Çocuk Yetiştirmede Yasaklara Alternatif 6 Yöntem

Ebeveynler olarak, konu çocuklarımıza geldiğinde bazı şeyleri yasakladığımız zamanlar vardır. Bugün yasaklara alternatif 6 yöntem önermek istiyoruz.
Çocuk Yetiştirmede Yasaklara Alternatif 6 Yöntem

Son Güncelleme: 27 Ekim, 2020

Çocuk yetiştirirken uygulanan yasakların, özellikle ergenler üzerinde hiç etkili olmadığı giderek daha açık hale geliyor. Yasaklar karşısında, çocuklar karşı çıkarak ve isyanla karşılık verme eğiliminde olurlar. Bu nedenle, çocuk yetiştirmede yasaklara alternatif olan 6 yöntemi inceleyeceğiz.

Çocuklarınızı aşırı otoriter bir şekilde yetiştirirseniz, onlardan gelen tepkiler genellikle umduğunuz gibi olmaz. Aksine, durum daha da kötüye gider. Daha demokratik çocuk yetiştirme alternatifleri, yasakların çözüm olmadığını kanıtlar.

Öyleyse, çocuk yetiştirirken yasaklara alternatif olarak kullanabileceğiniz 6 yöntemi keşfetmek ister misiniz? Yasaklar neden bu kadar etkisiz? Aşağıdaki yazımızda bu soruları ve daha fazlasını inceleyeceğiz.

Çocuk yetiştirirken yasak yerine kullanılacak alternatifler

Çocukları ve ergenleri disipline etmeye yönelik otoriter bir yaklaşımdan bahsederken neyi kastediyoruz? Bu yaklaşımda, çocuklar, sonuçlardan korktukları için istediklerimizi yerine getirirler. Başka bir deyişle, çocuklar ebeveynlerinin sözünü gönüllü olarak ya da doğru olduğunu düşündüklerinden dinlemezler.

Çocuklara uyguladığımız otoritede dengeli bir yaklaşıma sahip olmak gerekir. Bunu başarmak için aşağıdaki noktalara özen göstermek gerekir:

konuşarak iletişim kurmak

Çocukları nezaketle eğitmek

Çocuk yetiştirmede dayatmayı bir yöntem olarak kullanırsanız, hiçbir yere varamazsınız. Uzun vadede (ya da çok daha erken), çocuklarınızın karşı çıkması ve isyanıyla  karşılaşırsınız.

Bu nedenle, çocuklarınızı özen ve şefkatle eğitmek çok daha sağlıklı ve daha olumludur. Elbette, aşırı hoşgörülü davranmanız veya her şeye izin vermeniz gerektiğinden bahsetmiyoruz. Doğru dengeyi bulmak gerekir.

Çocuğa her zaman eylemlerinizin ardındaki nedenleri açıklamalısınız. Aynı zamanda, koyulan kuralları ve kısıtlamaları birlikte tartışmaya açık olacağınızı da belirtin.

Çocuklarınızı açık ve esnek bir zihinle büyütün

Açık fikirli olmalı ve bizim neslimizin çocuklarımızdan farklı olduğunu anlamalıyız. Çocuklar, bizimkinden daha farklı koşullarda büyüyorlar.

Bu nedenle, kendimizi onların yerine koymak için güncel haberlerden ve trendlerden haberdar olmamız gerekir.Üstelik onların zevklerini asla eleştirmemeliyiz.

Çocuklara küçüklüklerinden itibaren öz-kontrolü öğretmek

Kendini kontrol etme becerisi güçlü olan çocuklar ve ergenler gelecekte başarılı yetişkinler olacaktır. Kurallar koyduğumuzda, çocuklarla hemfikir olmamız ve onlara sebepleri doğru açıklamamız önemlidir.

Kuralların amacının çocukları kızdırmak değil düzen oluşturmak olduğunu anlatmak önemli farklar yaratabilir.

