Çocuklarda Beden Algısı Nasıl Gelişir?
Herkes çocukluk sırasında bir beden algısı geliştirir. Çocuklarda b eden algısı, kişinin gelecekte kendisiyle ilgili oluşturacağı benlik kavramı ile ve özgüven ile yakından ilişkilidir.
Çocuklarda beden algısı, zamanI geldiğinde bunu çevrelerindeki bilgilere dayanarak aşamalı olarak gerçekleşir. Örneğin, çocuğa ilk yıllarda ebeveyninin bir uzantısı değil ayrı bir varlık olduğunu öğretmek çok önemlidir.
Daha sonra çocuklara, burun, ağız, gözler, eller, vb. gibi vücudun bölümlerini öğretilmesi gereklidir. Bu sayede çocuklar kendi vücutlarını daha iyi tanıdığı gibi bu bölümleri diğer insanlarda da ayırt edebilirler.
Vücudun kısımlarını öğrenen çocuklar, insanlarla, hayvan ya da bitki gibi insan olmayan canlılar ve diğer nesneleri de ayırt etmeyi öğrenirler.
Ardından, çocuklar ilköğretime başladıklarında beden algısı daha da gelişir. Nasıl mı? Neyin güzel ya da çirkin olduğu, neyin normal olduğu gibi konulardaki farklı fikirler sayesinde.
Sınıfta beden algısı
Çocuğunuz, insan vücuduyla ilgili evde öğrendiği bilgileri, okulda daha da derinleştirecektir. Eğitimciler, farklı teknikler sayesinde çocukların aşağıdaki becerileri kazanmasını sağlar:
- Vücudun bölümlerini bilmek.
- Vücuttaki her yerin ismini doğru söyleyebilmek.
- Vücudun farklı bölümlerinin özelliklerini bilmek.
- Her bölümün yerini doğru gösterebilmek.
- En çok görünen ve işlevsel bölümleri tanımak.
Çocuklara en çok görünen vücut bölümlerini öğretmek için kullanılabilecek bir sıra şu şekildedir:
- Baş, yüz, kollar, bacaklar, ayaklar, cinsel organlar, burun, ağız, kulak, gözler, dişler, dudaklar, çene ve dirsekler.
5 ila 6 yaşındaki çocuklar, yaklaşık 30 vücut bölümünü ayırt edebilmelidir.
Vücudun bölümlerini tanımak ve ayırt etmeyi öğrenmek
Çocukların öğrenmesi gereken diğer bilgiler boy, kalınlık ve renkleri içerir. Aynı zamanda, yumuşaklık, sertlik, yuvarlaklık, vs. gibi vücuda ait diğer özelliklerİ de öğrenirler.
Ayrıca, vücuttaki hangi bölümlerin çift hangilerinin tek olduğu, hangilerinin esnek olduğu gibi bilgilere de sahip olurlar. Çocukların beden algısı için öğretmenler çeşitli eğlenceli oyunlar oynatırlar. Bu oyunlar yaşa ve sınıfa göre değişiklik gösterir.
Bunlar genellikle vücuttaki bölümlerin adını söyleme ve dokunma gibi aktiviteler içeren eğlenceli ve dinamik oyunlardır. Bu aktivitelerden bazıları kendi vücudunun çizimini yapmayı da içerebilir. Bu tip aktiviteler, 5 ya da 6 yaşlarındaki çocuklar için mükemmeldir.
Gerçekçi bakış açısıyla beden algısı
Çocuğun içinde büyüdüğü kültürün beden algısı üzerinde büyük etkisi vardır. Aile değerleri ve kişisel deneyimler de diğer önemli faktörlerdir. Tüm bunlar, çocukların kendisiyle olan ilişkisini büyük ölçüde etkiler.
Çocukların gerçekçi bir beden algısı oluşturması ve sahip olduğu özelliklerle kendisini olduğu gibi kabul etmesi çok önemlidir. Ayrıca, ebeveynlerin de çocuklarına kendi sağlıkları için hayat tarzında belli değişiklikler yapmaları gerektiğini onlara öğretmesi gerekir.
Çocuklarda beden algısı ile ilgili önemli faktörler
Zaman geçtikçe çocukların dış görünüşü, belli durumlara bağlı olarak değişecektir. Fakat, bu değişimler çocuğunuzun bedeniyle ilgili var olan algısını etkilememelidir.
Çocuklar, ergenlik çağına geldiğinde, vücutlarında bazı değişimler olduğunu fark ederler. Bunlar, gelişmeye ve büyümeye dair normal değişimlerdir. Fakat yine de bu dönemde, olumsuz beden algısı nedeniyle kendilerinden uzaklaşabilirler ve kendilerini reddedebilirler.
Eğer ailede dış görünüşe dair sert görüşler varsa bu durum, çocuğu olumsuz olarak etkileyebilir.
Olumlu beden algısı yaratmak
Çocuklarımıza, vücudun farklı işlev ve faydalarını öğretmemiz gereklidir. Ayrıca, farklı beceri ve kapasiteleri değerlendirerek, özgüvenlerini güçlendirmelerini sağlamalıyız. Çocukların kendilerini olduğu gibi kabul etmesi ve değerli hissetmesi çok önemlidir.
Çocuğunuzla diğer insanlarla beraberken bedenleriyle ilgili nasıl hissettikleriyle ilgili konuşun. Dış görünüşlerine bağlı olarak reddedildiklerini düşünüyorlar mı anlamaya çalışın. Çocuğunuzun medyada gördükleri güzellikle ilgili stereotiplerin gerçek olmadığını anlamasını sağlayın ve onu kendini kabul etmeye teşvik edin.
Fiziksel faktörlere çok fazla önem vermemeye çalışın. Aynı zamanda, çocuğunuzu özellikle başkalarının yanında fazla kilolu ya da zayıf olduğu için eleştirmeyin. Çocuğunuzun vücuduyla ilgili olumsuz yönlere asla dikkat çekmemelisiniz.
Sonuç olarak çocukların geliştirdiği beden algısının onlara erken çocukluk döneminde öğretilenlerle yakından ilişkilidir. Çocukların kendileri olduğu gibi kabul edebilmesi ve rahat hissetmesi için yapılabilecek en iyi şey, olumlu yönlerine dikkat çekmek ve onları takdir ettiğinizi göstermektir.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Common Sense Media. (2015, 21 enero). Children, Teens, Media, and Body Image. Recuperado de https://www.commonsensemedia.org/research/children-teens-media-and-body-image
- Sanfeliciano, A. (2018, 31 julio). Autoconcepto: origen y definición. Recuperado de https://lamenteesmaravillosa.com/autoconcepto-origen-y-definicion/