Çocuklarda uyku eksikliğinin yarattığı 10 sonuç

Duyduklarınız size şaşırtıcı gelebilir ama çocuklar yeterince uyku alamadıklarında sağlık durumları hem fiziksel hem de duygusal açıdan çok kötü bir şekilde etkilenir. Çocuğunuzun uyku saatlerini belirleme konusunda çocukla diyalog halinde ve esnek olun.

Yaygın bir inanış sadece yetişkinlerin uyku bozuklukları yaşadığı yönündedir. Fakat bu tip uyku bozuklukları miniklerimizi de etkileyebilir. Bu yazımızda sizlerle birlikte çocukların yeterince uyku alamadıklarında ortaya çıkan sonuçları göreceğiz ve bu noktaları çocuğun büyümesi ve duygusal gelişimi açısından ele alacağız.

Çocuklarda uyku bozuklukları

Bunu biliyor muydunuz? Çocukların yaklaşık çeyreğinin uykuyla alakalı problemleri var. Aslında çocuk hastalıkları uzmanlarına danışan anne ve babaların en sık dile getirdiği kuşku ve sorunlardan biri.

Çoğu zaman bu rahatsızlıklar aile içindeki kötü alışkanlıklara ve sağlıklı sınırlar çizilemediğine işaret eder. Bu durumda ya ebeveynler yatağa geç giriyordur ya da yatağa girmeden önce çocuklarının cep telefonu ya da ekranlı bir cihaz kullanmamalarını yeterince öğütlemiyor olabilirler.

Uykusuzluk veya ilerlemiş halinde uyuyamama hastalığı her ne yaşta olursanız olun kötü etkiler doğurur. Fakat çocukların özelinde bu sonuçlar daha vahim olur. Eğer çocuklar iyi bir uykudan mahrum kalırlarsa onların biyolojik saatleri (içsel saat) dengesizleşir ve buna bağlı olarak onların gelişimi ve büyümesinde rahatsızlıklar baş gösterir.

Bebek anne karnı rahminden itibaren uykuda ve uyanıklıkta geçen saatlerini düzenleme işine sahip özel beyin nöronlarına sahiptir. Bu nöronlar biyolojik saatle ilişkili ve bebeklerin, örneğin, hayatlarının ilk haftalarında daha fazla uykuya ihtiyaç duymalarına sebep oluyor.

Tabii ki bu sadece biyolojik bir problem değil; bunun yanında dışarıdan gelen belli sınırlamaların da çocuklarda uykusal bozukluklarda etkili olduğunu görürüz. Örneğin odanın ne kadar aydınlık ya da karınlık olduğu çocuğunuzun yeterince uyku alıp zinde uyanması için yardımcı olacaktır.

Çocuk odası çevresi aydınlık olduğunda beyin artık uyanma vaktinin geldiğine dair bir sinyal gönderir. Bu sinyal tam olarak şu: Bu ışığın altında uyumaya devam edemezsin! Bu yüzden ekranlardan uzak durmakta fayda var.

Çocuğumun yaşını da göz önünde bulundurursak ne kadar uyku almalı?

Yeni doğan bebekler yaklaşık günde 16 saat uyurlar. Bunlar genellikle maksimum 4 saatlik uyku nöbetlerinden oluşur. Üç ay geçtikten sonra gecenin yarısı uyanık kalınan süre azalır ve ufak ufak bebekler daha düzenli uyku almayı öğrenirler.

2 yaşından itibaren çocuklar yaklaşık 10 saat uyurlar. 5 yaşından itibaren ise çocukların uyku döngüleri tüm gece uyanık kalmalarını engellemek için yeterince gelişmiş halde olur. Bunun dışında bu sayede çocuklar günün ortasında şekerleme yapmaya da ihtiyaç duymazlar.

Ergenlikte ise çocuklarımızın daha çok uyuduğunu gözlemleyebiliriz. Bunun sebebi hormonal değişikliklerin çocukların biyolojik döngülerini alt üst etmesi. Ortalama olarak ergenlikte çocukların her gece aralıksız 8 saatlik bir uyku almaları gerekir.

