0 ila 6 Aylık Bebeklerin Duyularının Gelişimini Teşvik Edecek Uygulamalar
Bebeklerin hayatlarının ilk döneminde, yani 0 ila 6 aylık oldukları zamanda, duyularının gelişimini tetiklemek çok önemlidir.
Bu yaşlardaki bebekler vücutlarının ve fiziksel ihtiyaçlarının farkına varmaya başlarlar. Beslenme ve uyku gibi temel ihtiyaçlarının giderilmesini beklerler. Hayatlarının bu evresinde onlara yol gösterip yardım edecek birine ihtiyaç duyarlar.
Bu, birçok ebeveynin zorlandığı bir şey olduğu için bebeğinizin duyularını harekete geçirmeyi tetikleyecek bazı ipuçlarını paylaşacağız.
0 ila 6 aylık bebeklerin teşvik edilmesi
0 ila 3 aylık
Bu yaşlardaki bebeğinizin aşağıda belirttiğimiz beyin bölgelerini uyarmak çok önemlidir:
- Beynin temassal bölgesi: bebeğinizin dokunma duyusunu uyarmak için ona, süngerler ve eldivenler gibi farklı dokularda malzemeler kullanarak banyo yaptırabilirsiniz.
- Beynin vestibüler bölgesi: bu bölge beynin hareket ile ilgili kısmıdır. Bebeğinizin beyninin vestibüler bölgesini uyarmak için onları çok nazik bir şekilde sağa, sola, yukarı ve aşağı doğru sallayın. Onlara farklı ağırlıklarda oyuncak verip farklı sesler duyabilecekleri şeyler yapın.
- Beynin motor bölgesi: bebeğinizin bacaklarını oynatmasına yardımcı olun. Onu, çevresini görebileceği bir şekilde tutup bacaklarıyla pedal çevirme hareketi yapın.
- Beynin duyu bölgeleri: bebeklerinize gözleri ile takip edebilecekleri parlak boyalı nesneler ya da resim kitapları gösterin.
4 ila 6 aylık
Bu yaşlardaki bebeklerde beynin şu bölümlerini uyarabilirsiniz:
- Temassal bölge: bebeğinize nazikçe sarılın ve devamında uyguladığınız baskıyı hafifçe arttırın. Bu yaptığınız hareket onların kaslarındaki farklı hisleri deneyimlemelerini sağlayacaktır.
- Duyular: bu aşamada onlara hikayeler okumak ve şarkı söylemek çok önemlidir.
6 aylık ve daha büyük bebeklerin duyularını harekete geçirmek
Duyuların uyarımı insan vücudunun farklı bölümlerinden meydana gelebilir ve etkili olabilmesi açısından gelmelidir de.
Bebeklerin duyularını geliştirmeye yarayacak farklı birçok tarzda uygulamadan bahsedebiliriz.
Aşağıda, çeşitli aktiviteler ile el ele beraber yürütülen duyusal uyarımları tarif ettik:
İşitsel uyarım:
Bebeğinizin duyma duyusunu uyarmak adına şunları öneriyoruz:
- Farklı sesler çıkaran oyuncaklar kullanın
- Bebeğinizin çıkardığı sesleri taklit edin
- Bebeğinizin yakınlarında iken duyabileceği bir ses tonu ile konuşun.
- Sesinizi değiştirin
- Çocuğunuz için müzik çalın
- Çocuğunuz ile her zaman konuşun
Görsel uyarım
Bu aktiviteler bebeğinizin görme duyusunu uyaracaklardır:
- Odalarında parlak renkler kullanmak
- Bir ayna karşısında oynamalarını sağlamak
- Işıklandırmalı oyuncaklar ile oynaması
- Bebeğinizin gözü önünde bir oyuncağını saklayıp bulmasını sağlamak
- Televizyon seyretmek
Dokunsal uyarım
Bu aktiviteler bebeğinizin dokunma duyusunu uyaracaklardır:
- Bebeğinize, oyun kili, mumlu kil, oyun hamuru ve çamur ile oynamayı öğretin.
