Biz Ayrılamayız: Ten Tene Temas
Yeni doğan bebeklerde kanguru metodu ya da ten tene temas çok sık biçimde kullanılan bir tekniktir. Bu sıcaklık dolu ilk fiziksel dokunuşlar sayesinde bebek anne sütü ile beslenme sürecine daha kolay bir biçimde girer. Ayrıca bu sayede anne ile bebek arasındaki bağlar sıkı bir biçimde örülmeye başlar. Bununla birlikte yapılan çok sayıda çalışma, tensel temas tekniklerinin ilerleyen dönemlerde de sürdürülmesi gerektiğine işaret etmektedir.
Neonatoloji (yenidoğan bebek gelişimi, hastalıkları ve tedavileri bilim dalı) uzmanları bu tekniği “kanguru bakımı” olarak adlandırmaktadırlar. 1970’li yılların başlarında, o dönemde ölüm oranları inanılmaz derecede yüksek olan Bogotá’da, annelerin bebeklerini göğüslerinde taşımaları gibi çok basit bir teknikle bebek ölümlerinin ciddi bir biçimde azaldığı fark edilmiştir.
Kanguru metodu kalp atış ritmini iyileştiren, nefes alma verme işlemini düzenleyen ve oksijen doyumunu yükselten bir tekniktir. Kanguruların yavrularını keselerinde taşımalarından esinlenerek adlandırılmış olan kanguru metodunun oldukça faydalı olduğu kısa sürede anlaşılmıştır. Bu nedenle de, başta Birleşik Devletler olmak üzere dünyanın dört bir yanındaki hastanelere hızla yayılmıştır.
Bu noktada konunun diğer bir boyutuna da değinmek faydalı olacaktır. Bebekler doğdukları anda anneleri ile ten tene temasın ne denli önemli olduğu sürekli bir biçimde vurgulanan bir gerçektir. Bu teknik özellikle prematüre olarak doğan bebeklerde çok daha harika sonuçlar vermektedir. Bununla birlikte şu ilgi çekici detayı da gözden kaçırmamak gerekir. Eğer “kanguru metodunu” bebeğin ilk ayları boyunca devam ettirirsek, bebeğimizle olan bağı daha fazla güçlendirme şansını yakalarız. Ayrıca bebeğin sağlıklı bir biçimde gelişimine de büyük bir katkıda bulunmuş oluruz.
Şimdi konu hakkında faydalı olacak bazı detayları birlikte inceleyelim.
Yeni Doğan Bebeği En İyi Karşılama Biçimi: Ten Tene Temas
Yeni doğmuş bir bebek kadar gizemli başka bir şeyin olmadığı söylenir. Dönüp kendi doğumumuzu hatırlamaya çalışsak sadece hayallerimizde oluşturduğumuz sisli bir hayal ürününden başka bir şey aklımıza gelmeyecektir. Yani o anı hatırlamamız mümkün değildir. Ancak pek çok nörolog ve neonatologa göre doğum son derece travmatik bir tecrübedir. Bu sıradışı olayın her insanda çeşitli izler bırakması ciddi olasılıklar içinde bulunmaktadır.
- Bir süredir içinde bulunduğumuz son derece huzurlu ve güvenli ortamdan çıkmak zorunda kalırız. Bir anda birkaç tane el bize dokunmaya başlar, göbek bağını keser ve bizi yıkar. Bu arada biz nereye geldiğimizi anlamaya çalışırız. Uzun zamandır bir parçası olarak hayatımızı sürdürdüğümüz anne nerededir?
- Doğumdan sonraki özellikle bir saat kutsal bir zaman dilimidir. Bu önemli periyot sadece anne ve bebeğine aittir. Bu birliktelik, tüm hastanelerin titizlikle uygulaması gereken vazgeçilmez ve çok önemli bir uygulamadır. Bunun başlıca nedenlerini şu şekilde sıralayabiliriz:
Doğum Sonrası “Kanguru Metodunun” Faydaları
- Anne rahminde bir süredir devam eden dünyadan içinde bulunduğumuz büyük dünyaya geçiş süreci daha uyumlu ve daha az stresli bir biçimde gerçekleşir. Yani anne ile ten tene temas çok daha sıcak ve sevgi dolu bir karşılama anlamına gelir.
- Ten tene temasın en önemli faydalarından biri oksijen doyumunu en iyi seviyede sağlaması ve bebeğin vücut ısısının düzenlenmesine katkıda bulunmasıdır.
