Ayrılık: Etkileri Ve Aşamaları Nelerdir?

Ayrılık herkes için gerçekten de travmatik bir deneyim olabilir. Bu acının üstesinden gelebilmek için durumu kabullenmek ve her bir aşamadan teker teker geçmek önemlidir. Bugünlerde başınızdan bir ayrılık geçtiyse, bu yazıyı okumak isteyeceksiniz. 

Bir insanın başına gelebilecek en travmatik durumlardan biri de ayrılıktır. Çeşitli çalışmalar, beynin, ayrılık sürecinin farklı aşamalarında nasıl davrandığını göstermiştir.

Buluntulara göre stres seviyemiz yüksek olur ve hatta zaman zaman fiziksel ağrı bile hissederiz. Ayrılıkların derin bir şekilde yaşamlarımızı etkilemesi bizi şaşırtmamalı.

Neden birinden ayrılmak bizi bu kadar etkiler?

Bir aile kurduğumuzda, olabilecek en samimi ilişki tipini yaratıyoruz. Ailenin üyeleri arasında değerleri, gelenekleri ve inançları aktarıyoruz ve kimliklerimizi inşa ediyoruz.

Ailelerimizde öz benliğimizin, ahlak kurallarımızın ve diğerleriyle bağ kurma şeklimizin temellerini oluşturuyoruz. Aileler, hayattaki değişimler karşısında bize duygusal ve fiziksel güvenlik çerçevesi sağlarlar.

Bir ayrılık sürecinden geçerken bu durum bizi derin şekilde etkiler. Bu durumdan etkilenen aile üyelerinin her biri ayaklarının altındaki dünyanın sarsıldığını hisseder.

Ailenin üyelerinden her biri durumu farklı bir şekilde deneyimleyebilir ve her deneyim doğrudur. Örneğin:

1. Bazı insanlar kendilerine sunulan şeyi artık alamayacaklarını fark ettiklerinde bir umutsuzluk duygusu hissedebilirler.
2. Diğerleri ayrılığı başarısızlık olarak yorumlayabilir.
3. Düşük öz saygı da yaygın görülen bir sonuçtur. Suçluluk hissedebilir ve hayatımızdaki pek çok şeyi sorgulayabiliriz.
4. Bazen ayrılık bize bir özgürlük hissi verir. Aynı şekilde ailede gerçekleşen değişimler nedeniyle yas tutma semptomlarını da deneyimleyebiliriz.

Ayrılık sürecinin farklı aşamaları

Psikologlar bir çift ayrıldığında, bireylerin matem sürecinden geçtiğinde hemfikirdirler. Matem, her bir bireyin sahip olduğu araçlara göre değişen çeşitli aşamalardan oluşur. Ayrılık sürecinin farklı aşamaları birbirinden daha uzun ya da daha kısa sürebilir.

Aşağıda ayrılık sürecinin farklı matem dönemlerine yakından bakacağız.

İnkar

İsminden de anlaşılacağı üzere bu dönem gerçeğin inkar edilmesinden oluşur. İşlerin normale döneceğini ya da daha iyiye bile gidebileceğini düşünürüz. Ayrılığın etkisi o kadar güçlüdür ki gerçekleri kabul etmek yerine kendimizi korumamız gerektiğini hissederiz.

Bu aşamanın ne olduğunu anlamak, atlatmak ve ilerlemek önemlidir. Ayrıca bu aşamada takılıp kalmamamız veya böyle hissettiğimiz için kendimizi yargılamamamız da önemlidir.

Öfke

İnkardan sonra, diğer tarafa karşı yöneltilen öfke gelir. Gerçeği görmeyi istememe aşamasından yanlış giden her şey için eski partnerimizi suçlama aşamasına geliriz. Bazı bireyler kendilerini de suçlayabilirler. İntikam almayı istemek yaygın görülen bir şeydir.

Pazarlık

Bu aşama boyunca diğer tarafı anlamaya, neler olduğunu kabullenmeye ve diğer tarafa yaklaşmaya çalışırız. Bu aşamayı doğru bir şekilde idare etmezsek, barışma olasılığına inanma riskimiz vardır. Bu sadece işleri daha da kötüleştirecektir.

Depresyon

Öyle gözükmese de asıl iş burada başlar. Artık geri dönüşün olmadığını anlarız ve gerçek anlamda üzgün hissetmeye başlarız. Kendinizi eskisinden daha kötü hissedebilirsiniz. Ancak sonunda ilişkinin bittiğini anlamışsınızdır. Bu sayede er ya da geç ilerleyebileceksiniz.

Kabullenme

Yavaş yavaş üzüntü yok olur ve ayrılıktan sonra da bir gelecek olduğu hissi gerçek gibi gelmeye başlar. Yaşama, yeni insanlarla tanışma ve hatta yeni biriyle romantik bir ilişkiye başlama isteğimizi yeniden kazanırız.

Ayrılıkların bırakabileceği bazı yara izleri

Gördüğünüz gibi ayrılıkların zihinsel, duygusal ve hatta fiziksel sağlığımızın üzerinde inanılmaz büyük etkisi vardır. Bu durum belli sonuçlara yol açabilir:

• Depresyon: Elbette bu, yas sürecinin doğal bir parçasıdır. Ancak pek çok kişi bu aşamada takılıp kalır ve üzüntü döngüsünden nasıl çıkacağını bilemez. Günden güne kendilerini daha fazla izole ederler ve kronik depresyona düşerler.
• Anksiyete: Belirsiz bir gelecek korkusu anksiyeteye neden olabilir. Genellikle buna uyuyamama da eşlik eder.
• Travma sonrası stres bozukluğu (PTSD): Ayrılıklar herhangi bir şekilde şiddetle son bulduysa, bu tür bir bozukluğa yol açabilirler. Bu, özellikle de kötü davranma olan durumlar için doğrudur.
• Düşük öz saygı: Kayıp, bize umutsuzluk getirebilir ve suçluluk hissi başlar. Öz saygının kaybedilmesi ise bunun bir adım ötesidir.

Hiç şüphesiz ayrılıklar yüzleşilmesi zor durumlardır. Ancak özellikle de doğru araçlara ve desteğe sahip olduğumuzda aşılması imkansız değildir.

Bu semptomlardan ve ayrılık aşamalarından herhangi birini deneyimliyorsanız, rutinden çıkmanıza ve hayatınızı yeniden inşa etmenize yardımcı olacak bir uzmana ulaşın.