Çocukların Konuyu Anlama Seviyelerini Ölçen Yöntemler

Genellikle öğretmenler, kısa bir süre içerisinde çok fazla miktarda bilgiyi öğretmeleri gerektiğini düşünürler. Bu nedenle, öğrencilerden derste anlatılanları tam olarak anlamalarını ve bu bilgileri akıllarında tutmalarını beklerler. Öğrencilerin derste öğrendikleri konuyu ne kadar anladıklarını belirlemek için birtakım yöntemler takip etmek gerekir.

Okulda eğitimin temel amaçlarından biri öğrencilere birtakım bilgileri öğretmektir. Bu bağlamda, öğretmenler için öğretme görevlerinin düzgün ve sağlıklı bir biçimde gerçekleşip gerçekleşmediğini bilmek kritik bir konudur. Çocukların öğretilenleri gerektiği gibi anlayıp anlayamadıklarını görmek, yani konuyu anlama açısından seviyelerini belirlemek için sınıf içi doğrulama yöntemleri adında bir kavram bulunmaktadır.

Öğretmenler bu doğrulama yöntemlerini izleyerek, çocukların konuları gerektiği gibi öğrendiklerini anlamak için sadece sınavlarda alacakları iyi notlar beklemek zorunda kalmayacaktır. Böylelikle çok daha önceden öğrendikleri dersler konusunda ne ölçüde iyi olduklarını ve anlatılan her şeyi anlayıp anlamadıklarını bilme şansına sahip olacaklardır.

Bu noktada yaşanan en büyük sorunlardan biri, normal şartlarda öğretmenlerin dersler bittikten sonra çocukların derste verilen bilgileri anlayıp anlamadıkları konusunda sadece sınavlara bağlı kalmaları ve sonuç ne olursa olsun bir sonraki konuya geçmeleridir.

Çok az sayıda öğretmen, yaptıkları sınavların ardından çocukların daha zayıf kaldıkları taraflara ve yanlış öğrendikleri konulara odaklanmaktadır. Bu durumda dahi, konuların üzerinden belirli bir zaman geçtiği için öğrenciler o konulara yönelik ilgililerini kaybetmektedirler. Bu nedenle, öğrencilerin konuları yeterince anlayıp anlamadıklarını daha ders devam ederken değerlendirme yapmak ve bu konuda etkin yöntemler belirlemek sorunun çözümü açısından faydalı olacaktır.

Bu bağlamda, ders süresince öğretmenler olarak her fırsattan faydalanmak çok önemlidir. Öğrencilere ulaşmak için onlara sadece konuları açıklamak yeterli değildir. Öğretilen konuyu anlayıp anlamadıklarını yakından takip etmek ve herhangi bir tereddüt oluştuğunu hissettiğiniz anda (örnek olarak kafalarının karıştığının bir işareti olarak hafifçe kaşlarını yukarı doğru kaldırmış bile olsalar) yeterli derecede anlamadıkları yerleri ders esnasında açıklamak gerekmektedir.

Çocukların konuları yeterince anlayıp anlamadıklarını doğrulamak için aşağıda açıklayacağımız basit stratejileri uygulamak yeterli olacaktır:

Sadece “Evet” ve “Hayır” İle Cevaplanan Sorulardan Kaçınmak Önemlidir

Sınıfta ders anlatırken cevabı sadece “evet” ya da “hayır” olacak sorular sormaktan kaçınmak gerekmektedir. Örnek olarak, “Bu nokta anlaşıldı mı?” gibi cümlelere çocukların genelde verdikleri cevap “evet” şeklindedir.

Öğrencilerden bazıları daha sonra aslında konuyu anlamadıklarını söyleyince bu kez öğretmen de bu duruma şaşırmaktadır. Bu tür sürprizler yaşamamak ve öğrencilerin ders içinde anlatılanları düzgün bir biçimde takip edebilmelerini sağlamak için onlara son derece spesifik sorular sormalı ve bu sorulara cevap verirken yeni edindikleri bilgileri kullandıklarından emin olmalısınız.

