Aşırı Eleştirel Ebeveynler ve Çocuk Gelişimi

Aşırı eleştirel ebeveynler çocuklarının kendilerini yetersiz hissetmelerine sebep olurlar. Bu çocuklarda yetişkin yaşamında da etkilerini gösteren duygusal yaralar açabilir.

Çocuk sahibi olmaya karar verdiğimizde büyük bir sorumluluğun altına gireriz. Duygusal açıdan sağlıklı bireyler yetiştirmeyi kendimize vazife edinmiş oluruz. Ne yazık ki, her ebeveyn bu sorumluluğu düzgün bir şekilde yerine getiremiyor. Aşırı eleştirel ebeveynler bu durumun örneklerinden biri olabilir.

Aşırı eleştirel ebeveynler çocuklarının hayatında derin izler bırakabilirler. Bu durum bireylerin duygusal sağlığı ve hayat kaliteleri üzerinde olumsuz etki yaratabilir.

Günümüzde daimi bir stres durumu içinde debelenip duruyoruz. Ebeveynler de otomatik pilotta hayatlarını sürdürüyormuş gibi, hayatlarının her alanına eşit özeni gösteremeyebiliyorlar.

Yine de, ebeveynlik görevlerinin önceliklendirilmesi hayati önem taşır. Çocukların gelişimleri konusunda bilinçli hareket etmek gerekir. Ebeveynlik konusunda da işler otomatik pilota devredilemez.

Eğer çocuklar yeteri kadar ilgi, saygı görmez, ebeveynleri tarafından yeterince onaylanmazlarsa, ilişkilerinde mutluluğu yakalamakta zorlanabilirler.

Aşırı Eleştirel Ebeveynler: Yetersiz ve Kabiliyetsiz Hissetmek

Eleştiri kişisel gelişim adına zararlı bir yapıya sahip olduğu için, eleştirel bir aile ortamında büyüyen çocukların gelişimi olumsuz yönde etkilenebilir. Bu çocuklar düşük özgüvene sahip olabilir ve düşük özgüvene sahip insanların sergiledikleri davranış ve alışkanlıkları edinebilirler.

Böyle bir ortamda yetişen çocuklar yetersiz ve kabiliyetsiz hissederler. Ailelerinden kolay kolay kopamazlar. Bağımsız hareket etmek onları aşırı derecede endişelendirir ve ebeveynleri olmadan bir şey yapamayacaklarını düşünürler.

Aşırı eleştirel ebeveynler genelde fazla koruyucu olurlar ve kendi duygularını kolaylıkla kontrol edemezler. Herhangi bir direnç karşısında ya da çocukları onlara karşı kendini savunduğunda, çocuklarının suçlu hissetmesine sebep olurlar.

Aşırı Korumacılık

Bazı ebeveynler aynı zamanda sağlıksız sayılabilecek bir derecede aşırı korumacı olurlar. Çocuklarını potansiyel her tehlikeye karşı korumak isterler. Bu tarz ebeveynler dünyayı çocukları için tehlikelerle dolu bir yer olarak algılarlar.

Bundan dolayı, bütün potansiyel sorunların önceden farkına varmaya çalışırlar. “Büyüdüklerinde yeteri kadar şeyle uğraşmaları gerekeceği için” çocuklarına sorumluluk vermekten kaçınırlar.

İyi niyetlerine rağmen, bu tarz bir davranış çocukların gizliden gizliye kendi başlarının çaresine bakmak için yetersiz olduklarını hissettirir. Kendi başlarına hayatta mücadele edemeyeceklerini düşünürler ve kendilerini değersiz hissederler.

Bu durum da ister istemez çocukları aşağı çeker ve potansiyellerinden sonuna kadar yararlanamazlar. Çocuklar hayatın gerçek yüzüyle karşılaştıklarında, gerekli bilgilere sahip olmazlar ve bunun için yeterli özgüveni sağlayamazlar.

Aşırı derecede anksiyete yaşarlar ve yetişkin birer birey olduklarında dahi ebeveynlerine bağımlı bir şekilde yaşamaya devam ederler.

Aşırı Eleştirel Ebeveynler: Duygu Yönetimini Başaramamak

Öte yandan, kendi duygularını nasıl yöneteceğini bilmeyen ebeveynler de vardır. Bunlar genelde kendi duyguları ile ilişki halinde olmayan ve bu duygularını tanımlamakta zorlanan insanlardır. Duygularını ifade etmekte ve düzene sokmakta da zorluk yaşarlar.

Böylesi bir çevrede olumlu mesajlar vermek oldukça güçtür. Çocuklar duygusallaştıklarında, aşırı eleştirel ebeveynler bunu görmezden gelir ya da bastırmaya çalışırlar. Çocukların duygularının değerini azaltır ve yaşadıklarıyla bir ilgisi yokmuş gibi davranmaya çalışırlar. Hatta ve hatta bu duygusallaşma anı onları sinirlendirebilir ya da bu duruma söylenebilirler.

Bunun sonucunda da çocuklar duygularının ilgi görmeye ya da saygı duyulmaya değer olmadığını düşünürler. Acılarını ifade ettiklerinde, sempati duyulmayacağı sonucuna varırlar. Sürekli bir reddedilme hissinin içinde hapsolurlar.

Mantıken böyle bir ortamda yetişen çocuklar duygularını tümüyle bastırmaya çalışırlar. Duygusal anlar yaşadıklarında aşırı davranışlarda bulunur ve duygularını nasıl yönetebileceklerini öğrenmedikleri için kontrolden çıkabilirler.

Ebeveynlere Bağımlı Olmak

Çocukları bu tarz bir ortamda yetiştirmek genellikle çocukların ebeveynlerine aşırı bağımlı olmasıyla sonuçlanır. Her yaptıklarının yanlış olduğu yargısıyla karşılaşan, yetersiz görülen, kendi başlarına bir şey yapılmasına izin verilmeyen çocuklar da aynı kaderi paylaşırlar.

Zaman geçtikçe bu çocuklar sağlıklı ilişkiler kurmakta gerçekten zorlanırlar. İlk başta duygusal bağımlılık sergilerler. İkinci eğilimleri de yakınlık kurmaktan kaçınmak olur.

Öte yandan, bireysellikleri kısıtlanacak şekilde çekirdek ailelerine bağımlı olurlar. Ailelerin desteği olmadan hayattaki olaylarla yüzleşmek onları epey korkutur ve aileler de zamanla bu bağımlılık durumunu besleyecek davranışlarda bulunurlar.

Aşırı eleştirel ebeveynler sıklıkla çocuklarını kendi problemlerinin bir bahanesi olarak kullanırlar.

Bundan dolayı, duygusal açıdan sağlıklı ve kendi ayakları üzerinde durabilen bireyler yetiştirmeye çalışmak oldukça önemlidir.

Çocukların duygularına ayak uydurulmalı. Çocukların özgüvenlerinin gelişmesi için onları anlamalı ve onlara değer vermeliyiz.