Geçiş Nesneleri: Çocuğunuzun Olmazsa Olmaz Oyuncakları

Geçiş nesneleri, çocukların hem annelerinden ayrılmasında hem de büyüme ve olgunlaşmasında çok önemli rol oynar. Bugünkü yazımızda bu geçiş nesnelerinin neler olabileceğinden ve neden önemli olduklarından bahsedeceğiz.

Hepimiz, çocukların belli bir oyuncak hayvana ya da battaniyeye özel bir bağlılığı olduğuna şahit olmuşuzdur. Çocuklar, geçiş nesneleri de denen bu oyuncakları gittikleri her yere götürürler ve onlar olmadan yaşayamazlar. Peki bu geçiş nesneleri psikolojik olarak ne anlama geliyor?

Geçiş nesneleri nelerdir?

Pediyatrist ve psikoanalist olan Donald Winnicott, geçiş nesnelerini, çocuğun kendisinden ayrı olarak sahiplendiği ilk nesne olarak tanımlar. Geçiş nesneleri, çocukların belli bir bağlılık hissettiği materyal nesnelerdir.

Çocuklar, bu nesnelere karşı özel bir sevgi duyar ve hep yanlarında taşır. Ayrıca, kendilerini kötü hissettiklerinde ya da yorgun olduklarında da bu nesneleri yanlarında isterler.

Çocuklar, geçiş nesnelerini bir oyuncaktan çok sahip oldukları bir varlık olarak görürler. Onu tutarlar, öperler, vücutlarına yakın tutarlar, sarılırlar ya da onu yere de atabilirler.

Bununla beraber, bu süreç kişiden kişiye değişebilir, yani her çocuk bir geçiş nesnesiyle ilişki kurmayabilir.

Bir geçiş nesnesinin özellikleri nelerdir?

Geçiş nesneleri çok çeşitli nesneler olabilir ve her çocuk için farklıdır. Bununla beraber, tüm geçiş nesnelerinin ortak olan bazı özellikleri vardır. Bunlar ise şöyledir:

• Genellikle yumuşak ve pürüzsüz olan hoş bir dokuları vardır. Bu durum, Harry Harlow’un bağlılık çalışmalarındaki anne figürü dokusuyla yakından ilgilidir. Harlow’un bulgularına göre tüm yenidoğan canlıların içgüdüsel olarak sığınmak ve korunmak için yumuşak bir figür arayışı vardır.
• Çocuklar geçiş nesnelerini rastgele seçerler. Ebeveynler ve bakıcılar çocuğun geçiş nesnesini seçip ona bağlanmasını sağlayamazlar. Bunun yerine, tıpkı yetişkinler olarak bizim de bazı tercihlerimiz olduğu gibi, çocukların da kendi geçiş nesnesini kendisi seçmesi gerekir.
• Geçiş nesnelerinin yerini bir başka nesne alamaz. Tıpkı yetişkinlerin çocuklarının geçiş nesnesinin ne olacağına karar verememesi gibi, onun yerini bir başka nesnenin almasını sağlamak da imkansızdır. Eğer bir çocuğun geçiş nesnesi kaybolursa, çocuk çok büyük bir üzüntü hissedecektir. Bu üzüntü, ebeveynlerinin ona yeni bir nesne vermesiyle ortadan kalkmayacaktır. Başka bir nesneyle bağ kurmak tamamen çocuğun seçimidir.
• Geçiş nesnelerinin belli bir kokusu olur. Bu bir nevi koklamayla ilgili bir parmak izidir ve çocuğun tanıdıklık hissi yaşamasını sağlar. Bu yüzden, bu nesneyi yıkamamak daha iyi olacaktır.
• Çocuklar geçiş nesnelerini asla yanlarından ayırmaz. Onu, özellikle yatakları başta olmak üzere gittikleri her yere götürürler. Bu nesneleri çocuğunuzdan ayırmamanız gerekir çünkü çocuğunuz çok üzülebilir ve huzursuz olabilir. Zamanla, çocuğunuz büyüdükçe aşamalı olarak ondan vazgeçecektir.

Geçiş nesneleri nasıl bir rol oynar?

Öncelikle bu nesneler, çocukların gelişiminde önemli bir geçişi temsil ederler. Çocuklar bebekken, annelerini farklı görmekte sorun yaşarlar. Başka bir deyişle, annelerinin kendilerinden ayrı bir varlık olduğunu algılayamazlar.

Büyüdükçe bu ayrımın farkına varırlar ve annelerinin kendinden ayrı bir birey olduğunu anlarlar. Ayrıca, annelerinin her zaman onların tüm ihtiyaçlarını karşılayamayacağını da kabul etmeye başlarlar.

Bu süreçte, geçiş nesneleri çocuklara eşlik eder ve annelerinin sağladığı güvenlik hissini telafi ederler. Bebek annesine karşı hissettiği bağlılık duygusunun bir kısmını bu nesneye hissedeceği için geçiş nesnesi, annenin yokluğunda bebeğe karşı annenin bazı işlevlerini yerine getirir.

Yani, geçiş nesneleri tatmin ve güvenlik duygusunun bir kaynağıdır. Çocukların ayrılık anksiyetesini kontrol etmesini ve duygusal olarak bağımsızlaşmasını kolaylaştırırlar.

Geçiş nesneleri ne zaman önemlidir?

Geçiş nesnelerinin psikolojik işlevleri, özellikle de huzursuzluk, bitkinlik anları ve yatma vaktinde ortaya çıkar. Bu gibi durumlarda, çocukların bağlandığı nesnelere daha çok ihtiyacı olur.

Ayrıca, çocuklar geçiş nesnelerini bıraksalar bile, önemli olaylarda tekrar onlara ihtiyaç duyabilirler. Örneğin, yeni bir kardeşin gelişi, okula başlamak, yeni bir eve taşınmak, vs. gibi olaylar bu önemli olaylara örnek olabilir.

Çocuklar genellikle 4 ila 6 aylıkken geçiş nesnelerine bağlanırlar. Bu bağlılık genellikle yaklaşık üç ila dört yaşına kadar devam eder. Çocuklar duygularını kontrol edebilmeye başladığında ve daha bağımsız hale geldiğinde, geçiş nesneleriyle ilişkileri de duygusal olmaktan ziyade daha eğlenceli hale gelir. Ya da bu objenin yerini başka ilgilendikleri şeyler alabilir.