- Farklı dokularda nesnelere dokunmalarını sağlayın.
- Farklı büyüklük ve şekillerdeki nesnelere dikkatlerini çekin ve onlar ile oynamalarını teşvik edin.
Koklama duyusunun uyarımı
Bebeğinizin koku alma duyusunu uyarabilmek için yapabileceğiniz çeşitli şeyleri aşağıda bulacaksınız.
- Parfüm ya da benzeri güzel kokular kullanın.
- Çocuğunuzun farklı meyve ve yiyecek kokularını koklayabilmesi için, yemeden önce yiyecekleri burnuna yaklaştırın.
- Esanslı mumlar kullanın.
- Onlara günlük sıradan kokuları fark etmeyi öğretin.
Bebeğinizin tat alma duyusunu tetikleme
Aşağıda, bebeğinizin tat alma duyusunu tetiklemenin en iyi yolunu bulacaksınız:
- Çocuğunuzun farklı tatları denemesini sağlayın: tatsız tuzsuz, ekşi, tuzlu, tatlı ve acı gibi…
Tüm bu aktiviteleri uygularken çocuğunuza ne yaptığınızı, neden yaptığınızı sürekli anlatın. Bu şekilde davranmanız bebeğinizin seslere olan farkındalığını arttıracak ve çevrelerini algılamalarını sağlayacaktır.
Bebeklere uyguladığınız bu teşvikler sağlıklı bir şekilde büyümeleri ve gelişimlerini tamamlamaları adına çok önemlidirler.
Tüm bu süreçte istekli ve sabırlı olmalısınız ama şunu da bilmelisiniz ki sonunda elde edeceğiniz ödül tüm çabalarınıza değecektir. Bu nedenle, ufaklıklarınız ile bol bol oyun oynayın ve duyularının gelişimine yardımcı olun.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Al-Qarut Carreño, K. (2022). Desarrollo normal y anormal de las funciones visuales en niños (Bachelor’s thesis, Universitat Politècnica de Catalunya). Disponible en: https://upcommons.upc.edu/handle/2117/365822
- Español, S. (2010). Performances en la infancia: cuando el habla parece música, danza y poesía. Epistemus. Revista de Estudios en Música, Cognición y Cultura, 1(1), 57-95. Disponible en: https://revistas.unlp.edu.ar/Epistemus/article/view/2702
- Ferronato, P. A., Domellöf, E., & Rönnqvist, L. (2014). Early influence of auditory stimuli on upper-limb movements in young human infants: an overview. Frontiers in psychology, 5, 1043. Disponible en: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4166959/
- Mammen, M. A., Moore, G. A., Scaramella, L. V., Reiss, D., Shaw, D. S., Leve, L. D., & Neiderhiser, J. M. (2016). Infant patterns of reactivity to tactile stimulation during parent-child interaction. Infant behavior & development, 44, 121–132. Disponible en: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5125942/
- Nava, E., Grassi, M., Brenna, V., Croci, E., & Turati, C. (2017). Multisensory Motion Perception in 3-4 Month-Old Infants. Frontiers in psychology, 8, 1994. Disponible en: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5694769/
- Pedrosa, C., Caçola, P., & Carvalhal, M. I. (2015). Fatores preditores do perfil sensorial de lactentes dos 4 aos 18 meses de idade [Factors predicting sensory profile of 4 to 18 month old infants]. Revista paulista de pediatria : orgao oficial da Sociedade de Pediatria de Sao Paulo, 33(2), 160–166. Disponible en: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4516369/
- Tello Urgilés, E. (2008). Programa de estimulación táctil para niños de cero a seis meses (Bachelor’s thesis, Univesidad del Azuay). Disponible en: https://dspace.uazuay.edu.ec/handle/datos/7642