Çocuklar yeterince uyku alamadıklarında ne olur?

Eğer çocuklar kendi yaş gruplarında günlük gereken uyku saati konusunda yeterli performansı göstermezlerse, bunun yaratacağı bulgular ve işaretler de kendini kısa sürede gösterir. Bazı işaretler daha göz önünde ya da fark etmesi kolay olacak; bu noktada ebeveynler olarak nelere dikkat etmemiz gerekiyor sizler için aşağıda sıraladık:

• Huysuzluk: Duygusal açıdan kötü bir modda olmak, ağlamak ya da anlamsız şekilde bazen bağırmak.
• Yorgunluk bilmemek: Hiperaktif ve çok canlı ve hareketli olmak.
• Halsizlik: Çocuklar halsizken oyun oynamak istemez ya da parka gidip eğlenmek istemezler.
• Bellek problemleri: Çocuklar basit şeyleri hatırlamakta güçlük çekerler.
• Motivasyon eksikliği: Daha önce yapmaktan keyif aldığı etkinliklere karşı tutku ya da neşe ifade etmemeleri.
• Akademik başarıda düşüş: Okulda kötü notlar, anlamada yaşanan güçlük, ya da hafıza eksikliği.
• Baş ağrısı: Bu sorun günün farklı zamanlarında kendini gösterebilir ve bu problemler günlük hayatı etkiler.
• Küçük çaplı kazalar: Gözlerin önündekini görmekte güçlük çekip refleks kaybından dolayı sakarlıklar meydana gelir.
• Hastalıklara karşı daha davetkar olmak: Uyku eksikliği bağışıklık sistemini güçsüzleştirir.
• Büyümede yavaşlama: Eğer çocuklar uyumazlarsa vücutları güçlenemez.

Çocuklarımızın iyi ve kaliteli bir uyku uyumaları için neler yapabiliriz?

Çocuklarımızın bir uyku rutinine ve düzenli bir döngüye sahip olmaları çok önemli ve bu düzenin ebeveynler tarafından da ihtiyatlı bir şekilde takip edilmesi diğer önemli şey. Unutmayın ki çocuklarımıza örnek olmak çocuklarınıza bir şeyler öğretmek için belki de en iyi yollardan birisi.

İlk aşamada hangi saatlerde çocuklarınızın yatağa gireceğine karar vermelisiniz ve bu kurallara kayıtsız şartsız uymanız ve bu kuralların hafta sonunu da kapsaması çok önemli. Yatağa girme saati kadar uyanma saatinin de düzenli olarak aynı saatte olmasında fayda var. Cumartesi ya da pazarları “geç vakte kadar ayakta kalma”ya izin vermeniz çocuğunuzun sağlığı için faydasız olacaktır.

Öğlen uykusunun çok uzun olmamasını öneririz – maksimum 1 saat-; böylece öğlen uykusu çocuğunuzun düzenli olarak aldığı gece uykusunun payından çalmaz. Bu sayede, gece uyku döngüsünde bir bozulma da olmaz.

Diğer bir yandan ise yemek ve uykunun da bir ilişki içerisinde olduğunu gözlemleriz: akşam yemeğinin hafif olması ve tabaktaki porsiyonun büyük bir çoğunluğunun sebze olmasına özen göstermeliyiz. Kızartılmış yemekler, şeker ve un sindirim sistemini yavaşlatırken çocuklarda ağır ve verimsiz bir uyku yapabilir.

Son olarak da yatağa girmeden önce çocuklarınızın ekran ya da elektronik cihaz kullanmadıklarından emin olun. Bu cihazlardan yayılan ışık beyni uyanık olmaya iter; bunun yerine kağıttan kitap okumak ya da sessiz bir şekilde oyuncaklarla oynamak çocuğun uykusunun gelmesinde yardımcı olur.