Anne Depresyonu Çocukları Nasıl Etkiler?

Bir anne depresyon sorunu yaşadığında, bunun sonuçları çocuklara da yansımaktadır. Bu yazımızda, depresyonun olumsuz etkilerinin çocuklara etkisini nasıl azaltabileceğimizi inceliyoruz.

Hamilelik sürecinde ya da doğum sonrası depresyon, aslında sandığımızdan çok daha yaygın bir sorundur. Fakat buna rağmen kadınların pek çoğu bu problemle yıllar boyunca yaşamak durumunda kalmaktadırlar. Elbette bu durum, annelerin çocuklarını yetiştirirken ufaklıkların da ister istemez bu durumdan olumsuz yönde etkilenmelerine neden olmaktadır. Annelerin yaşadığı depresyonun çocukları nasıl etkilediğini bilmek ve bu durumun farkında olmak, konunun çözümü için atılması gereken ilk adımdır.

Depresyon semptomlarından pek çoğu hamilelik ya da doğum sonrası dönemdeki normal sorunlarla karıştırılmaktadır. Bu nedenle, anne adayları ya da yeni annelere zamanında depresyon tanısının hiç konulmaması gibi büyük bir risk bulunmaktadır. Bunun sonucunda da, hastalığın derecesi ve neden olduğu zararlı etkiler daha şiddetli olarak hissedilmektedir.

Tüm bunların dışında, depresyonun yol açtığı sonuçların sadece anneyi etkilemediği, bu durumdan çocukların da doğrudan etkilendiklerinin altını çizmek gerekir. Erken çocukluk yıllarının insan gelişimi açısından son derece önemli ve kritik dönemler olduğu dikkate alındığında, bu tür olumsuz tecrübelerin etkilerinin yaşam boyu devam etme riski göz ardı edilmemesi gereken önemli bir sorundur.

Anne Depresyonu Çocukları Nasıl Etkiler?

Hamilelik döneminden itibaren depresyona girmiş olan yeni annelerin bebeklerinin daha yüksek kalp atış hızına sahip oldukları belirlenmiştir. Bu bağlamda, depresyon sorunu yaşayan anne adaylarında erken doğum ya da çok düşük kilolarda doğum riskinin yüksek seviyelerde olduğu görülmektedir. Bunların dışında, bu tür bebeklerin daha az aktif oldukları, yüz ifadeleri ve sese karşı duyarlılık seviyelerinin daha az olduğu ortaya çıkmıştır. Ayrıca bu tür bebeklerin diğer bebeklere oranla daha stresli oldukları da ifade edilmektedir.

Diğer taraftan, bu ufaklıkların ruhsal anlamda bozukluklar ve sosyal ve akademik ortamlara adaptasyon sorunları yaşama olasılıkları daha fazladır. Anne depresyonunun çocuğun IQ seviyesini ve sağlığını olumsuz yönde etkileyebileceğinin de altını çizmek gerekir. Özellikle bu çocukların hayatları boyunca depresyon sorunu ile başa çıkmak zorunda kalma ihtimalleri de oldukça yüksektir.

Ancak depresyon yaşayan tüm annelerin bebeklerinde bu problemlerin mutlaka görüldüğü söylenemez. Aslında bu durum, anne depresyonu ile çocuğun yaşadığı sorunlar arasındaki ilişkinin doğrudan ve kesin olmadığının bir göstergesi niteliği taşımaktadır. Fakat yine de bu durumun ortaya çıkmasını engelleyen bazı hafifletici faktörlerin bulunduğunu söylemek gerekir.

Depresyon Etkisi Nasıl Görülür?

Anne ve Çocuk Arasındaki Bağın Kalitesi

Çocukların sağlığı ve istenilen düzeyde gelişimleri için anneleri ile aralarında sağlam bir bağ olması gerekir. Ancak depresyon sorunu yaşayan anneler, çocuklarının ihtiyaçlarını ve iletişim çabalarını doğru bir biçimde anlama konusunda zorluklar yaşarlar. Bu durum, anne ve çocuk arasında senkron problemlerine neden olmakta ve özellikle bebeğin kendi duygularını anlamlandırma konusunda kafasının karışmasına yol açmaktadır.

Ya annenin bebeğin ihtiyaçlarını gerektiği gibi karşılayamaması ya da bu ihtiyaçlara yetersiz ve uygunsuz bir biçimde cevap vermeye çalışmasından dolayı, anne-bebek arasındaki bağ sağlıksız ve güvensiz bir biçimde oluşur. İşte bu uygun olmayan bağ çocuk üzerinde duygusal bir takım sonuçlara yol açmaktadır. Annenin içinde bulunduğu depresyonsa, bebeğin verdiği olumsuz sinyalleri algılama ve bunlara gerektiği gibi yanıt verme konusunda anne açısından engelleyici bir faktör olarak ön plana çıkar.

Evlilik Çatışmaları

Olumsuz sonuçları çocuk üzerinde yoğun bir biçimde görülen diğer bir konuysa anne ve baba arasındaki ilişkide yaşanan sorunlardır. Anne ya da babadan birinin depresyon gibi bir sorun yaşaması durumunda, paylaştıkları hayatın da bu durumdan olumsuz etkilenmemesi pek olası değildir.

Bu tür hallerde, ikili arasındaki pozitif iletişim en alt düzeylere inerken, kavgalar, azarlamalar ve kınamalar yoğun bir biçimde yaşanmaya başlar. Bunlara ek olarak, sorunların çözümü için herhangi bir arayış içine girilmez ve bunun sonucunda da gerginlik git gide artar. Anne ve babası arasındaki bu çatışma ortamına şahit olmak ve bu durumu gözlemlemek çocuğun çeşitli şekillerde olumsuz yönde etkilenmesine neden olur.

Yetersiz Destek

Son olarak, depresyon problemi yaşayan anneler, bebeklerine annelik yapma konusunda daha az aktif bir profil çizerler. Kendi ilgisizlik ve isteksizlikleri nedeniyle çocukları ile daha az ilgilenir ve onların hem algı hem de bilişsel gelişimleri için daha az vakit ayırırlar.

Bunlara ek olarak, bu tür annelerin bebekleri için uygun olmayan bir rol model olduklarının da altını çizmek gerekir. Çocuk, bozulmuş, ilgi ve enerji eksikliği ile tanımlanabilen bir davranış dizisini gözlemleyerek büyür. Yani çocuk, kendi kişisel gelişimini az ya da çok etkileyecek bu modelin etkisi altında bir büyüme süreci yaşayacaktır.

Anne Depresyonunun Çocuğu Etkilemesini Önlemek İçin Ne Yapılabilir?

Eğer bu durumu yaşamak istemiyorsak, ilk yapmamız gereken şey annenin depresyon sorununa bir çözüm aramak olmalıdır. Özellikle doğum sonrası dönemde, her tür semptoma karşı son derece dikkatli olmak ve gerektiğinde yardım istemekten asla çekinmemek son derece önemlidir.

Ancak profesyonel bir yardıma ek olarak çeşitli hafifletici yöntemler kullanarak bu tür bir durumun çocuk üzerindeki etkisini en az düzeye indirmeye çalışmamız gerekir. İhtiyaçlarına gerekli şekilde cevap vererek, onlara küçük de olsa destek olarak ve elbette pozitif bir aile ortamı sağlayarak anne depresyonunun çocuklarda neden olduğu olumsuz etkileri azaltmamız mümkün olacaktır.