları halde kızlar genellikle maksimum boylarına erkeklerden daha önce ulaşırlar.
Genetik
Genler büyüme sürecinde büyük rol oynarlar. Bu neden ile mesela yüksek rakımlı çeşitli coğrafi bölgelere ait bazı etnik kökenlerin özünde boylarının daha uzun ya da kısa olmasını sağlayan karakteristik özellikler bulunur.
Beslenme
Sağlıklı ve dengeli bir beslenme düzeni çocukların büyümesinde tabii ki çok önemli bir yer tutar. Zor şartlarda büyüyen çocuklar yetersiz beslenmeden muzdarip olabilirler ve yetersiz beslenme onların fiziksel gelişimine olumsuz anlamda etki eder.
Uyku
Vücudunuzun somatrotrofin olarak adlandırılan büyüme hormonunu siz uyurken salgılandığını biliyor muydunuz? İşte bu nedenle uyku büyüme ve gelişme açısından son derece önemlidir ve çocuklar uykuya yetişkinlere göre daha çok ihtiyaç duyarlar.
Çocuk vücudunun büyürken temel görevlerini de yerine getirmesi için bol bol uyuması gerekmektedir. Bu nedenle çocuklarınızın yeterince uyuduklarından emin olmalısınız.
Egzersiz ve sağlık
İster oyun ister spor amaçlı olsun her türlü fiziksel aktivite kemik gelişimine, kasların güçlenmesine ve büyümeye yardımcı olur.
Diğer yandan kalp rahatsızlığı, çölyak hastalığı (glüten enteropatisi) ya da büyüme hormonu eksikliği gibi kronikleşebilen rahatsızlıkların büyüme üzerinde tam tersi bir etkileri vardır. Başka bir deyiş ile eğer çocuklarınız bu rahatsızlıklardan herhangi birine sahipseler boylarının uzunluğu bu rahatsızlığın olumsuz etkisine maruz kalacaktır.
“Erkek çocuklar kızlar ile aynı şekilde büyümezler. Aralarındaki bu farkın çeşitli genetik nedenleri vardır.”
Çocukların büyümesi hangi yaşta sonlanır?
Yukarıda bahsettiğimiz olumsuz durumlara sahip olmayan çocukların büyümelerinin sonlanması adına normal bir yaş aralığı bulunmaktadır. Çocukların büyüme süreci genellikle 18 ila 21 yaşları arasında son bulur. Bu yaş aralığında ergen kişi aşağıda sıraladığımız fiziksel değişimleri yaşar:
- Sesin kalınlaşması
- Kilo alma
- Daha büyük ve daha kuvvetli kaslar
- Yüzde, vücutta ve kasıkta tüylenme
- Cinsel organın gelişimi ve buna bağlı olarak ilk cinsel arzuların uyanması
Çocuklardaki büyüme evreleri
Çocukların fiziksel gelişimi aşama aşama ve durmadan devam eder. Hayatlarının ilk birkaç senesinde özellik ile motor becerileri ve zihinsel yetenekleri hızlı bir şekilde gelişir. Bu dönemde çocuklar hareket etmeyi, kendilerini ifade etmeyi ve çevrelerindeki dünya ile iletişime geçmeyi öğrenirler.
Çocukluklarının bir döneminde büyümeleri durmuş gibi gözükse de bu dönemi izleyen süreçte büyümeleri hızla devam. Büyümenin dönemsel durgunluğu bazı ebeveynleri korkutur ama aslında bu durma ya da yavaşlama sürecin normal bir parçasıdır.
Büyüme anlamında en gözle görülür değişiklikler ergenlikte yaşanır ki erkek çocuklar bu döneme genellikle 10 ila 15 yaşları arasında girerler. Bu dönem daha önce de bahsettiğimiz bazı fiziksel değişikliklerin ortaya çıktığı dönemdir. Ergenlik yetişkinliğe doğru atılan bir adımdır.
Sonuçta ergenliğin son evrelerinde büyüme hızları azalır. 20 ya da 21 yaşlarına girdiklerinde büyümeleri de son bulur. Her insan bir diğerine göre farklı özellikler taşıdığı için kişilerin büyümelerinin durduğu yaş da tabii ki farklılık gösterebilir.
Ebeveynler olarak sizler büyüme sürecinin getirdiği fiziksel ve duygusal yükü göz ardı etmemelisiniz. Büyüme süreci çocuklarınızın çeşitli endişeler taşıdıkları bir süreç olabilir.
