Çocuklarınıza Karşı Fazla Korumacı Olabilir Misiniz?
Çocuklarınıza karşı fazla korumacı davrandığınızı mı düşünüyorsunuz? Elbette bu soruya vereceğiniz cevap “hayır” olacaktır. Çünkü ebeveynlerin çoğu yaptığı hataların farkında olmaz. Ancak merak etmeyin, bunun bir çözümü var. İlk adım, çocuklarınızın iyiliği için önce hata yaptığınızı kabul etmektir.
Çocuğunuza karşı çok fazla korumacı olduğunuzun farkına varmak, daha iyisini yapamadığınız için kendinizi suçlamak ya da cezalandırmak anlamına gelmez. Kimse her şeyi hatasız bir şekilde yapmayı gösteren bir rehberle dünyaya gelmemiştir. Özellikle de çocuk yetiştirme konusunda.
Ancak çocuğunuzun iyiliğini düşünerek sürekli önlem al, önlem al, önlem al diyen bir tutumla kendinizi yiyip bitiriyorsanız sandığınız kadar kontrol sahibi olmayabilirsiniz. Bu durumda doğal olarak şu soru akıllara gelir: Çocuğumuzu yeterince korumakla çok fazla korumacı davranmak arasındaki ince çizgiyi nasıl anlayabiliriz?
Çocuklarınıza karşı çok fazla korumacı davranmak kötü bir ebeveyn olduğunuzu mu gösterir?
Hayır, kötü bir ebeveyn değilsiniz. Neyse ki kendinizi geliştirmek için her zaman fırsat yaratabilirsiniz. Gereken adımları atmanızı sağlayacak iyi bir plan oluşturursanız bu hatalarınızı düzeltebilirsiniz.
Ebeveyn olarak çocuklarınıza bakmakla yükümlüsünüz, ancak bu demek değildir ki her şeyi abartmalısınız. Yani bunu yapmaya çalışırken çocuğunuzun hayatını yaşamasına engel olmamalısınız.
Çoğu zaman hayatta her şeyin kolay olmadığını unuturuz. Hatalar, çocuğunuzun öğrenme ve hayattaki engelleri aşma sürecinin önemli bir parçasıdır.
Hayat tehlikelerle doludur ama biz bunlara karşı tetikte olmaya çalışırken çocuğumuzu izole ederek bir fanusun içine kapatmamalıyız.
Acı ya da üzüntü yaşamaktan kaçamazsınız ama çocuklarınızın karşılaştığı problemleri çözmesine yardımcı olarak güçlü bir temel oluşturabilirsiniz. Bu da olumlu bir tutumla yapılabilir.
Çocuklarınızın güvende hissedeceği, onları bekleyen tehlikelerle ve bunlarla nasıl başa çıkabileceğiyle ilgili konuşabileceği bir ortam yaratmalısınız.
Her şeyi bir tehdit olarak görür ve ne pahasına olursa olsun tüm riskleri ortadan kaldırmaya çalışırsanız bu sizi tüketir. Sadece tüketmekle kalmaz, çocuğunuzun da büyüdükçe kendine olan güvenini kazanamamasına neden olur.
Korku, çocuklarda özgüven düşüklüğü ve çevresine karşı da güven eksikliği yaratır. Karşılaştıkları zorluklarla mücadele etmelerini sağlayacak fırsatları göremeyebilirler. Bunun sonucunda da yanlış kararlar alır ve güvenli hissettikleri konfor alanında kalma eğilimi geliştirirler.
Hata yapmanın faydası
Hata yapma hakkınıza saygı duymalısınız. Deneyim edinerek öğrenmek çocuklar için en önemli derslerden biridir.
Gerekli noktalarda çocuğuzu korumalı, ona destek vermeli, başarısını kutlarken hatalarından da öğrenmesini sağlamalısınız. Ayrıca çocuğunuzu dünyanın gerçeklerine hazırlamak ve bunlarla kendi kendine başa çıkabileceğini öğretmek de sizin görevinizdir.
Asıl amaç çocuğunuzun özgüvenini ve öz saygısını güçlendirmek olmalıdır. Onun kararlarına müdahale etmeden sadece yanında olmaya çalışın. Hayatını yaşamasına ve her şeyden önce de kendisini düşünmesine izin verin. Asıl korumak bu demektir: çocuğunuza çok fazla yük yüklemeden mutlu olmasını sağlamak.
Korumak ile fazla korumacı olmak kavramlarını ayırt etmek
Korumak ile fazla korumacı olmak arasındaki farkları analiz edin ve bunun cevabını kendiniz verin.
Korumak
- Çocuğunuzun zor zamanlarında yanında olmak.
- Bağımsız bir birey olabilmesine yardımcı olmak.
- Hayatı yaşamayı ve beraberlik içinde yaşamasını öğretmek.
Fazla koruyucu olmak
- Çocuğunuzu izole etmek. Çocuğunuzu tehlike oluşturabilecek herhangi bir durumdan sakınmak.
- Çocuğunuzun kişiliğini hiçe saymak. Onun yerine cevap vermek ve onu bazı durumlara önceden hazırlamaya çalışmak.
- Korkunun esiri olmak ve çocuğunuzun hayatını doya doya yaşamasına engel olmak.
Karşılıksız sevginin fazla korumacı olmakla hiçbir ilgisi yoktur.
Çocuklarınıza karşı fazla korumacı olmaktan kaçınmak için ipuçları
- Çok fazla korumacı mesajlar içeren motivasyon düşürücü şeyler söylemekten kaçının. Örneğin, ona “Sen yapamazsın. Ben senin yerine yaparım.” demek gibi.
- Denemesine, fikirlerini eyleme dönüştürmesine ve kendi kararlarını vermesine izin verin. Bu onu başarısızlığa götürse bile, kendi hatalarından öğrenme şansını elinden almayın.
- Ona evde bazı görevler verin. Ancak kendi kendine bir şeyler yapmasına da izin verin.
- Eylemlerinin sorumluluğunu alması gerektiğini öğretin. Hatalarını görmesi ve gerektiğinde özür dilemesi gerektiğini öğretin.
- Her zaman sizden fikir almasını beklemeyin. Çocuklarınız pekala problemlerini çözebilecek kapasitededir. Yardımınıza ihtiyacı olduğunda zaten kendisi isteyecektir.
Çocuklar kendi yolunun yolcusu olmalıdır. Bu zorlu ve acılı bir yol da olsa, bırakın öyle olsun. Çocuğunuzun hayatını onun yerine siz yaşamaya çalışmayın. Çocuğunuza karşı fazla korumacı olduğunuzu düşünüyorsanız, bu durumu çözmenin vakti gelmiş demektir.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Mosquera Howard, Y. N., Gutiérrez Esteban, S. P., & Vargas Amézquita, S. L. (2016). Desarrollo social en niños sobreprotegidos (Doctoral dissertation). http://repository.unac.edu.co/handle/11254/224
- Chávez, M. A. (2011). Hijos tiranos o débiles dependientes: el drama del hijo sobreprotegido. Grijalbo.
- Durán, I. G. Hijos sobreprotegidos: el peligro del narcisismo.
- Thomasgard, M., & Metz, W. P. (1993). Parental overprotection revisited. Child Psychiatry and Human Development, 24(2), 67-80. https://link.springer.com/article/10.1007/BF02367260
- Levy, D. M. (1943). Maternal overprotection. https://my.apa.org/apa/idm/login.seam?ERIGHTS_TARGET=http%3A%2F%2Fpsycnet.apa.org%2Frecord%2F1943-04306-000&AUTHENTICATION_REQUIRED=true