Öğrencilerden Düşünmelerini İsteyin

Her dersin son beş dakikasında öğrencilerin işlenen konu hakkında düşünmeleri ve ne anladıklarına ilişkin birkaç cümlelik özetler yazmaları istenebilir. Öğretmen daha sonra bu yazılı özetleri toplar ve inceler. Buna ek olarak, çocuklardan öğrendikleri konu hakkında düşünmeleri ve bu konuyu günlük hayatta nasıl uygulayabileceklerine yönelik bir yöntem, yetenek ya da kavram geliştirmeleri istenebilir.

Sınıfta Öğrenmeyi Doğrulamak İçin Parmak İle Değerlendirme Yöntemi

Çocukların konuyu ne kadar anladıklarını öğrenmek için kullanılabilecek bir diğer yöntem de elleri ve parmakları kullanarak değerlendirme yöntemidir. Bu yöntem sınıftaki tüm öğrencilerin katılımını gerektirir. Bu sayede öğretmen, daha geniş bir grupta konunun ne denli anlaşıldığını görme şansına sahip olur.

Örnek olarak, grup halinde ders işlerken konuyu anlama derecesine göre öğrencilerden parmaklarının yalnızca birini ya da birden fazlasını kaldırmasını isteyebiliriz. Eğer konuyu tamamen anladıklarını düşünüyorlarsa, beş parmağın tamamını kaldırırlar. Konuyu anlama derecelerine göre kaldıracakları parmak sayısından öğrencilerin ne kadar anlamış oldukları da ortaya çıkacaktır.

Cevap Posterleri

Bu yöntemde öğrenciler, bazı derslerde kullanmak üzere çeşitli posterler hazırlarlar. Bunu yapmak içinde her zaman elimizin altında bulunan temel malzemeleri kullanmak yeterli olacaktır: yazı tahtaları, kartlar, kartonlar, kağıtlar vs… Ayrıca birkaç cevabı bir arada yazabilecekleri ve yıl boyunca kullanabilecekleri kalıcı posterler de hazırlanabilir.

Öğretmen, sınıftaki öğrencilerin tamamı posterlerini gösterirken, öğrencilerin her birinin cevabını tek tek görme ve kontrol etme şansına sahip olacaktır. Bu posterlerde, örneğin, her şeyin anlaşıldığını ifade eden yeşil bir işaret, bir kısmının anlaşıldığını gösteren turuncu bir işaret ya da konunun hiç anlaşılmadığı anlamına gelen kırmızı bir işaret kullanılabilir.

Sınıfta Dersin Anlaşılıp Anlaşılmadığını Gösteren Sokrat Semineri

Sokrat Semineri, çocuklar arasında açık tartışma yöntemi ile yeni fikirlerin ortaya konulmasını içeren bir yöntemdir. Bu teknik, belirli bir metni okuyarak bu metnin analizini yapma üzerine kurulmuştur. Sokrat Semineri tekniği, bir resim, bir şarkı ya da bir video yardımı ile de dersin ne derece anlaşıldığını belirlemek için kullanılmaktadır.

Çocuklar, seçilmiş bir metin, bir resim ya da bir şarkı ile ilgili önemli bir konu üzerinde birbirlerine çeşitli sorular sorarlar. Bu sorular yeni sorulara ve cevaplara yol açacak olan bir sohbet ve söyleşi ortamı yaratır.

Bu sayede çocuklar, özel bir konu ile ilgili olarak soru sormayı öğrenecek ve böylelikle kendi tartışma ortamlarını kendileri oluşturarak yeni bakış açılarını öğrenme şansını yakalayacaklardır. Bu arada öğretmen de, bu soruları ve sorulara verilen cevapları takip ederek öğrencilerin konuyu ne kadar anladıklarını görme olanağına kavuşacaktır.

Özet olarak, bir çocuğun öğretilen bir konuyu ne kadar anladığını test etmenin en etkin yolu, bunu ders devam ederken sorgulamaktır. Bir ders tamamlandığında çocuklardan o dersten ne anladıklarını görmek için bazı soruları cevaplamalarını isteyin. Daha sonra yaptıkları hataları belirleyerek bunları düzeltmeye çalışın. Aksi halde eksik ya da yanlış bilgiyle dersten ayrılan çocuklarda bu sorunları düzeltmek için çok geç kalınmış olacaktır.