Zorbalık Kavramı ve Zorbalığı Önleyen 3 Dinamik

Zorbalık ve şiddetin önüne geçmek için sınıf içinde grup dinamiklerini harekete geçirmemiz gerekir. Bu yazımızda, söz konusu dinamiklerden üçünü sizler için detaylandırıyoruz.

Çocuklar bir okul gününün büyük kısmını normal bir sınıfın içinde geçirirler. Bu yüzden, birbirlerine karşı uygulayabilecekleri zorbalık ya da şiddet konusunu ciddi bir biçimde ele almak çok önemlidir. Bu bağlamda, sizlere hazırladığımız bu yazıda zorbalık kavramı ve zorbalığı önlemek üzere kullanılabilecek 3 dinamikten bahsediyoruz.

Zorbalık kavramı ile başa çıkmak, her öğrencinin eşit şartlarda ve katılımcı bir eğitim görmesi için son derece gereklidir. Bu katılımcı okul anlayışı sayesinde tüm öğrencilerin sosyal ve öğrenme yeteneklerini olması gerektiği gibi geliştirme şansına ulaşabileceklerinin altını çizmemiz gerekir.

Zorbalığın Önüne Geçecek Dinamiklerin Önemi

Bir tür şiddet olan zorbalık problemini çözme konusunda, gerek engelleme gerekse müdahale etme anlamında okulun rolü son derece önemlidir. Bu nedenle, bu tür olayları azaltmak ya da tamamen ortadan kaldırmak için gerekli faktörleri devreye almak gerekmektedir. Çünkü bu sosyal problemi tamamen ortadan kaldırmak için okulda alınacak önlemler adeta birer ilk adım niteliği taşımaktadır.

Şimdi zorbalığı önlemek üzere takip edilmesi gereken bazı dinamikleri ve bunların detaylarını inceleyelim.

Zorbalığı Önleyici 3 Dinamik

Birlikte Yaşama Kurallarını Kabul Etmek

Okulda temel yaşam standartlarına uymak şarttır. Ancak çoğu kez öğrenciler bu kuralların neler olduğunu tam olarak bilmemektedirler.

Bu grup dinamiği ile çocuklar için diğerlerini anlamak, onları kabul etmek ve desteklemek çok daha kolay olacaktır. Çünkü her çocuk aktif olarak bu süreci yaşama ve gözlemleme şansına sahip olacaktır. Bu aktivitenin temel amaçları şu şekilde sıralanabilir:

• Grup olarak kaynaşmayı sağlamak.
• Okulda güzel bir iklim oluşturmak.
• Okuldaki davranış biçimleri konusunda çocukların düşünmesini sağlamak.
• Kurallara uyumlu hem grup ve hem de kişisel bağlılıklar yaratmak.

Zorbalığı önleyici bu dinamiği uygulamak için öğretmenlerin takip etmeleri gereken adımlar ise şu şekildedir:

1. Beyin fırtınası tekniğini kullanın. Bu sayede, çocuklar ders süresince kendileri için uygun ve izlemeleri gereken kuralları sesli bir biçimde dile getirme şansı bulacaklardır.
2. Tahtada bulunan her fikri yazın.
3. Çocuklara boş bir kağıt vererek, birlikte yaşam için kendileri açısından en iyi ve önemli üç kuralı yazmalarını isteyin.
4. Oyları sayın ve en fazla oy verilen 10 fikri belirleyin.
5. Belirlenen kuralları büyük bir karton üzerine yazın ve bu kartonu sınıf içinde rahat görülebilecek bir yere asın.

