Doğurganlığı Etkileyen Hastalıklar: 12 Önemli Neden

Günümüzde, doğurganlığı etkileyen hastalıklar pek çok şekilde tespit edilebilmektedir. Bu hastalıkların bazıları nispeten basit sorunlarken bazıları daha karmaşıktır.

Artık gelişen teknolojiyle beraber, kadınlarda doğurganlığı etkileyen hastalıklar tespit edilebilmekte ve tedavi edilebilmektedir. Ancak bazı durumlarda, kadınların hamile kalmasına engel olan hastalıklar çok karmaşıktır. Bu yazıda sizlerle tüm bu doğurganlığı etkileyen sorunları paylaşacağız.

Öncelikle hamile kalmayı zorlaştırabilecek bazı nedenleri ve hastalıkları bilmek çok önemlidir, bu nedenlere hakim olmak, durumu tersine çevirmek ve nihayetinde hamile kalmak için çok büyük önem taşır.

Polikistik over sendromu, rahim uru, prematür ovaryan yetmezlik ve endometriozis kısırlığa neden olan ana sebep ve hastalıklardandır.

Yumurtlama(ovülasyon) olmaması, üreme organına ait enfeksiyonlar, yumurtaların düzgün olgunlaşamaması ve üreme sistemindeki birtakım sorunlar da gebe kalınmaması üzerinde etkisi olabilecek faktörlerdendir.

Tüm bunların yanı sıra, otoimmün hastalıklar ya da başarısız implantasyonlar (embriyoyu rahme yerleştirme) da hamile kalmanın önünde engel teşkil eder.

Doğurganlığı etkileyen temel hastalıklar

Endometriozis

Endometriozis, normalde rahmin iç yüzeyini kaplayan katmanlı bir yapı olan endometriumun rahim dışında gelişmesi ile oluşan anormal duruma denir ve, kısırlığın en yaygın nedenlerinden biridir. Endometriozis hastalığı görülen kadınların neredeyse yarısının hamile kalmakta zorlandığı bilinmektedir.

Endometriozisin, bu hastalığa sahip kadınların %40’ında neden kısırlığa yol açtığı hakkında farklı fikirler öne sürülmektedir çünkü nedenleri henüz kesin olarak bilinmemektedir. Fakat genel hatlarıyla söyleyenebilir ki, bu dokunun yanlış yerde gelişmesi, üreme sürecini etkileyip  bloke etmekle son bulmaktadır.  

Polikistik over sendromu

Polikistik over sendromu (kısaca PCOS); kadınlarda çok sık görülen, vücudun ihtiyaç duyduğundan daha fazla androjen üretmesiyle meydana gelen bir hormonal bozukluktur ve kısırlığın ikinci en yaygın nedenidir. Yapılan araştırmalara göre, üreme çağındaki kadınların yaklaşık %10’u bu müzdariptir.

Androjenler, çok fazla salgılandığında yumurtaların normal şekilde gelişmesini engelleyen ve yumurtlamayı durdurabilen hormonlardır. PCOS, doğurganlığa olan bu olumsuz etkisinin yanı sıra yüksek tansiyon, şeker hastalığı(diyabet) ya da kalp rahatsızlığı gibi farklı hastalıklara da neden olabilmektedir.

Polikistik over sendromunun en yaygın belirtilerinden biri yumurtlamamadır, bu sebeple adet döneminde gecikmeler yaşanır. Bunun yanında saç dökülmesi, sivilce ya da kiloda artış gibi daha pek çok yan etkisi vardır.

Prematür ovaryan yetmezlik 

Prematür ovaryan yetmezlik (kısaca POY), vücudun erken yaşta hormon ve yumurta üretmeyi bırakmasıyla oluşur bu sebeple erken menopoz olarak da adlandırılır.

Adet görmeme (amenore), bu hastalığın yaygın bir belirtisidir. Bu belirti adet dönemleri arasındaki zamanın çok uzamasıyla başlar ve bu düzensizliğin bir tedavisi yoktur.

Prematür ovaryan yetmezlikten muzdarip kadınların yalnızca %10’u dışarıdan herhangi bir yardım almadan hamile kalabiliyorken, tüpte döllenme (in vitro döllenme) ya da başka bir kişinin bağışladığı yumurta ile hamile kalmaları mümkündür.

Rahim Urları

Doğurganlığı en çok etkileyen hastalıklardan biri olan rahim urları, rahimde büyüyen kanserli olmayan iyi huylu kitlelerdir, miyom olarak da bilinirler.

Kadınların hamile kalamadığı vakaların yaklaşık% 5’inin bu durumdan kaynaklandığı tespit edilmiştir. Rahim urlarına neyin sebep olduğu hala bilinmiyor olsa da, çok büyük olasılıkla genetik olarak aktarıldığı söylenebilir.

Bu urlar, büyüklüğüne ve rahim içinde bulunduğu konuma bağlı olarak, rahim ağzını ya da içini etkileyebilirler ve bu nedenle rahim ağzını kapayarak spermin rahme girişini zorlaştırabilirler.

Doğurganlığı etkileyen hastalıklar ve sebeplerden diğerleri

Yukarıda bahsedilen hastalıkların yanında, doğurganlığı etkileyen daha pek çok neden vardır:

• Yumurtlamama: Prematür ovaryan yetmezlik, polikistik over sendromu,  yaşlanma, endokrin bozuklukları ve daha fazlasına bağlı olarak yumurtlama sorunu meydana gelebilir.
• Hiperprolaktinemi: Prolaktin hormonunun yükselmesi anlamına gelen hiperprolaktinemi, bu hormonu salgılayan hipofiz bezinin düzgün çalışmamasından dolayı meydana gelir.
• Tiroid hastalığı: Pek çok tiroid bozukluğu vardır fakat bunlardan en yaygın olanları hipotiroidizm ve hipertiroidizmdir. Hipotirodizm gerekenden daha az, hipertiroidizm ise gerekenden daha fazla tiroid hormonu üretilmesi anlamına gelir.
• Böbreküstü bezlerindeki bozukluklar

• Sigara kullanımı
• Yapısal sorunlar: Fallop tüplerindeki anormal doku gibi bazı üreme sistemi hastalıkları yapısal sorunlardır.
• Enfeksiyonlar: Enfeksiyonlar genellikle cinsel yolla bulaşır ve bakteriyel bir enfeksiyon olan klamidya cinsel yolla bulaşan hastalıklar arasında en sık rastlananlardan biridir.
• Otoimmün hastalıklar: Bu hastalıklar, bağışıklık sisteminin vücutta normalde bulunan dokuları yabancıymış gibi algılayıp onlara karşı savaş açmasıyla (antikor üretmesiyle) oluşur.

Özetlemek gerekirse, doğurganlığı etkileyen hastalıkların çoğu hormonal bozukluklardan kaynaklanmaktadır. Fakat üreme sistemindeki problemler de bebek sahibi olabilmeyi etkilemektedir.