HELLP Sendromu: Belirtileri, Teşhisi ve Tedavisi

HELLP sendromu, hamilelik sırasında çok özen gösterilmesi gereken ciddi bir komplikasyondur. Erken teşhis için aşağıdaki risk faktörlerine ve belirtilerine dikkat edin.

Bu belirtilerin preeklampsi (hamileliğin ikinci yarısında gelişebilen hipertansiyon ve proteinüri ile kendisini gösteren rahatsızlık) ya da eklampsi (plasentadan gelen zehir ile meydana gelen bilinç kaybı) ile alakalı olduğu düşünülmektedir. Bu sendromun ne kadar tehlikeli olabileceği düşünüldüğünde, kadınların bunların belirtileri hakkında bilgi sahibi olması çok önemlidir.

HELLP sendromu: Anlamı ve sebepleri

HELLP kelimesi, şu kavramların kısaltmasıdır: (H) hemoliz ya da alyuvar yıkımı; (EL) elevated liver enzymes yani karaciğer enzim yüksekliği ve (LP) low platelet count düşük trombosit sayısı.

Bu durum, genellikle preeklampsi ile ilişkilidir. Öte yandan, preeklampsi olmayan HELLP sendromu vakaları ile de karşılaşılmaktadır. Bu sendrom, hamile kadınların yaklaşık %0.1’inde görülmektedir.

Bu oran, hipertansiyondan muzdarip olan kadınlarda %15’e kadar çıkmaktadır. Genellikle, hamileliğin üçüncü üç aylık döneminde ortaya çıkar ve doğumdan önceki haftalarda daha sık görülür.

Uzmanlara göre HELLP sendromunun belirtileri belirsizdir. Bununla beraber, aşağıdaki gruplara ait olan kadınların, bu sendroma yakalanma olasılığı daha yüksektir:

• Kan pıhtılaşması sorunu, karaciğer bozuklukları ve yüksek kan basıncına sahip olan kadınlar.
• 25 yaşından büyük kadınlar.
• Preeklampsi ya da eklampsiden muzdarip olan kadınlar.
• Önceki hamileliğinde sorun yaşayan kadınlar.

Bu risk faktörleri, hayati önem taşıyan bu sendromun teşhisine yardımcı olur. Pek çok durumda doktorlar bu sendromu grip, hepatit, deri veremi ya da başka durumlarla karıştırabilmektedir.

HELLP sendromunun belirtileri

HELLP sendromunun belirtileri çok çeşitlidir ve kendini gösterme durumuna göre değişebilir. Genellikle preeklampsi ya da başka hastalıklarla karıştırılabilir. Bu sendromun genel belirtileri şu şekildedir:

• Ani gelişen, şiddetli ve ısrarcı baş ağrısı, kusma, bulantı ve hazımsızlık hissi.
• Karın bölgesinin özellikle üst sol tarafında karaciğer şişmesine işaret eden hassasiyet
• Görmede değişikliklerle beraber yüksek kan basıncı
• Genel rahatsızlık ve şiddetli yorgunluk
• Genel ödem ve idrarda protein
• Bazı durumlarda, HELLP sendromu, burun ve diş eti kanaması, epilepsi, sarsılma, kas ağrısı ve diğer belirtileri de içerebilir.

HELLP sendromunun belirtilerinin gribe benzerlik göstermesinden dolayı doktorlar hemogram istemelidir. Ayrıca, hamile kadınların bu sendromun belirtilerini taşıyıp taşımadığını öğrenmek için karaciğer enzimlerinin test edilmesi çok önemlidir.

HELLP sendromunun teşhisi

Bu sendromun var olup olmadığını tespit etmek için doktorlar, hastaya kan testi uygular. Bu testler, olası hemolitik anemi, karaciğer yetmezliği ya da trombositopeni (düşük trombosit sayısı) durumlarını belirler.

Bu durum, hamile kadınlarda olabileceği gibi doğum sonrası dönemde de ortaya çıkabilir. Bu durum, her zaman olmasa da yüksek kan basıncı ile beraber de görülebilir. Doktorlar ayrıca, laktat dehidrogenaz ve bilirubin seviyelerini ölçmek için de testler uygulayabilir.

Teşhis edildikten sonra, hastalar hem annenin hem de bebeğin sağlığı için sık sık kontrol edilmek üzere hastaneye yatırılır. Bu aşamada, kan seviyelerini dengede tutmak ve tıbbi yardıma yakın olmak çok önemlidir.

Pek çok durumda tedavi yatarak dinlenmeyi içerir fakat aşırı durumlarda doktorlar hamileliği bitirmek için sezaryenle bebeğin alınmasını da gerekli bulabilir.

HELLP sendromundan kaynaklı komplikasyonlar

HELLP sendromundan dolayı ortaya çıkan komplikasyonlar teşhisin ne zaman yapıldığına bağlı olarak değişir. Tedavi ile ilgili en yaygın zorluklar şunlardır:

• Konvülsiyon: Bu durum, kan akışının azalmasının sonucu olarak ortaya çıkar.
• Kanama: Kırmızı kan hücrelerinin ayrışmasına bağlı olarak anemi oluşur ve pıhtılaşma zorlaşır.
• Böbrek yetersizliği: Ayrık retina, akciğerde ödem, karaciğer hasarı, solunum güçlüğü, plasentada ayrışma.

Fetüsün bu sendromun sonuçlarından kaçma ihtimali yoktur. Çoğu durumda, doğumun suni sancı ya da sezaryen ile gerçekleştirilmesi gerekir. Bazı durumlarda, anne karnındaki bebek acı çekebilir, kan hastalığı, düşük kilo ve solunum güçlüğü yaşayabilir ve hatta hayatını kaybedebilir.

HELLP sendromunu önlemenin bir yolu var mıdır?

Bu sendromu önlemenin hiçbir yolu yoktur. Bununla beraber, kadınların riski azaltmak için yapabilecekleri şeyler vardır. Bunların arasında, doğum öncesinde sık sık kontrole gitmek ve sağlık durumlarının stabil olup olmadığını belirlemek için gereken testleri yaptırmak da yer alır.

Kadınların hamilelikten önce egzersiz yapması, beslenme düzenine dikkat etmesi ve sağlıklı bir yaşam sürdürmesi de bu sendromu önlemeye yardımcı olacaktır.

Sonuç olarak, HELLP sendromu sürekli tıbbi gözlem gerektiren ciddi bir durumdur. Erken teşhis çok fark yaratabilir, bu yüzden herhangi bir belirti gösteriyorsanız mutlaka doktorunuza danışın.