Benzerlikleri ve Farklılıkları Anlama Egzersizi

Bazı durumlarda sınıf içerisinde küçük arkadaşlık grupları kurulur. Bu gruplar içinde bulunan çocuklar arasında harika bir bağ oluşur, ancak bu çocuklar sınıfın geri kalanı hakkında çok az fikir sahibi olurlar. Bu aktivite ile sınıfta bulunan tüm öğrencilerin birbirlerini daha iyi tanımaları, birlikteliğin sağlamlaştırılması ve grup kimliğinin oluşması amaçlanmaktadır. Bu bağlamda, ulaşılmak istenen hedefler şu şekilde sıralanabilir:

• Sınıf arkadaşlarını daha iyi tanımak.
• Grup halinde çalışma ve grup birlikteliği kavramlarını güçlendirmek.
• Çocukların hem kendilerinin hem de diğer arkadaşlarının duygularını ve hislerini daha iyi anlayabilmelerine yardımcı olmak.
• Farklılıklar konusunda farkındalığı artırmak.

Tüm bunları başarabilmek için öğretmenlerin uygulaması gereken görevler sırasıyla şunlardır:

1. Her öğrenciye bir sayfa kağıt dağıtarak, kendi hoşlandıkları şeylere ve zevklerine dair bir dizi soruyu cevaplandırmalarını isteyin.
2. Öğrencileri küçük gruplara ayırın. Bu gruplar içinde her birinin yazdıkları cevapları birbirleri ile paylaşmalarını isteyin.
3. Her gruba bir kart verin ve bu kart üzerine iki sütun halinde ortak cevapları yazmalarını isteyin. Bir sütunda ortak ve uyuşan zevkler, diğerinde ise farklı tercihlerin bulunmasını sağlayın.
4. Daha sonra her kartı, hangi grubun hazırladığını söylemeden sesli olarak okuyun. Bu aşamada çocukların, bu cevaplar üzerinden hangi kartın hangi gruba ait olduğunu tahmin etmelerini isteyin.

Zorbalık Kavramının Ortaya Çıkarılması ve Saptanması

Günümüzde çocuklar zorbalık ya da daha geniş tanımıyla şiddet kelimesini medyadan, yetişkinlerin konuşmalarından ya da diğer arkadaşlarından duymaktadırlar. Ve her ne kadar bu kavramın anlamını kabaca biliyor olsalar da, aslında tam anlamıyla bir tanımını yapmaları pek mümkün değildir.

İşte bu aktivite, çocukların zorbalık kavramının ne olduğunu anlamalarına yardımcı olmak üzere tasarlanmıştır. Çünkü bir soruna müdahale etmeden önce o sorunu tanımlamak gerekir. Bu bağlamda, zorbalığa karşı geliştirilen bu dinamiğin hedefleri şunlardır:

• Öğrencilere zorbalık kavramı ile ilgili bilgiler vermek.
• Çocukların zorbalık içeren durumlara örnek vermelerini sağlamak.
• Ortak bir biçimde çalışmayı teşvik etmek.

Bu aktiviteyi gerçekleştirmek için öğretmenin yapması gerekenler ise sırasıyla söyle sıralanmaktadır:

1. Öğrencilerin küçük gruplar halinde bir araya gelmelerini ve zorbalık kavramı ile ilgili bir tanım yapmalarını isteyin.
2. Ortaya çıkan tüm tanımları sesli bir biçimde okuyun ve bunları tahtaya yazın.
3. Tüm sınıfın fikrini alarak ortak bir tanım oluşturun ve bu tanım üzerinde uzlaşı sağlayın.
4. Konseptin hiçbir özelliğine atıfta bulunmadıysa bu tanımı sınıf içinde tamamlayarak eksiklerini giderin.
5. Üzerinde anlaştığınız zorbalık kavramını bir kartona yazın ve bunu daha önce sınıf içi kurallar konusunda hazırladığınız kartonun yanına yerleştirin.
6. Her öğrenciye farklı örnek durumlar vererek bu örnekler içinde zorbalık olup olmadığını bulmalarını isteyin. Bu sayede, sınıf içindeki herkesin kavramı öğrenip öğrenmediğini kontrol edebilir ve herhangi bir biçimde bu durumla karşı karşıya kaldıklarında durumun farkında olmalarını sağlayabilirsiniz.