İmdat! Çocuğum okumak ya da çalışmak istemiyor

Çalışmaya ya da okumaya ilgisi azalan gençler, tehlikeli bir kısır döngüye girmiş olabilir. Sık sık zorlukların üstesinden gelemediklerini ve başarılı olmak için sarfedilen her türlü çabanın zaman kaybı olduğunu hissederler. Bu durum, özgüveni azaltan davranış biçimlerine yol açabilir.
İmdat! Çocuğum okumak ya da çalışmak istemiyor

Son Güncelleme: 06 Temmuz, 2018

Ergenlik çağının sonlarına ulaşmış gençlerin ebeveynleri arasındaki en yaygın şikayetlerden biri, çocuklarının çalışmak ya da okumak istememesi durumudur.

Bu gençler, kafalarının karıştığı ve hayat ile ilgili hayal kırıklığı yaşadıkları bir süreçten geçiyor olabilir. Ne üniversite hayatı ne de iş hayatı onlar için çekici gelmeyebilir.

Varlıklı bir ortamda büyümenin risklerinden biri de gençlerin pasif hissetmesidir.

Ebeveynleri tarafından maddi olarak desteklenen bu gençler, gelecekleri için vizyon sahibi olmamakla birlikte, hayallerini gerçeğe dönüştürmek için gereken kararlılıktan da yoksundur.

Çocuğum çalışmak ya da okumak istemiyor: Neden?

Motivasyon eksikliği, genç bir bireyin hayata bakış açısını etkilemiş en az iki faktörün sonucu olarak ortaya çıkar. Birinci faktör çocuğun aşırı koruyucu bir aile tarafından büyütülmesidir. İkincisi ise, kalabalık toplumlarda büyüyen çocuklarda görülür.

Çocuğunun çalışmak ya da okumak istememesinden şikayet eden ebeveyn genellikle bu durumun meydana gelmesinden aslında kendi sorumludur.

Çocuğu doğumdan genç erişkinliğe kadar aşırı şımartan aileler vardır. Elbette bu her zaman için geçerli olmayabilir, fakat aşırı koruyucu ebeveynler birçok gencin duyarsız bireyler olmasına yol açar.

B u tür ebeveynlik, kendi eylemleri için sorumluluk alamayan ve sorunlarını kendi başlarına çözemeyen gençlerin yetişmesine sebep olur.

Genel olarak, bu tür boğucu ortamlarda yetişen gençler, kendi ayaklarının üzerinde durmayı başaramazlar. Geleceğin getireceği şeyden korkarlar.

Çoğu durumda, başarısızlığı göze alamazlar ve en ufak zorluk karşısında geri adım atarlar. Bu, kısır döngüye yol açar, zira çaba gösterip adım atamadıkça daha değersiz hissederler ve bir şey yapabileceklerine olan inançlarını yitirirler.

Buna ek olarak, kendi problemlerini çözebilmek adına hep ailelerini kullandıkları için, aşırı korumacı aileler tarafından yetiştirilen gençler çok çabuk hayal kırıklığına uğrar.

Bu, işler planlandığı gibi gitmediğinde yapmak istediklerinden hemen vazgeçtikleri anlamına gelir.

sigara içen gençler

Toplumsal bakış açısı

Toplum, bazı gençlerin hem çalışmayı hem de okumayı reddetmesine sebep olan bir diğer faktördür. Son derece rekabetçi bir dünyada yaşamamız, bir iş imkanı sunulması durumunda insanların okulu bırakmasına neden olmaktadır.

Günümüzde, yıllarca okuyan gençlerin bile iyi bir iş bulması artık zorlaştı. Gençler bunu gördüklerinde, mezun olmak için verilen çabanın aslında buna değmeyebileceği çıkarımını yapıyor.

Üniversite mezunu olanlar için iş bulmak zor ise, sadece lise eğitimi olanlar için bu daha da zordur. Gençler için iyi kazanmanın bir yolu yok gibi görünüyor olabilir.

Eğitimsiz işsiz ya da deneyimsiz gençler, işe ya da eğitime harcayacakları herhangi bir çabayı zaman kaybı olarak görüyor olabilir.

Bu durum, hayalleri için savaşamayan ve başarıya ulaşmak için gereken mücadeleyi veremeyen gençleri, reddettikleri toplumun kurbanlarına dönüştürüyor.

Bir rol modele sahip olmayan gençler sadece bulundukları ortama uyum sağlamaya çalışırlar. Doğru ya da sağlıklı olup olmadığını sorgulamadan moda olanı yapma eğilimi gösterirler. Arkadaşlarının yaptıklarını taklit ederler ve arkadaşları ne yaparsa aynısını yapmaya çalışırlar.

