Ergenlik Çağında Apandisit: Belirtileri ve Tedavisi
Apandisit, şiddetli akut ağrıya sebep olan, apandis organının enfeksiyonu ya da iltihaplanmasıdır. 10 ila 16 yaşları arasındaki kişilerde daha yaygın olarak görülmektedir. Ergenlik çağında apandisit mutlaka çok hızlı bir şekilde tedavi edilmelidir, bu tedavi doktorların apandisi vücuttan çıkarmasıyla gerçekleşir.
Bilindiği üzere, apandis kalın bağırsağın sağında yer alan bir organdır ve genellikle 5 ila 9 cm (2-3.5 inç) uzunluğundadır.
Apandis, işlevi net olarak bilinmeyen bir organ olmasına rağmen, ergenlik dönemindeki fiziksel gelişimin, apandisin bağırsak ile iletişimini kesmesine neden olabileceği uzmanlar tarafından bilinmektedir.
Eğer zamanında tedavi edilmezse; apandisteki iltihaplanma, peritonite bile yol açabilecek ciddi enfeksiyonlara sebep olabilir ve bu durumlarda hastanın hayati tehlikesi oluşabilir.
Ergenlik çağında apandisit belirtileri
Ergenlik çağında apandisit ağrısı ve belirtileri git gide şiddetini artıran bir özelliğe sahiptir. Fakat artık apandisitin ergenlik dönemindeki gençlerde daha yaygın olarak görüldüğü bilindiğine göre, olası apandis iltihaplanmalarına karşı tetikte olabilir, böylece erken fark edebilirsiniz. Tedavi zamanında yapılırsa, operasyon ve iyileşmesi gayet kolay olacaktır.
Ergenlik çağında apandisit belirtileri şunlardır:
- Göbek deliğinin sağında inatçı ağrı
- Karnın ortalarından alt kısmına doğru inen ağrı
- Mide bulantısı ve kusma
- Dışkılama zorluğu ve kabızlık
- Sürekli devam eden ağrı
- İshal
- Karın iltihaplanması: karına dokunulduğunda daha çok acı duyulur
- Tam ya da kısmi iştahsızlık
- Yüksek miktarda lökosit/beyaz kan hücresi
Ergenlik çağında apandisit: olası sebepleri
Ergenlik çağında apandisit stresin bir sonucu olarak ortaya çıkabilir, bunun yanı sıra düzensiz yaşam tarzı da bu hastalığı tetikleyebilir.
Uzmanlara göre; vücut gelişirken, tıpkı küçük çocuklarda olduğu gibi sağlıklı ve dikkatli bir yaşam tarzına sahip olmak çok önemlidir fakat ergenlik dönemindeki genç hastalar doktora gitmek istemeyebilmektedirler.
10 ila 16 yaş arasındaki kişiler artık çocuk değillerdir fakat henüz yetişkin de değillerdir, bu sebeple kendi kendilerine ağrılarıyla başa çıkmaya çalışabilir ve ağrının kendiliğinden geçmesini bekleyebilirler. Eğer bir şey yapmayıp sadece geçmesini beklerlerse, enfeksiyon sonucu oluşan irin karnı sarmaya başlar.
Tüm bunların yanı sıra, apandisit ağrısı o kadar kuvvetlidir ki hastanın sadece karnına dokunmak bile, iltihaplanmadan dolayı onlara çığlık attıracak kadar acı verir. Bu noktaya gelindiğinde, hastanın artık bir adım bile atması neredeyse imkansızdır.
”Eğer zamanında tedavi edilmezse; iltihaplanma, peritonite bile yol açabilecek ciddi enfeksiyonlara sebep olabilir”
Apandisit belirtilerini gördüğünüzde ne yapmalısınız?
Apandisitin en önemli belirtisi, sürekli devam eden ağrıdır. Bu ağrı ilk etapta başka bir şey gibi gelse de, doktora gidilmelidir. Hastanın kendi için yapacağı en iyi şey, doktora gidene kadar mümkün olduğunca hareketsiz bir şekilde uzanıp beklemektir.
Bazen enfeksiyon, apandisitin diğer bedensel etkilerinden daha hızlı ilerler, bu sebeple en iyisi acil tıbbi destek beklerken sakin bir ortamda dinlenmektir.
Ek olarak, ağrı kesici alınmamalı, yemek yenmemeli , başka herhangi bir ilaç kullanılmamalı ve bol su içilmelidir. Bunlar uygulandığında, kişi hastalığının tanısını ve tedavisini mümkün olan en hızlı şekilde alabilecektir.
Tanı koyma
Doktorlar apandisiti dokunarak tespit edebilmelerine rağmen, bu tanıyı doğrulamak için bir dizi tıbbi prosedür ve teste ihtiyaçları vardır. Yalnızca tüm bu prosedür ve testleri gerçekleştirdikten sonra operasyon sürecine geçebilirler.