Bir ebeveyn olarak bilgeliğinizi kullanmanız ve çocuğunuzun yaşadığı değişimler konusunda sakin ve güvenli kalmasını sağlamanız son derece önemlidir.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- AEPED. (2020). Somatropina. Consultado el 28 de febrero de 2023. https://www.aeped.es/comite-medicamentos/pediamecum/somatropina
- Balasundaram P, Avulakunta I. (2022). Human Growth and Development. StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL). Recuperado de: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK567767/
- Canicoba, M., Saby, M. (2019). Valoración del estado nutricional en diversas situaciones clínicas. Diaeta;37(167). http://www.scielo.org.ar/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S1852-73372019000200005&lng=es&nrm=iso
- De la Vega, F., Oña, M. (2017). Fisiología del crecimiento. EndocrinPEDia. Consultado el 28 de febrero de 2023. http://www.webpediatrica.com/descarga.php?TIPO=DOCUMENTO_PROTOCOLO&ID=24.
- En Familia (2014). Crecimiento durante la pubertad y la adolescencia. Consultado el 28 de febrero de 2023. https://enfamilia.aeped.es/edades-etapas/crecimiento-durante-pubertad-adolescencia.
- Gavin, M. (2019). El crecimiento y su hijo de 13 a 18 años. Consultado el 28 de febrero de 2023. https://kidshealth.org/es/parents/growth-13-to-18.html.
- Giachetto, G. (2015). Prescripción de medicamentos en niños: problemas y desafíos. Boletín Farmacológico. Universidad de la República. https://www.boletinfarmacologia.hc.edu.uy/index.php?option=com_content&task=view&id=172&Itemid=69.
- Gemües M., Ceñal M., Hidalgo M. (2017). Pubertad y adolescencia. Revista de Formación Continuada de la Sociedad Española de Medicina de la Adolescencia, 5(1). Recuperado de: https://www.adolescenciasema.org/ficheros/REVISTA%20ADOLESCERE/vol5num1-2017/07-22%20Pubertad%20y%20adolescencia.pdf
- Gutiérrez, R. (2015). Evaluación del estado nutricional durante el estirón puberal. Tesis doctoral. https://riubu.ubu.es/bitstream/handle/10259/4485/Guti%c3%a9rrez_Manj%c3%b3n.pdf?sequence=1&isAllowed=y.
- MedlinePlus (s.f.). Crecimiento y desarrollo normales. Consultado el 28 de febrero de 2023. https://medlineplus.gov/spanish/ency/article/002456.htm.
- Mericq V., Linares J., Riquelme J. (2013). Talla baja: enfoque diagnóstico y bases terapéuticas. Revista Médica Clínica Las Condes;24(5):847–856. Recuperado de: https://www.elsevier.es/es-revista-revista-medica-clinica-las-condes-202-articulo-talla-baja-enfoque-diagnostico-bases-S0716864013702323.
- McGraw-Hill. (2015). El crecimiento y el desarrollo físico infantil. Desarrollo físico de 0 a 6 años. Unidad 1. Consultado el 28 de febrero de 2023. https://www.mheducation.es/bcv/guide/capitulo/844816993X.pdf.
- Muzzo S. (2003). Crecimiento normal y patológico Del Niño y Del adolescente. Revista Chilena de Nutricion, 30(2):92–100. Recuperado de: https://www.scielo.cl/scielo.php?pid=S0717-75182003000200003&script=sci_arttext&tlng=en.
- Román, J. (2015). Crecimiento normal y talla baja. Pediatría Integral, 19(6). Recuperado de: https://www.pediatriaintegral.es/publicacion-2015-07/crecimiento-normal-y-talla-baja/
- Shapiro, F., Forriol, F. (2005). El cartílago de crecimiento: biología y biomecánica del desarrollo. Revista de Ortopedia y Traumatología;49(1):55-67. https://www.elsevier.es/es-revista-revista-espanola-cirugia-ortopedica-traumatologia-129-pdf-13070586.
- Temboury, M. (2009). Desarrollo puberal normal. Pubertad precoz. Pediatría Atención Primaria;11(16). https://scielo.isciii.es/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S1139-76322009000600002.
- Zhou, Y., et al. Sleep duration and growth outcomes across the first two years of life in the GUSTO study. Sleep Medicine;16(10):1281-1286. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1389945715008631?via%3Dihub#bib0065.