Bunun nihai sonucu, gençlerin öz değerleriyle yaşama ve inandığı şeyler için mücadele etme iradesini yitirmesidir.

“Eğitimsiz işsiz ya da deneyimsiz gençler, işe ya da eğitime harcayacakları herhangi bir çabayı zaman kaybı olarak görüyor olabilir.”

Çocuğum çalışmak ya da okumak istemiyor; hayatı boyunca eğitimsiz işsiz ya da deneyimsiz mi kalacak?

İyi haber, bu dönemden geçen gençler genellikle bir süre sonra bu durumu atlatırlar. Ancak çocuklarının çalışmak ya da okumak istemediğinden endişelenen anne ve babaların sayısı git gide artmakta.

Aileler bu gençlere yardımcı olmak için neler yapabilir? İlk adım bu durumun neden meydana geldiğini anlamaktır. Bu anlamda, aşağıdaki ipuçları yardımcı olabilir:

Özgüvenini sağlaması için ona yardımcı olun

Ebeveynler olarak, çocuklarımıza kendilerini sevmelerini öğretmek bizim görevimizdir.

Gençler güçlü yanlarını tanıyabilmeli ve geliştirebilmeli, aynı zamanda zayıflıklarını kabul etmeli ve onları kontrol etmeye çalışmalıdır.

teknoloji gençlik

Değerleri vurgulayın

Maddiyat asla kişilik kusurlarını telafi edemez.

Bir ebeveyn olarak, çocuklarınızın ileride çevresine ve dünyaya karşı sorumluluk sahibi ve duyarlı yetişkinler olabilmesine yardımcı olacak değerleri vurgulamalısınız.

Makul sınırlar koymayı ihmal etmeyin

Sınır koymak, genç insanların hayal kırıklığıyla nasıl başa çıkacaklarını ve aynı zamanda bir konuda ne kadar ileri gidebileceklerini öğretmelerine yardımcı olur.

Kurallar açık olmalıdır. Çocuğunuzdan çok fazla şey beklemek yanlış olabilir, ancak aynı zamanda yeteneklerini de hafife almamalısınız.

Gerekli ise, çocuğunuzla birlikte gittikçe yaygınlaşan bu sorunla yüzleşmenize yardımcı olabilecek bir psikolog ya da aile terapistine danışabilirsiniz.

Kendinizi çocuğunuzun çalışmak ya da okumak istemediğinden şikayet ederken buluyorsanız eğer, zaman bu duruma çözüm üretme ve durumu değiştirme zamanı demektir.


Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.


  • Bania, E. V., Eckhoff, C., & Kvernmo, S. (2019). Not engaged in education, employment or training (NEET) in an Arctic sociocultural context: the NAAHS cohort study. BMJ open9(3), e023705. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6475364/
  • Farber, M. J., Kim, M. J., Knodt, A. R., & Hariri, A. R. (2019). Maternal overprotection in childhood is associated with amygdala reactivity and structural connectivity in adulthood. Developmental cognitive neuroscience40, 100711. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6961964/
  • García-Fuentes, J., & Martínez García, J. S. (2020). ” NEET” youth: A stigma that blurs the social problems of young people. Education Policy Analysis Archives28. https://epaa.asu.edu/index.php/epaa/article/view/4652
  • Gutiérrez-García, R. A., Benjet, C., Borges, G., Méndez Ríos, E., & Medina-Mora, M. E. (2018). Emerging adults not in education, employment or training (NEET): socio-demographic characteristics, mental health and reasons for being NEET. BMC public health18(1), 1201. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6202842/
  • Mitrou, F., Haynes, M., Perales, F., Zubrick, S. R., & Baxter, J. (2021). Not in employment, education or training (NEET); more than a youth policy issue. International journal of population data science6(1), 1676. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8459345/
  • Van Ingen, D. J., Freiheit, S. R., Steinfeldt, J. A., Moore, L. L., Wimer, D. J., Knutt, A. D., … & Roberts, A. (2015). Helicopter parenting: The effect of an overbearing caregiving style on peer attachment and self‐efficacy. Journal of College Counseling18(1), 7-20. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/j.2161-1882.2015.00065.x
  • Van Petegem, S., Albert Sznitman, G., Darwiche, J., & Zimmermann, G. (2022). Putting parental overprotection into a family systems context: Relations of overprotective parenting with perceived coparenting and adolescent anxiety. Family process61(2), 792–807. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34435656/
  • Vergara-Lopez, C., Chaudoir, S., Bublitz, M., O’Reilly Treter, M., & Stroud, L. (2016). The influence of maternal care and overprotection on youth adrenocortical stress response: a multiphase growth curve analysis. Stress (Amsterdam, Netherlands)19(6), 567–575. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5292779/

Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.