Fetüsün Gelişimi: Aşamaları ve Önemli Etkenler
Rahimdeki bulunan embriyo hamileliğin sekizinci haftasında fetusa evrilir. Bu aşamada gelişimini sürdüren fetusun boyu hemen hemen bir buçuk santimetreye erişir iken ağırlığı da bir grama yaklaşır.
Ancak bir fasulye tanesi kadar olan boyutlarına rağmen fetus ilk hareketlerini de bu dönemde gerçekleştirir. Ve tabii ki çok küçük boyutlarda olması sebebi ile annesi bu hareketleri fark edemez.
Fetüsün gelişiminin bu evresinde yüzü, elleri ve ayakları şekillenmeye başlar. Dudaklar, göz kapakları, burun ve kulaklar, el ve ayak parmakları ise hamileliğin başından itibaren oluşmaktadır.
Osteo-müsküler yapıda, cildin altında kemiklerin, bu aşamada her ne kadar henüz kıkırdak olsalar da oluşmakta olduğu görülür.
Bu ilerlemelerin akabinde fetus dünyaya geleceği ana kadar her hafta gelişimini sürdürür.
Fetusun gelişimi sırasında annesi hangi değişiklikleri deneyimler?
Hamile bir kadının bu aşamada deneyimleyeceği değişiklikler aşağıda sıralanmıştır:
- Fetusun boyutları büyüdükçe bel bölgesinde hissedilebilecek rahatsızlık ya da acı hissi
- Yine fetusun büyümesi sebebi ile kilo alma
- Göğüs ölçüsünün büyümesi. Anne sütünün geçeceği kanalların genişlemesi anne adayının göğüslerinin büyümesine sebep olur.
- Mide bulantısı ve kusma
- Koku alma duyusunun hassaslaşması. Çeşitli yiyeceklerin kokusu ya da hoş olmayan her türlü koku bu dönemdeki bir kadında kusma isteği uyandırabilir.
- Yorgunluk hissi. Kadın vücudu hamileyken, kendi içinde yeni bir insan yaratmak için var gücü ile çalışır. Bu devamlı çalışma hali daha önce bahsedilen çeşitli rahatsızlık ya da belirtiler eşliğinde dinlenmeye de engel olduğu için hamile kadınlarda sürekli bir yorgunluk hissi oluşur.
Fetusun normal gelişimine katkı sağlayan etkenler
Fetusun gelişimini olumlu anlamda etkileyen baş aktör annesinin beslenme düzenidir. Hamilelikte alınacak çeşitli besinler fetusun ruh halini değiştirebilir. Özellikle tatlı yiyeceklerin olumlu etkisinden söz edilir.
Bu nedenle hamilelik süresince annenin sağlıklı ve dengeli bir beslenme düzenine sahip olması çok önemlidir. Sağlık ve dengeli beslenmek “iki kişilik yemek” anlamına gelmemektedir. Hamile kadınlar protein ve vitamin gibi hem kendilerinin hem de gelişmekte olan bebeklerinin ihtiyacı olan sağlıklı içeriklere sahip yiyecekler tüketmelidirler.
Bu dönemde tütün mamulleri ve alkollü içkiler gibi zararlı alışkanlıklardan uzak durmak da çok önemlidir.
Eğer yüksek kolesterol, ishal ya da şeker hastalığı gibi rahatsızlıklarınız var ise bu dönemde kendiniz ile fazladan ilgilenmelisiniz. Böyle bir durumdaysanız gelecekte oluşabilecek daha büyük sağlık sorunlarını engellemek amacı ile doktorunuza başvurunuz.
Diğer yandan, American Journal of Obstetrics and Gynecology (Amerikan Obstetrik ve Jinekoloji Dergisi) tarafından yayımlanan bir makalede hamilelikte yapılacak egzersizlerin güvenli olduğu ve hem anne hem de bebek sağlığında olumlu gelişmeler sağladığı söylenmiştir.
Hamilelikte yapılacak egzersizlerin zorluk seviyesinin orta derecede tutulması tavsiye edilir. Orta seviye egzersizlerin en çok tercih edileni yüzmek ve canlı bir tempoda yürümektir. Bu seçeneklere ek olarak uzmanlar bahçe ile uğraşmak gibi hobilerin de hamile kadınların ihtiyacı olan hareketi sağladığını belirtiyorlar.
Sonuç olarak, ne tarz bir egzersiz yapmak isterseniz isteyin seçeneklerinizi bir uzman ile birlikte değerlendirmeniz her zaman en doğru yol olur.
Hamileliğiniz süresince her şeyin yolunda olup olmadığını görmek amacı ile düzenli olarak ultrason muayenelerine katılmanız da çok önemlidir.
Ultrason yardımı ile bebeğinizi görebilir, kalp atışlarını duyabilir ve gelişimini izleyebilirsiniz. Ultrason ile yapılan kontroller hamileliğinizin sağlıklı ilerleyişi açısından çok önemlidirler.
Fetüsün gelişiminde takip edilmesi gereken belirtiler
Birçok hastane ve doktorun ortak sosyal ağı olan Sutter Health, aşağıda sıraladığımız belirtilerden herhangi birini fark ettiğinizde doktorunuza başvurmanızın çok önemli olduğunu belirtiyor:
- Bulanık görme, benek ya da noktalar görme, ışığın aşırı parlak gelmesi (bu belirtiler baş ağrısı eşliğinde de olabilir)
- Baldırda ya da dizin arkasında kızarma ile birlikte oluşan acı.
- Yanma ya da acı hissi ile çiş yapmak veya olağan dışı bir sıklıkta tuvalete gitmek.
- 24 saatten daha uzun bir süre boyunca ateşlenmek veya kısa sürse de 38°C üzeri bir ateşe sahip olmak.
- Karnın alt bölgesin ani bir kramp ya da devamlı acı hissi
- Vajinal kanama ya da akıntı
- Mide bölgesinden yaralanma
- El, ayak ya da yüzünüzde ani ve ciddi şişme
- Vajinal bölgede oluşan yara ve kabartılar (çoğunluk ile uçuk)
- Kaşınma, yanma ya da olağan dışı akıntı şeklinde vajinal enfeksiyon belirtileri
- Kaza her ne kadar önemsiz olur ise olsun kaza geçiren bir arabada bulunma
- Vajinadan az ya da çok devamlı olarak sıvı gelmesi
- 24 saatten uzun süren bulantı, ishal ya da kusma
Son olarak, günümüzde teknolojinin ulaştığı boyut sayesinde hamilelik süresince fetüste oluşabilecek şeker hastalığı ya da spina bifida gibi birçok probleme erken teşhis konulabilmektedir.
Düzenli olarak doktor kontrollerine katılmak hamilelik boyunca bu açıdan da çok önemlidir.