Hastalar hastaneye getirildiğinde şu süreçlerden geçeceklerdir:
- Ultrason
- Lökosit sayımı
- İdrar yolundaki olası enfeksiyonları ortadan kaldırmak için idrar tahlili
- Baryum lavmanı- baryum sıvısının bağırsaklara verilmesi işlemi
- Bilgisayarlı tomografi
- Laparoskopi- karın içi organlarının görüntülenmesini sağlayan bir yöntem
Apandisit tedavisi: apandis ameliyatı
Ergenlik dönemindeki gençlerde apandisitten kurtulmanın tek yolu ameliyattır ve doktorlar bu ameliyatı yalnızca tüm test sonuçlarını aldıktan sonra yapabilirler. Ameliyat genellikle, hasta hastaneye giriş yaptıktan 2 gün sonra gerçekleşir.
Apandis ameliyatında hastalara genel anestezi verilir. Apandisit gençler arasında çok yaygın olduğu için, bu operasyon herhangi bir hastanenin rutin işlemlerinden biridir.
Ergenlik çağında apandisit: önlemenin yolları
Aşağıda yer alan liste, gençlerin kendilerine iyi bakmalarına ve apandisiti önlemelerine yardımcı olabilir.
- Dengeli bir diyet planlayıp uygulayın.
- Bol sıvı tüketin, özellikle su için.
- Düzenli olarak orta seviyede spor ya da fiziksel aktivite yapın.
- Bağırsaklarınızı tahriş eden aspirin ya da ilaçlar almaktan kaçının.
- Sigara içmeyin.
- Yemeğinizi yavaş yavaş çiğneyin.
- Tuvalete gitmeyi ertelemeyin.
Eklemek gerekir ki, sağlıklı insanlarda bile apandisit görülebilir fakat bu önleme yöntemlerini uygulamak kimseye zarar vermez. Ayrıca, ergenlik dönemindeki gençlerin çoğunda apandisit görülmesine rağmen, bunun çok ciddi sağlık komplikasyonlarına sebep olabileceği unutulmamalıdır.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Allen, L. N., & Tsai, A. Y. C. (2016). Unusual case of appendicitis. Case Reports, 2016, bcr2016214944. https://casereports.bmj.com/content/2016/bcr-2016-214944.abstract
- Bratton, S. L., Haberkern, C. M., & Waldhausen, J. H. (2000). Acute appendicitis risks of complications: age and Medicaid insurance. Pediatrics, 106(1), 75-78. https://publications.aap.org/pediatrics/article-abstract/106/1/75/62783/Acute-Appendicitis-Risks-of-Complications-Age-and
- Buddingh, K. T., Wieselmann, E., Heineman, E., & Broens, P. M. (2012). Constipation and nonspecific abdominal pain in teenage girls referred for emergency surgical consultation. Journal of pediatric gastroenterology and nutrition, 54(5), 672-676. https://journals.lww.com/jpgn/Fulltext/2012/05000/Constipation_and_Nonspecific_Abdominal_Pain_in.19.aspx
- Caruso, A. M., Pane, A., Garau, R., Atzori, P., Podda, M., Casuccio, A., & Mascia, L. (2017). Acute appendicitis in children: not only surgical treatment. Journal of Pediatric Surgery, 52(3), 444-448. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0022346816302779
- Cuervo, J. L. (2014). Apendicitis aguda. Rev. Hosp. Niños (B. Aires), 56(252), 15-31. https://www.academia.edu/download/56973586/15-31-Apendicitis.pdf
- D’souza, N., & Nugent, K. (2016). Appendicitis. American family physician, 93(2), 142-143. https://www.aafp.org/afp/2016/0115/p142
- Ferris, M., Quan, S., Kaplan, B. S., Molodecky, N., Ball, C. G., Chernoff, G. W., … & Kaplan, G. G. (2017). The global incidence of appendicitis: a systematic review of population-based studies. Annals of surgery, 266(2), 237-241. https://journals.lww.com/annalsofsurgery/FullText/2017/08000/The_Global_Incidence_of_Appendicitis__A_Systematic.8.aspx
- Froggatt, P., & Harmston, C. (2011). Acute appendicitis. Surgery (Oxford), 29(8), 372-376. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0263931911001086
- Mason, R. J. (2008). Surgery for appendicitis: is it necessary?. Surgical infections, 9(4), 481-488. https://www.liebertpub.com/doi/abs/10.1089/sur.2007.079
- Puig, S., Staudenherz, A., Felder-Puig, R., & Paya, K. (2008, January). Imaging of appendicitis in children and adolescents: useful or useless? A comparison of imaging techniques and a critical review of the current literature. In Seminars in roentgenology (Vol. 43, No. 1, pp. 22-28). https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18053825/
- Sengul, S., Guler, Y., Calis, H., & Karabulut, Z. (2020). The role of serum laboratory biomarkers for complicated and uncomplicated appendicitis in adolescents. J Coll Physicians Surg Pak, 30(4), 420-424. https://jcpsp.pk/article-detail/the-role-of-serum-laboratory-biomarkers-for-complicated-and-uncomplicated-appendicitis-in-adolescents