- Bunun dışında anne ile bebeğin birbirinden ayrılmasının yarattığı olumsuz etkilerin de bu yöntemle azalacağını unutmamak gerekir. Bu hassas süreç bebeğin beyninde yüksek oranlarda stres oluşmasına neden olur. Sadece anne ile bebeğin ten tene temasının yeterli olduğu oldukça basit, eşsiz ve rahatlatıcı bu yöntem sayesinde bu ciddi problemin önüne geçme şansını yakalarız.
- Bebeklerin annelerinin göğüslerini bulmak gibi içgüdüsel bir yetenekle doğdukları bir gerçektir. Bu yöntem sayesinde bebek, hemen annesini emmeye başlayabilir. Ten tene temas, doğumdan hemen sonra başlaması gereken bu doğal davranışı destekleyerek harekete geçirir.
- Sezaryen doğum yapıldığında da kanguru metodunun mutlaka uygulanması gerekir. Günümüzde hastanelerin pek çoğunda özellikle sezaryen doğumlarda, bebeğin doğduktan sonra hemen bir kuvöze alınması, annenin ise resüsitasyon işlemlerine tabi tutulması çok yaygın bir durumdur. Ancak şartlar müsait oldukça kanguru metodunun mutlaka uygulanması gerekmektedir.
İlerleyen Aylarda Ten Tene Temas
Tenin ısısı, kokusu, yakınlığın verdiği sıcaklık ve iki kalbin bir arada atması başka hiçbir şeyle kıyaslanamayacak derecede eşsiz bir durumdur. Bebekler, sağlıklı ve mutlu bir biçimde büyümek için sadece anne sütü ya da biberona ihtiyaç duymazlar. Yani yiyecek herşey demek değildir.
- Normal bir biçimde büyümek için yakınlığa, ilgiye ve güvenliğe ihtiyaç duyarlar. Beyinde bulunan nöron bağlantıların gelişimi için en güzel araç sevgi dolu bir ortamdır. Bu ortam sayesinde beyin, hissettiği, algıladığı ve dünyanın kendisine sundukları üzerinde kendi gerçekliklerini oluşturur.
- O halde bebeği stresten kurtaracak ve kendini güvende hissetmesini sağlayacak ten temasından neden mahrum bırakalım? Annenin bebeğini emzirmesi bu birlikteliği ve sıra dışı bağı doğal bir biçimde oluşturur. Ancak eğer isterseniz bir aile olarak da bu bağı aylar boyunca devam ettirmeniz mümkündür.
Anne ya da babayla ten tene temasın, bir bebeğin bilişsel ve duygusal açıdan gelişimine olumlu katkıda bulunduğu bilinmektedir. Bu nedenle, eşinizden ve hatta mümkünse bebeğin büyük kardeşinden bile bu uygulamada size katılmalarını istemek doğru bir davranış olacaktır. Bunu gerçekleştirmek için şu basit işlemleri uygulamanız yeterli olacaktır:
Kanguru Metodu Nasıl Uygulanır?
- Öncelikle vücudunuzun üst kısmındaki giysileri çıkartın.
- Bebeğin üstünde sadece bez ya da isterseniz bir şapka kalsın.
- Daha sonra çocuğu dikey bir biçimde göğsünüze yerleştirin ve bir battaniye ile sarın.
- Bebeğin bir süre bu şekilde dinlenmesini sağlayın. Bu zaman dilimi hem siz hem de bebek için çok özeldir. O nedenle o anın keyfini çıkarın, nefes alış verişini dinleyin.
- Bu metodu haftada 4 – 5 saat uygulamak uygun olacaktır.
