Dünyanın Oluşumu: Basit Bir Açıklaması

Kainatın başlangıcı, bilimin muhtemelen hiçbir zaman çözemeyeceği bir gizemdir. Bu yazımızda bahsedeceğimiz hipotez doğru olarak kabul edilse de, dünyanın oluşumu bir tahminden ibarettir.

Dünyanın oluşumu 4.54 milyar yıl önce gerçekleşmiştir. O zamanlar sadece bir gaz ve toz yığınıyken, zaman içerisinde önemli ölçüde değişmiştir.

Yüksek sıcaklık, basınç ve patlamalar…  Uzmanların Dünya Gezegeni’nin oluşumuna dair açıklamasını basit bir şekilde size aktarmaya çalışacağız.

Pek çok bilim insanı, 13.8 milyar yıl önce, Big Bang olarak bilinen çok büyük bir patlama olduğuna inanıyor. Ayrıca, bu patlamanın, çok sayıda cismin birçok yöne doğru dağılmasına sebep olduğu düşünülüyor.

Zaman içerisinde, bu cisimler bir araya gelerek güneş, yıldızlar, gezegenler ve bulutsu yıldız topluluklarını meydana getirip galaksiler oluşturmuştur.

Gezegenlerin oluşumu

Parıldayan kütlenin aynı bulutundan, Dünya Gezegeni ve Güneş oluşmuştur. İlk olarak, buluttaki yer çekimi kuvveti küçük gezegenler halinde bir araya gelmeye sebep olsa da, ardından büyük taşlar oluşmuştur.

Bu büyük taşlar bir araya geldikçe, ilkel gezegenler oluşmuştur. Bunun ardından, sanki bir kişi misketlerle kozmik bir oyun oynarmışcasına, bu ilkel gezegenler birbirine çarpmaya başlamıştır.

Bu çarpışmalar, büyük bir enerjinin dağılmasına sebep olmuştur ve bu enerji diğer elementlerle bir araya geldiğinde, ilkel gezegenlerin iç kısımlardaki ısıyı artırarak taşların erimesine yol açmıştır.

Zamanla, çekirdek kısım şiddetli biçimde sıcak kalmaya devam etse de Dünya’nın dış katmanı soğumaya başlamıştır. Dünya, bu soğumanın gerçekleşebilmesi için güneşe olan mesafesini doğru biçimde ayarlamıştır. Bununla birlikte, Dünya’nın belirli bölgelerinde yaşama elverişli olmayan bazı sert iklimli kısımlar da kalmıştır.

Ayrıca, dünyada gaz dolu atmosfer hala eksikti ve volkanik patlamaların bir sonucu olan pek çok lav nehri vardı. Ancak bu lavlar, dünyadaki dış tabakanın artışına katkı sağlamaktan başka bir işe yaramamıştı.

Bu volkanik patlamaların bir sonucu olarak, dünyanın yüzeyi  atmosferi oluşturan en eski gazları salmaya başlamıştır. Bununla birlikte, bu noktada atmosfer hidrojen, helyum, metan, amonyum, asal gazlar ve bazı dağılmış oksijen partikülleri içeriyordu.

Dünya Gezegeninde suyun oluşumu

Atmosferik hidrojenle birlikte bu başlangıç aşamasında olan oksijen, optimal basınç ve sıcaklık şartlarında maruz kalmıştır. Bunun sonucundaysa, gezegenimizde yaşamı mümkün hale getiren değerli su moleküllerine yoğunlaşmıştır.

Aslında, bugüne kadar su olmadan yaşam hayal dahi edilemezdi. Toprak, deniz ve hava her biri yerini bulup katmanlara yerleşene kadar uzun süre mücadele vermiştir.

Son derece sıcak olan sıvı çekirdek, okyanussal ve kıtasal kabuk ve atmosferik gazlar… Bütün bunlar, katman bulutun düzeni sebebiyle Dünya Gezegeni’ni eşsiz bir hale getirmektedir.

Dünya’yı oluşturan katmanlar

Dünyanın yapısı, onu özel yapan en önemli şeydir. Gezegenimizin eşsiz oluşumunda, her biri birbiriyle bağlantıda olan alt katmanlarıyla birlikte 4 katman vardır. Bu özellikler, dünyada yaşamı mümkün kılar. Ayrıca, Dünya gezegeninin kendisi de canlıdır ve sürekli bir dönüşüm içerisindedir.

Jeosfer

Jeosfer, Dünya’nın merkezinden, çekirdeğe ve dış tabakaya kadar olan bütün katmanları içerir. Bu kürenin yarıçapı 3,950 mildir. Çeşitli alt katmanlar içeren Jeosferde, iç çekirdek, dış çekirdek, üst manto, astenosfer, litosfer ve okyanussal ve kıtasal kabuk bulunur.

Biyosfer

Biyosfer, gezegenimizde tüm canlıların yaşam alanıdır. Nehirler, okyanuslar, dağlar, göller ve çöller… 1/2 derinliğe kadar su altında canlılara rastlamak mümkündür. Aynı zamanda deniz seviyesinden 6 mil yukarıya kadar canlılar vardır.

Hidrosfer

Hidrosfer, kıtasal kabuğun altında ve üstünde toplanan su tabakasıdır. Denizler, göller, nehirler, okyanuslar, kutuplardaki buz tabakası, su buharı ve akifer burada bulunur.

Bu suyun sadece %3’ü tatlı su olsa da, bu katman gezegenin %70’ini kaplar. Gezegendeki su sıvı, katı ve gaz olmak üzere sürekli bir döngü içerisindedir.

Atmosfer

Atmosfer, dev bir kubbe gibi davranarak dünyanın oluşumunu son noktaya getiren gaz tabakasıdır. Bizi güneş ışınlarından ve küçük asteroidlerden korur.

Buna ek olarak, yüksek oksijen bileşimi (%21) sayesinde bize yaşam için mükemmel şartları sağlar. Bu yüzde, katman buluta göre değişiklik gösterir ve atmosferi üç alt tabakaya bölünür. Bunlar troposfer, stratosfer, mezosfer, iyonosfer ve ekzosferdir. Bu katmanların toplam yarıçapı 6214 mildir.