Çocukların sosyalleşme sürecinde kardeşlerin rolü ne?

Kardeş olsun ya da olmasın, evdeki çocuğun ne derece sosyalleştiği; ebeveynlerinden aldığı eğitime veya çocuğun grupla sosyalleşebilme kapasitesine bağlı olarak değişiklik gösterecektir.

Ebeveynlerin rolü bu noktada çok büyük önem taşımaktadır ki böylelikle çocuk giderek içine kapanmaz. Tek çocuk olmanın taşıdığı “kötü şöhret” birçok ebeveyni tekrar çocuk sahibi olmaya iter, bu da yeni bir sosyalleşme sürecinin kapısını aralar.

Böylece en büyük çocuk bu kötü şöhreti edinmez. Bu kötü şöhret; çocuğun kaprisli, bencil ya da şımarık olacağına dair bir önyargı taşır içerisinde. Bu durumun tabii ki böyle olması gerekmez ve bu noktada ebeveynlerin verdiği eğitim çok etkili olacaktır.

Fakat daha çok kardeş sahibi olması çocuğun sosyalleşmesini ne yönde etkiler? Kardeş sahibi olmanın ve tek çocuk olmanın taşıdığı klişelere rağmen gelenekler ve aile modelleri sürekli değişmektedir ve bu durum giderek önyargıların kırılmasını da sağlar.

Kardeş sahibi olmak çocuğun sosyalleşmesini nasıl etkiler?

Çocuğun büyüdüğü çevre özellikle hayatının ilk yıllarında onun karakterinin ve kişiliğinin gelişiminde çok önemli bir etkiye sahiptir. Sağlıklı bir çevre sevgi ve ilgi odaklı bir ebeveynlik anlayışı çocukların belki de iki en büyük ihtiyacıdır.

Çocuğun empati kurma yeteneği, özgüveni, entelektüel yetenekleri ve genel anlamda sosyalleşme yetenekleri büyük ölçüde ilk 12 veya 24 ayda çocuğun yaşadıklarıyla bağlantılı olarak gelişir. Bunlara ek olarak ebeveynlerin sundukları yakınlık seviyesi ve destek de bir o kadar çocuğun karakter gelişiminde söz sahibi olabilir.

Anne ve baba olma yaşı gecikiyor

Günümüzdeki ailelerin oldukça geniş bir farklılık gösterdiklerini göz önünde bulundurursak bu ailelerin çok da demode olmuş ahlaki değerlerle yetiştirilmediklerini gözlemleyebiliriz. Bunun tam tersi olarak da çiftler günümüzde genellikle iş ve kariyeri, gençliklerini ya da gezmeyi; ebeveynliğe kendilerini adamadan önce öncelik haline getirmektedirler.

Pratikte baktığımızda çiftlerin çocuk sahibi olmadan önce keyiflerine vakit ayırmaları onların aile kurmalarını geciktirir. Tüm eşler belli bir yaşa eriştikten sonra kendilerini sadece erkek ya da kız çocuklarını iyi bir şekilde yetiştirmeye adarlar.

K ardeşlerle birlikte dünyaya gelen çocuklar ve uzun bir süre geçtikten sonra kardeş sahibi olan çocuklar için düşündüğümüzde her iki grup da sosyal dünya konusunda benzer zorluklar yaşayacaklardır.

Sosyal ilişkilerinde, tek çocuk kardeş eksikliğinden dolayı yakın çevresinde daha çok arkadaş yapmaya yatkın olurken; tam tersi bir şekilde, birçok çocuğun yetiştirildiği evdeki çocuklarda ise çocuklar arasında akrabalı sosyalleşme gözlemleriz.

Daha çok kardeş mi daha az mı yoksa tek çocuk mu?

Kardeş sahibi olmanın çocuklar için hem çok güzel faydaları hem de büyük zorlukları vardır. Tek çocuk durumunun da tabi ki faydaları ve zorlukları vardır. Eğer ki daha çok kardeş sahibi olmanın çocukların sosyalleşmesinde önemli bir etkisi olup olmadığını düşünüyorsanız; cevabımız pek de öyle olmadığı yönünde.

Fakat kardeşleri olan bir çocuğun her zaman ellerinin altında oyun arkadaşları olur ve ebeveynlerin çocuklarına karşı beklentileri de kardeşler arasında dağıldığı için ev içinde çocuk daha az baskı hisseder. En azından çocukluk döneminde, erkek ve kız kardeşler canlı bir sosyalleşme içerisinde büyürler.

Tek çocuk yalnızlığa karşı sessiz bir savaş sürdürür. Eğer şanslıysa tek çocuğun ebeveynleri kardeş eksikliğini daha fazla oyuncakla kapamaya çalışır. Tek çocuğa ailesi sevgi ve kaliteli bir bakım sunar ki böylece çocuğun sosyal, akademik ve iş performansları; ailelerinden çok çevrelerinde sosyalleşme yaşadıkları için daha da gelişmiş olabilir.

Çocuğa sağlıklı bir şekilde büyüyebileceği sıcak, huzurlu ve dengeli çevreyi sunmak; aynı şekilde çocuğun benzer sağlıkta ilişkiler de yaşayabilmesi için ön ayak olur. Kardeş olsun ya da olmasın, her çocuk özeldir ve o özelde yetiştirilmeleri gerekir.

Sonuç olarak, kardeş olsa da olmasa da bir çocuğun iyi bir derecede sosyalleşebilmesinin önündeki en büyük engel çevresinden edindiği kötü örnekler olabilir. İyi örneklerle yetişen çocuk ise temel ihtiyaçları ve arzuları karşılandığı için -kardeşi olsa da olmasa da- mutlu olur ve arkadaşlarıyla ya da kendinden yaşça büyüklerle sağlıklı bir şekilde iletişim kurabilir.