Son olarak bebeğinizle ten tene teması ne kadar uzun süre devam ettirebilirseniz o kadar faydalı olacağını aklınızdan çıkarmayın.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Abdulghani, N., Edvardsson, K., & Amir, L. H. (2018). Worldwide prevalence of mother-infant skin-to-skin contact after vaginal birth: A systematic review. PloS one, 13(10), 1–19. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30379859/
- American Academy of Pediatrics Committee on Fetus and Newborn, American College of Obstetricians and Gynecologists Committee on Obstetric Practice, Watterberg, K. L., Aucott, S., Benitz, W. E., Cummings, J. J., … & Wharton, K. R. (2015). The apgar score. Pediatrics, 136(4), 819–822. https://www.acog.org/clinical/clinical-guidance/committee-opinion/articles/2015/10/the-apgar-score
- Bigelow, A. E., & Power, M. (2020). Mother–infant skin-to-skin contact: short‐and long-term effects for mothers and their children born full-term. Frontiers in Psychology, 11, 1–9. https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fpsyg.2020.01921/full
- Crenshaw, J. T. (2014). Healthy Birth Practice #6: Keep Mother and Baby Together- It’s Best for Mother, Baby, and Breastfeeding. The Journal of Perinatal Education, 23(4), 211–217. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4235060/
- Herrera, A. (2013). El contacto piel con piel de la madre con el recién nacido durante el parto. Index de Enfermería, 22(1), 79–82. https://scielo.isciii.es/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S1132-12962013000100017
- Karimi, F. Z., Miri, H. H., Khadivzadeh, T., & Maleki-Saghooni, N. (2020). The effect of mother-infant skin-to-skin contact immediately after birth on exclusive breastfeeding: a systematic review and meta-analysis. Journal of the Turkish German Gynecological Association, 21(1), 46–56. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30905140/
- Kostandy, R. R., Ludington-Hoe, S. M. (2019) The evolution of the science of kangaroo (mother) care (skin-to-skin contact). Birth Defects Research, 111(15), 1032–1043. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31419082/
- McCain, G. C., Ludington-Hoe, S. M., Swinth, J. Y., & Hadeed, A. J. (2005). Heart rate variability responses of a preterm infant to kangaroo care. Journal of Obstetric, Gynecologic, and Neonatal Nursing, 34(6), 689–694. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16282226/
- Moore, E. R., Bergman, N., Anderson, G. C., Medley, N. (2016). Early skin-to-skin contact for mothers and their healthy newborn infants. Cochrane Database of Systematic Reviews, 11(CD003519). https://www.cochrane.org/es/cd003519/contacto-piel-piel-temprano-para-las-madres-y-sus-recien-nacidos-sanos
- National Health Service. (s. f.). Skin-to-skin contact with your newborn. Consultado el 5 de noviembre de 2023. https://www.nhs.uk/start-for-life/baby/baby-basics/caring-for-your-baby/skin-to-skin-contact-with-your-newborn/
- Nzaramba, S. (21 de septiembre de 2021). Kangaroo Mother Care is helping premature babies survive and thrive in Rwanda. https://www.unicef.org/rwanda/stories/kangaroo-mother-care-helping-premature-babies-survive-and-thrive-rwanda-0
- Rey, E., & Martínez, H. (1986). Método madre canguro manejo ambulatorio del prematuro. Revista de la Facultad de Medicina, 40(3), 297–310. https://revistas.unal.edu.co/index.php/revfacmed/article/view/31087
- Safari, K., Saeed, A. A., Hasan, S. S., & Moghaddam-Banaem, L. (2018). The effect of mother and newborn early skin-to-skin contact on initiation of breastfeeding, newborn temperature and duration of third stage of labor. International Breastfeeding Journal, 13(1), 1–8. https://internationalbreastfeedingjournal.biomedcentral.com/articles/10.1186/s13006-018-0174-9
- Unicef. (s. f.). Baby-Friendly Hospital Initiative. Consultado el 5 de noviembre de 2023. https://www.unicef.org/documents/baby-friendly-hospital-initiative
- Unicef. (s. f.). Skin-to-skin contact. Consultado el 5 de noviembre de 2023. https://www.unicef.org.uk/babyfriendly/baby-friendly-resources/implementing-standards-resources/skin-to-skin-contact/
- Widström, A. M., Brimdyr, K., Svensson, K., Cadwell, K., & Nissen, E. (2019). Skin-to-skin contact the first hour after birth, underlying implications and clinical practice. Acta Paediatrica, 108(7), 1192–1204. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30762247/
- World Health Organization. (7 de agosto de 2020). Skin-to-skin contact helps newborns breastfeed. https://www.who.int/westernpacific/news-room/feature-stories/item/skin-to-skin-contact-helps-newborns-breastfeed
- World Health Organization. (2003). Kangaroo mother care: a practical guide. https://www.who.int/publications/i/item/9241590351
- World Health Organization. (22 de julio de 2022). Early Essential Newborn Care. https://www.who.int/news-room/questions-and-answers/item/early-essential-newborn-care