Sonuç olarak, normlar, zaman içinde sürdürebilir olumlu alışkanlıklara sahip çocuklar ve ergenler yetiştirmenin bir yoludur. Bu şekilde, çocuklar hatırlatıcılara ihtiyaç duymadan, bir şeyler yapmaktan sorumlu olmayı öğrenirler.

Notlarla ilgili olumlu konuşun

Söz konusu notlar olduğunda, özellikle de kötü notlarda durum karmaşık olabilir. Çocuğunuzun notları tatmin edici düzeyde değilse, otoriter tepkiler vermekten kaçının.

Örneğin, kötü bir not karşısında çocuğunuzu cezalandırıp onu çalışması için 2 ay odaya mahkum etmeyin.  Aksi takdirde, sadece çocuğunuzu daha kötü çalışmaya teşvik etmiş olursunuz.

Demokratik modele göre, çocuklarla konuşmalı ve neden başarılı olamadıklarını analiz etmelisiniz. Ve daha sonra da çözüm aramaya devam etmelisiniz. Notu anlamıyorsanız, çocuğunuzun gelişimine yardımcı olmak için okulla veya öğretmenle konuşarak neler olup bittiğini öğrenebilirsiniz.

Yetenekten çok çabaya değer gösterin – yasaklara iyi bir alternatif

Bu, çocuklarımızın sadece ne kadar yetenekli ve zeki olduğundan bahsetmemek gerektiği anlamına gelir. Aksine, çabalarını da övmeliyiz.

Tüm ebeveynler, ne kadar zeki olurlarsa olsunlar, çocuklarının yeteneklerinin bir sonuç üretebilmek için pekiştirilmeye ihtiyacı olduğunu bilir.

Ergenler yeteneklerine aşırı derecede güvendiklerinde, çaba göstermeyi bırakabilirler. Talepler düşük olduğu sürece ise başarılı olabilirler. Bununla birlikte, okul daha zorlu olduğunda, notları düşecektir.

Çocuklara öğrenme sürecinden keyif almayı öğretin

Öğrenmeye elverişli hoş bir ortam oluşturduğundan, çocukların öğrenirken eğlenmelerine yardımcı olmak önemlidir.

konuşan anne kız

Örneğin, onlarla eğlenceli aktivitelerin tadını çıkarabilir ve sağlıklı bir ebeveyn-çocuk bağı kurabilirsiniz. Çizgi romandan hoşlanıyorlarsa, birlikte bir çizgi roman sergisini ziyaret edebilirsiniz. Sanatı seviyorlarsa, onları bir sanat müzesine vb. götürebilirsiniz.

Yasaklar neden etkisizdir?

Yasakları çocuk yetiştirmenin bir yolu olarak kullanmaya devam ederseniz, yalnızca girişimlerinizde başarısız olursunuz. Dahası, çocukların özgüvenlerini de zedelersiniz.

Yasaklamak yerine, onlara bilgi vermek ve açıklama yapmak çok daha iyidir. Çocuklarınızı bu şekilde eğitmek, onları kendi başlarına daha iyi kararlar almaya hazırlayacaktır.

Örneğin, çok küçük çocuklara kaydıraktan kaymayı yasaklayamazsınız. Bunun yerine, kayarken düşebileceklerini ancak güvende olmaları için onlara yardım edebileceğinizi açıklayın.

Özetlemek gerekirse, gördüğünüz gibi otoriter çocuk yetiştirme yöntemi etkisizdir ve bu yöntemin ters etki yaptığı kanıtlanmıştır.


Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.


  • (1993b) Estilos educativos paternos, en QUINTANACABANAS,J. M.ª (coord.). Pedagogíafamiliar. Madrid, Narcea, 45-58.
  • WINSLER, A.; MADIGAN, A. L. y AQUILINO, S. A. (2005) Correspondence between maternal andpaternal parenting styles in early childhood, Early Childhood Research Quarterly, 20, 1-12.

Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.